شیرین سازی آب چه ملاحظاتی دارد؟

مشکلات آب در اغلب مناطق کشور حاکم است که برای حل هر کدام از آن‌ها با توجه به اقلیمی که دارند باید از الگو و شیوه‌های متفاوتی جهت تامین آب بهره جست. اما متاسفانه یک الگوی ثابت و مشابه برای تمام استان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد که پیامدهای منفی آن را در دراز مدت شاهد هستیم.

حسین هاشمی در گفت‌وگو با گسترش نیوز اظهار داشت: به طور کلی اگر تمام ملاحظات در اجرای فناوری‌ های مختلف شیرین‌ سازی آب رعایت شود قطعا یک پروژه خوب به حساب می‌ آید و این مسئله در نقاط مختلف کشور شرایط متفاوتی دارد. باید توجه داشت که چنین طرح‌ هایی می‌ تواند اثرات منفی نیز داشته باشد و در حد قابل قبول این اثرات قابل مدیریت هستند. اگر بخواهیم موضوع شیرین سازی آب را به صورت کلان مورد بررسی قرار دهیم باید هر کدام از پروژه‌ ها را به صورت مجزا مورد بررسی قرار داد اما در مجموع امکان اینکه این طرح را در بخش‌ هایی از کشور اجرا کنیم و اثرات آن نیز قال مدیریت باشد، وجود دارد.

وی افزود: به عنوان مثال پروژه خزر – سمنان موضوع متفاوت و از جنبه‌ های مختلف قابل بررسی است و یک بخش آن مربوط به شیرین‌ سازی می‌شود و موضوعات مصارف و انتقال از جمله دیگر زوایای این پروژه به حساب می‌ آیند. در رابطه با شیرین‌ سازی آب خزر باید گفت که بسیاری از کارشناسان با این طرح موافق نیستند و اصول و مبانی این پروژه مشکلات اساسی را به همراه دارد و یا به عبارت بهتر ارقام و محاسبات انجام شده با ابهام جدی مواجه بوده و به نظر می‌رسد که آمار و ارقام محاسبه شده اشتباه است. نکته دیگری که در این میان در رابطه با استان سمنان و نیاز آبی آن مطرح بوده این است که راهکار جایگزین برای شیرین‌سازی وجود دارد یا خیر؟

این کارشناس حوزه آب تصریح کرد: در خصوص آب استان سمنان باید گفت که راهکار جایگزین وجود دارد و مشاور و شرکت کارفرما در واقع به آن توجه لازم و کافی را نداشتند و با عددسازی و آمارسازی به اعداد مورد علاقه خود برای اجرای طرح شیرین‌سازی رسیده‌اند. در رابطه با مجوزی که سازمان حفاظت محیط زیست صادر کرده باید گفت این مجوز مشخص کرده است که شیرین‌سازی در مقصد انجام شود که به هیچ عنوان مشخص نیست که این مجوز بر چه مبنایی صادر شده است و چنین شرطی را تعیین کرده، چراکه اجرای چنین شرطی غیرممکن است.

هاشمی توضیح داد: در طرح شیرین‌ سازی آب سمنان مشخص نشده که با نمک‌ های موجود باید چه کار کرد. به طور تقریبی سالانه سه میلیون تن نمک در این استان حاصل می‌شود و سوال اینجاست با شیرین‌سازی آب با این حجم از نمک چه باید کرد و در دراز مدت به چندین میلیون تن نمک تبدیل می‌شود. شیرین‌ سازی اغلب در کنار دریا انجام می‌ شود که در رابطه با خزر مشکلات زیادی وجود دارد و در مجموع مبانی طرح شیرین سازی آب سمنان زیر سوال است و دولت این آمار را منتشر نمی‌کند که مردم و کارشناسان از آن مطلع شوند و یا در گزارش‌ها این نکته قید نمی‌ شود که راهکارهای جایگزین چه مواردی می‌ تواند باشد.

وی ابراز کرد: در رابطه با استان خوزستان شرایط به گونه دیگری رقم می‌ خورد. این استان دارای منابع آب سطحی بسیاری است و در بخش‌ هایی سفره‌ های آب زیرزمینی نیز وجود دارد. از طرفی بخش‌ هایی از این استان ساحلی بوده و در این مناطق ساحلی می‌ توان از طرح شیرین‌ سازی با توجه با ملاحظات احتمالی استفاده کرد. این ملاحظات شامل فاکتورهای اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی و سایر موارد است که به هر کدام از آن‌ ها باید دقت داشت. به طور کلی باید این نکته را نیز در نظر داشت که هنگامی به دنبال چنین طرح‌ هایی هستیم، راهکارهای جایگزین نیز بررسی شوند. علاوه بر خوزستان در استان تهران نیز فناوری آب شیرین کن داریم. اگر آب شیرین کن‌ های صنعتی را کنار بگذاریم آب شیرین کن جهت تامین آب شرب نیز وجود دارد. در مجموع شیرین‌ سازی آب پروژه آسیب‌ زایی نیست اما باید برای اجرای چنین طرحی تمام ملاحظات بررسی شود و این موضوع در استان و پروژه‌های مختلف شرایط متفاوتی دارد.