طرح های بزرگ نفتی که به فراموش سپرده شد!

با وجود آنکه بسیاری از کارشناسان و مسئولان از لزوم عبور اقتصاد ایران از وابستگی به نفت سخن می‌گویند اما آنچه که در سال‌های گذشته در عمل رخ داده، اهمیت فراوان دسترسی دولت به منابع نفتی برای گذران امور کشور بوده است، تا جایی که در سه سال و نیم گذشته و تحت تاثیر تحریم‌های آمریکا، عملا امکان دسترسی به منابع نفتی کاهش یافته و همین موضوع در اداره کشور برای دولت مشکل ساز شده است.

در سال‌های گذشته بسیاری از پروژه‌های نفتی که باید با مشارکت شرکت‌های خارجی در ایران پیگیری می‌شد به دلیل همین محدودیت‌های بین المللی در اختیار شرکت‌های داخلی قرار گرفته اما این شرکت‌ها نیز در عمل به برنامه‌ها مشکلاتی داشته‌اند.

در شرایطی که بخش خصوصی می‌گوید در حوزه تولید برق، تحت تاثیر قیمت گذاری دستوری و مشکلات اقتصادی، شرکت‌های خصوصی انگیزه خود برای سرمایه گذاری جدید را از دست داده‌اند، در حوزه نفت به نظر می‌رسد انحصار شرکت‌های دولتی و شبه دولتی کار را دشوار و حتی در برخی موارد متوقف کرده است.

رضا پدیدار – رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران - با اشاره به بلاتکلیفی اجرای چندین طرح سرمایه‌گذاری در احداث پالایشگاه نفت‌خام و میعانات گازی در جنوب ایران، اعلام کرد که مجموع تقاضاهای حائز شرایط برای احداث پنج پالایشگاه نفت‌خام به میزان یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه و با سرمایه‌گذاری حدود ۲۶.۶ میلیارد دلار بوده‌است که به‌رغم انجام مطالعات آن طی شش سال گذشته و معرفی سرمایه‌گذاران، هیچ اقدامی تاکنون برای اجرای این طرح‌ها صورت نگرفته‌است.

وی همچنین به تصویب پنج طرح احداث پالایشگاه میعانات گازی در جنوب ایران اشاره کرد که در دولت گذشته به امضا رسید که این طرح‌ها نیز در انحصار شرکت‌ها و نهادهای دولتی است و تاکنون قدمی برای اجرای آن برداشته نشده‌است. به گفته پدیدار، مجموع تقاضاهای حائز شرایط برای احداث این پالایشگاه‌ها نیز ۲۴۰ هزار بشکه و میزان سرمایه‌گذاری برای اجرای آن نیز ۱.۵ میلیارد دلار بوده‌است.

رئیس کمیسیون انرژی و محیط‌زیست اتاق تهران در توضیح طرح‌های روی کاغذ مانده احداث پالایشگاه نفت‌خام، به طرح پالایشگاه نفت‌خام لاوان در جزیر لاوان اشاره کرد که با ظرفیت تولید ۱۲۰ هزار بشکه و سرمایه‌گذاری ۲.۱ میلیارد دلاری در دولت قبل به تصویب رسید اما اجرای آن به ورطه فراموشی سپرده شده‌است. به گفته وی، سرمایه‌گذار این طرح، سازمان تامین اجتماعی بوده‌است.

عضو هیات نمایندگان اتاق تهران، در ادامه افزود: طرح دیگر، طرح احداث پالایشگاه نفت‌خام در منطقه جاسک به میزان ۳۰۰ هزار بشکه و سرمایه‌گذاری ۵.۵ میلیارد دلاری است. سرمایه‌گذار این طرح نیز شرکت سرمایه‌گذاری غدیر است و برآورد شده بود که این طرح نیز توسط سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح اجرایی شود که همچنان مسکوت مانده‌است.

پدیدار سپس از بلاتکلیفی طرح نفتی دیگری خبر داد که در دولت گذشته پروسه مطالعه آن به اتمام رسید و قرار بود با سرمایه‌گذاری شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی نیروهای مسلح (شستان) اجرا شود. به گفته وی، این طرح در بندر گناوه و مربوط به احداث پالایشگاه ۳۰۰ هزار بشکه‌ای نفت‌خام با سرمایه‌گذاری ارزی ۵.۶ میلیارد دلاری، به تصویب رسید که همچنان خبری از اجرای آن نیست.

وی به طرح روی کاغذ مانده دیگری نیز اشاره کرد و افزود: شرکت پارسیان تدبیر، وابسته به ستاد اجرایی فرامین حضرت امام (ره) نیز قرار بود مجری طرح احداث پالایشگاه ۳۰۰ هزار بشکه‌ای نفت‌خام در بندر جاسک با سرمایه‌گذاری ارزی ۷.۵ میلیارد دلاری باشد که پس از گذشت پنج سال از تصویب این طرح، همچنان روی خاک مانده‌است.

وی افزود: دیگر طرح متوقف شده در صنعت نفت، مربوط به سرمایه‌گذاری انتخاب است که متعلق به بخش‌خصوصی است. این طرح قرار بود در بندر جاسک و برای احداث پالایشگاه ۲۰۰ هزار بشکه‌ای نفت‌خام با سرمایه‌گذاری ۵.۹ میلیارد دلاری عملیاتی شود.

رئیس کمیسیون انرژی و محیط‌زیست اتاق تهران با اعلام اینکه، این طرح‌ها باید برای اجرا، اطلاع‌رسانی همگانی شود و از انحصار نهادهای دولتی و حاکمیتی خارج شود، به چندین طرح به جا مانده از دولت قبل در حوزه ساخت پالایشگاه میعانات گازی خبر داد و به سایت اتاق تهران گفت: طرح احداث پالایشگاه میعانات گازی در منطقه سیراف پارس‌جنوبی از جمله طرح‌های مصوب است که قرار بود با سرمایه‌گذاری شرکت جاوید انرژی پرتو، به میزان ۳۹۳ میلیون دلار برای تولید ۶۰ هزار بشکه میعانات عملیاتی شود.

پدیدار افزود: طرح دیگر، مربوط به شرکت توسعه پیشگامان است که بر اساس آن، قرار بود در منطقه سیراف پالایشگاه میعانات گازی با ظرفیت ۶۰ هزار بشکه‌ در سال و سرمایه‌گذاری ۴۱۰ میلیون دلاری احداث شود که هیچ اقدامی هنوز صورت نگرفته‌است.

وی سپس، به طرح احداث پالایشگاه میعانات گازی دیگری در منطقه سیراف اشاره کرد که قرار بود از سوی شرکت نفت‌وگاز پارسیان با ظرفیت ۱۲۰ هزار بشکه در سال و سرمایه‌گذاری ۷۵۰ میلیون دلاری به سرانجام برسد که این طرح نیز پس از گذشته نزدیک به پنج سال از تصویب آن، همچنان روی خاک مانده‌است.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران سپس با تاکید بر اینکه تمامی این طرح‌ها باید از بلاتکلیفی خارج شود، افزود: انحصارطلبی شرکت‌های وابسته به دولت و حاکمیت روی این طرح‌ها باید برداشته شود و اجرای آن با مشارکت بخش‌خصوصی به سرانجام برسد.