این یارانه ها اقتصاد را نجات می دهد؟

شرایط گل و بلبلی ایران برای سایر کشورها تا پیش از تحریم‌های اعمالی مهیا داشت و از اروپایی‌هایی مو بور گرفته تا چشم بادامی‌های شرقی، سرمایه و فناوری وارد کشور می‌کردند و پولی به جیب می‌زدند تا هر دو طرف ماجرا ذینفع باشند.

یارانه سوخت انرژی یا یارانه پنهان میزان تفاوت قیمت سوخت و به طور کلی، حامل های انرژی در داخل کشور و بازارهای بین‌الملل برای کشورهای صادرکننده انرژی است و یا به عبارت بهتر به عنوان مثال اگر ایران این میزان انرژی را به خارج از کشور صادر می‌کرد، این میزان میلیاردها دلار درآمد بیشتری از فروش بازار داخلی کسب خواهد کرد.

علت جهش یارانه‌های انرژی از سال‌های گذشته تا به امروز در ایران، ابتدا افزایش قیمت حامل‌های انرژی در بازارهای جهانی است، به طوری که قیمت آن در خود ایران افزایشی نداشته و باعث شده است اختلاف قیمت فروش داخلی سوخت و برق نسبت به خارج افزایش یابد و در وهله دوم افت ارزش ریال است. قیمت دلار در ابتدای سال ۲۰۱۸ حدود ۴۷۰۰ تومان بود و در انتهای همان سال به بالای ۱۳۰۰ تومان رسید و هم ‌اکنون نیز حدود ۲۵ هزار تومان است.

از طرفی ارزان بودن انرژی و سوخت‌های فسیلی در کشور آسیب به محیط‌زیست را در پی دارد. علاوه بر این یارانه‌های انرژی اغلب به سود دهک‌های بالا و ثروتمندان جامعه است و در صورت حذف شدن یارانه‌های انرژی صندوق‌ها و بودجه‌ های عمومی می‌تواند برای استفاده در امور مهم‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال این یارانه از دهک بالا گرفته و به دهک‌های پایین تزریق شود. ناگفته نماند که این برنامه‌ها باید به صورت اصولی و دقیق بررسی شود که قشر ضعیف و ثروتمند به طور کامل از یکدیگر تمییز داده شوند و یارانه‌ انرژی که از افراد ثروتمند گرفته می‌شود دقیقا صرف امور و زندگی بی‌ بضاعتان شود نه اینکه از این جیب مرفهین بیرون آورده شود و در جیب دیگرشان بگذارند.

همچنین با حذف یارانه انرژی برای دهک‌های بالا می‌توان مبالغ حاصل را صرف صیانت از محیط‌زیست کرد. به‌طور کلی یارانه انرژی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی توسعه پایدار، بسیار تاثیرگذار و تعیین‌کننده است و در صورت اصلاح این نوع یارانه می‌توان بسیاری از شکاف‌ها را پوشاند.

چند وقتی است انتشار قبض برق بازیکن سابق تیم ملی فوتبال کشور حواشی زیادی را به دنبال دارد که حرف از قبض برق ۴.۵ میلیون تومانی بود که برخی‌ها منتقد بر این موضوع بودند که مبلغ اصلی این قبض چیزی حدود ۵۹ میلیون تومان است و ۵۴.۵ میلیون تومان یارانه انرژی به این فرد تعلق می‌گیرد و باید پرداخت شود. در این بین افراد بسیاری همچون این بازیکن در سطح کشور زندگی می‌کنند که درآمدهای چندین برابری نرخ یارانه انرژی را کسب می‌کنند که می‌توانند به راحتی مبالغ آزاد برق، آب و گاز را پرداخت کنند. اما سوال اینجاست آیا دولت این درخواست را از آنها داشته و این افراد ثروتمند قبول نکردند؟

صنایعی همچون فولاد و مس از یارانه برق استفاده می‌کنند و این در صورتی است که محصول خود را به قیمت جهانی می‌فروشند. قیمت برق این صنایع در ایران چندین برابر کمتر نسبت به سایر کشورها است و با وجود درآمدهایی که کسب می‌کنند به راحتی می‌توانند با احداث نیروگاه اختصاصی برق مصرفی خود را تولید کنند، اما در میان این حجم از نابسامانی‌های اقتصادی و قطعی‌ های مکرر انرژی آیا دولت چنین تقاضایی از این صنایع داشته و آنها پشت گوش انداخته‌اند؟ آیا برنامه حذف یارانه برق و انرژی از چنین صنایعی در دستور کار دولت قرار خواهد گرفت یا خیر؟