۵ عامل اصلی رشد قیمت نفت

رکورد شکنی‌های نفت ادامه دارد. بهای هر بشکه نفت برنت که در آوریل ۲۰۲۰ قیمتش منفی شده بود حالا از مرز ۶۵ دلار هم عبور کرده که بالاترین قیمت در یک سال گذشته است. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت امریکا هم به ۶۱ دلار و ۷۴ سنت در هر بشکه رسید. اما سوال اصلی اینجاست که روند روبه رشد تا کجا ادامه خواهد داشت؟

 رضا پدیدار رئیس کمیسیون انرژی پارلمان بخش خصوصی که رشد قیمت ایجاد شده در بازار بیش را از پیش‌بینی‌ها می‌داند از احتمال تعدیل قیمت‌ها خبر می‌دهد. او البته به بازار توضیح می‌دهد که با توجه به افزایش تقاضای ایجاد شده این تعدیل نمی‌تواند خیلی بزرگ و زیاد باشد. بر همین اساس شاید در کوتاه مدت شاهد افت محتاطانه نفت باشیم اما در بلند مدت روند قیمت‌ها افزایشی خواهد بود.

افزایش قیمت طلای سیاه در بازارهای جهانی موجب شده که برخی از کشورهای عضو اوپک و اوپک پلاس خواهان افزایش تولید خود باشند و خود را برای بررسی افزایش بیشتر نفت درنشست ماه آینده آماده می‌کنند. اما نگاهی به تجربه سال ۲۰۲۰ نشان می‌دهد که هر گونه رفتار عجولانه در روند تولید می‌تواند خیلی سریع منجر به افت قیمت‌ها شوند.

عربستان سعودی که با کاهش یک میلیون بشکه‌ای تولیدات خود توانسته کمک زیادی به بهبود وضعیت بازار کند، حالا از دیگر کشورهای تولیدکننده نفت می‌خواهد که محتاطانه رفتار کنند.

 شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی در حالی چنین درخواستی را مطرح کرده که وزیران گروه اوپک پلاس به ریاست مشترک عربستان سعودی و روسیه روز چهارم مارس برای تصمیم گیری درباره تسهیل بیشتر محدودیت عرضه دیدار خواهند کرد. این گروه درحال‌حاضر تولیدش را بیش از ۷ میلیون بشکه در روز معادل حدود ۷ درصد از عرضه جهانی محدود کرده و قرار است امسال حدود یک و نیم میلیون بشکه در روز از محدودیت مذکور را احیا کند که این اقدام با توجه به شرایط بازار انجام خواهد گرفت.

البته نگرانی نسبت به افت قیمت نفت تنها محدود به سعودی‌ها نبوده و عمده کشورهای نفتی دنیا که بزرگترین کسری بودجه خود را در سال ۲۰۲۰ تجربه کرده اند، حالا برای جبران کسری‌های خود به نفت بالای ۶۰ دلار نیاز دارند.

پدیدار با بیان اینکه که رشد قیمت نفت برنت و نفت خام امریکا بیش از انتظار کارشناسان و تحلیل گران بازار انرژی بوده است، ادامه داد: این رشد قیمت ایجاد شده می‌تواند تا حدی تعدیل شود. البته این تعدیل نمی‌تواند خیلی بزرگ و زیاد باشد. بر همین اساس شاید در کوتاه مدت شاهد افت محتاطانه نفت باشیم اما در بلند مدت روند قیمت‌ها افزایشی خواهد بود.

خوش بینی نسبت به افزایش تقاضا

بهای نفت برنت برای تحویل در آوریل با ۱.۳ درصد افزایش، به ۶۵ دلار و ۲۰ سنت در هر بشکه رسید. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت امریکا برای تحویل در مارس با یک درصد افزایش، به ۶۱ دلار و ۷۴ سنت در هر بشکه رسید. این افزایش قیمت دلایل متعددی دارد که برخی از کارشناسان مهم‌ترین آن را کاهش عرضه و افزایش تقاضا می‌دانند.

پدیدار در این باره می‌گوید: گزارش‌های اداره اتحادیه انرژی امریکا، موسسات بین‌المللی انرژی و رویترز و و سایر نهادهای خبری بین‌المللی ناظر بر این است که عرضه نفت به قدری کاهش پیدا کرده، اما تولیدکنندگان بزرگ نفتی نسبت به افزایش تقاضا به شدت خوش بین هستند. بدون شک این افزایش تقاضا می‌تواند منجر به رشد قیمت‌ها در بازار منجر شود.

به گفته او، هرچند که پاندمی کرونا منجر به افت قیمت‌ها در بازارجهانی نفت شد اما در ۳ ماه پایانی سال ۲۰۲۰ ما شاهد آغاز روند روبه رشد قیمت‌ها در بازار بودیم به طوری که سال گذشته را با قیمت‌های بالای ۵۵ دلار به پایان رساندیم. این روند در سال ۲۰۲۱ هم ادامه داشت و حالا بهای نفت به ۶۵ دلار در هر بشکه هم رسید.

کاهش تولید عربستان مهم‌ترین عامل رشد قیمت ها

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران معتقد است که علت اصلی رشد قیمت نفت کاهش یک میلیون بشکه‌ای تولیدات نفتی عربستان بوده است. باید بپذیریم که این کاهش تولید اعضای اوپک و اوپک پلاس باعث ایجاد یک شکاف بین عرضه و تقاضای جهانی نفت شد. از طرفی امیدواری‌های ناشی از شیوع واکسیناسیون گسترده در جهان میزان تقاضا را افزایش داده و بازارهای انرژی در حال ترمیم شدن است.

این فعال اقتصادی، تضعیف دلار از دیگر عواملی افزایش قیمت کالاهای خامی همچون نفت می‌داند که موجب شده تحرکی در بازارها به وجود بیاید.

سرما هم به داد قیمت نفت رسید

رشد مصرف در نیمکره شمالی و امریکا به دلیل سرمای شدید زمستانی از دیگر دلایلی است که منجر به رشد قیمت‌ها در بازار نفت شده است. گزارش‌های اعلامی حاکی از این است که معاملات آتی بنزین ایالات‌متحده در روز سه‌شنبه تقریباً ۵ درصد جهش پیدا کرد. بلومبرگ در گزارشی نوشته که بحران سرما و برق در ایالات‌متحده، حدود یک‌سوم تولید نفت خام این کشور (تقریبا معادل ۳.۵ میلیون بشکه) را تعطیل کرده است.

دما در تگزاس اکنون به‌اندازه‌ای پایین است که می‌تواند مایعات نفت و گاز در سر چاه و در خطوط لوله‌هایی که روی زمین کار گذاشته‌شده، منجمد کند. این تجهیزات در مناطق سردتر زیر سطح قرار دارند.

براساس داده‌های دولت، قبل از بحران، ایالات‌متحده حدود ۱۱ میلیون بشکه نفت در روز تولید می‌کرد. الان تولید فقط در حوضه پرمین، بزرگ‌ترین میدان نفتی امریکا، تا ۶۵ درصد سقوط کرده است.

توقف تولید در حوزه پرمین قیمت نفت خام امریکا را در روز دوشنبه برای نخستین بار طی یک سال گذشته به بیش از ۶۰ دلار در هر بشکه رساند. از آن زمان قیمت نفت تا حدی کاهش یافته چون پالایشگاه‌های امریکا هم به خاطر سرمای هوا تعطیل شده‌اند و درحال‌حاضر به نفت خام کمتری نیاز است.

شرکت انرژی اسپکتس تخمین می‌زند ۳.۱ میلیون بشکه در روز از ظرفیت پالایشگاهی امریکا کاهش یافته باشد. دمای پایین هوا همچنین باعث آسیب دیدن تجهیزات فرآوری گاز طبیعی در حوزه پرمین و آنادارکو شده و قیمت داخلی گاز طبیعی را افزایش داده است.

کارشناس انرژی می‌گوید: رشد زیاد مصرف موجودی انبارهای نفتی امریکای شمالی را به شدت کاهش داده است. البته اجرای بسته‌های محرک مالی در امریکا نیز در افزایش تقاضای به وجود آمده بی‌تاثیر نبوده است.

به گفته پدیدار، هرچند که افزایش تقاضای ناشی از کاهش دما کوتاه مدت خواهد بود اما پیش‌بینی‌های موجود از روند افزایشی تقاضا در دنیاست که حتی در صورت افزایش دما مانع ریزش قیمت در بازارهای جهانی می‌شود.