پیش بینی اساسی از قیمت نفت در سال ۱۴۰۱

قیمت نفت در دو هفته اول سال ۱۴۰۱، نوسانات زیادی را از سر گذراند. بهای جهانی طلای سیاه که تا پیش از آغاز سال نو روند نوسانی داشت، در روزهای آخر اسفند به مرز ۱۱۰ دلار رسید.

قیمت نفت در آخرین روزهای اسفند تحت‌تاثیر سه عامل بود: عرضه و تقاضا، مسائل ژئوپلیتیکی و قیمت گاز. اما به طور کلی، بهای جهانی این سوخت بیش از همه، از عرضه و تقاضا و همچنین مسائل سیاسی، ازجمله آغاز جنگ روسیه و اوکراین تبعیت می‌کرد.

آژانس بین‌المللی انرژی در آخرین گزارش خود در این باره پیش‌بینی قبلی‌اش از میزان رشد تقاضای جهانی برای نفت در سه ماه دوم تا چهارم سال ۲۰۲۲ را به میزان ۱٫۳ میلیون بشکه در روز کاهش داد. این آژانس میزان تقاضای روزانه نفت را ۹۹٫۷ میلیون بشکه تخمین زد که البته مورد انتقاد شدید اعضای اوپک‌پلاس قرار گرفت.

بحران اوکراین و افزایش قیمت نفت

به جز این جریان، حمله نظامی روسیه به اوکراین هم تاثیر بسزایی در روند افزایش قیمت نفت داشت. پر بیراه نیست که بگوییم با حمله روسیه به اوکراین، انرژی و تامین آن، تبدیل به مساله اول جهان شد.

در ابتدا بحث تحریم‌های نفتی روسیه آغاز شد و اندکی بعد، آمریکا برخی از تحریم‌های نفتی ایران و ونزوئلا را لغو کرد. همان زمان، گروهی از تحلیل‌گران گمانه‌زنی کردند که احتمالا افزایش قیمت نفت، کاخ سفید را نگران کرده و حالا با لغو تحریم‌ها قصد دارد بازار نفت را کنترل کند.

اما با شروع سال جدید شمسی، قیمت نفت تا ۱۲۲ دلار هم پیش رفت. اوپک در ماه فوریه، بالغ بر یک میلیون بشکه در روز کمتر از میزان مقررشده، نفت تولید کرد. در این بین عوامل سیاسی هم کمبود تقاضا را تقویت می‌کرد. اروپا اعلام کرد که شبکه بانکی روسیه را تحریم می‌کند، اما قادر به تحریم انرژی روسیه نیست و اساسا نفت و گاز روسیه، تحریم‌شدنی نیست.

کمی بعد ورق به کلی برگشت و این روسیه بود که تهدید کرد تنها در ازای دریافت روبل به اروپا گاز صادر می‌کند. اما همزمان جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، با اعلام آزادسازی ۱۸۰ میلیون بشکه نفت، تا حدودی ترمز روسیه را در بازار انرژی کشید. اعلام همین خبر کافی بود تا تنها طی دو روز قیمت نفت حدود ۱۰ دلار عقب‌گرد کند.

آتش‌سوزی در آرامکو و نگرانی اروپایی‌ها

این رویدادها درست در زمانی اتفاق افتادند که کشورهای عربی، جهان را از تولید بیشتر نفت ناامید می‌کردند و آتش‌سوزی در تاسیسات نفتی آرامکو هم اروپا را بیش از هر زمان دیگری در نگرانی فرو برد.

ادامه روند نزولی بازار باعث شد تا قیمت نفت خام که تا همین دو هفته پیش در محدوده ۱۲۰ دلار بود، در بازار جهانی به ۹۹ دلار برسد. همچنین در آخرین روز کاری هفته قیمت نفت سنگین ایران و برنت آمریکا حدود ۱۰۴ دلار بود. همچنین هر بشکه نفت اوپک ۱۰۷ دلار معامله می‌شد.

در همین زمینه نماینده سابق ایران در اوپک می‌گوید: قیمت نفت تابع برخی عوامل است که محدود به اقتصاد و بازار نمی‌شود. شیوع دوباره سویه جدید کرونا در چین که یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان جهان است یکی از آن‌هاست. از سوی دیگر، خبر آزادسازی ۱۸۰ میلیون بشکه نفت از ذخایر آمریکا هم تاثیر جدی در کاهش قیمت‌ها داشت.

قیمت نفت در ۱۴۰۱

محمدعلی خطیبی در گفتگو با تجارت‌نیوز ادامه می‌دهد: به نظر می‌رسد قیمت نفت در سال جدید حدود ۸۰ تا ۹۰ دلار شود. احتمال تحریم نفتی روسیه تا به امروز خیلی جدی نبود. اما اگر تحریم‌ روسیه جدی شود ممکن است این قیمت بیش از این هم کاهش یابد. به همین دلیل بهای جهانی این سوخت بیش از شرایط اقتصادی، از شرایط سیاسی تاثیر می‌گیرد.

او بیان می‌کند: اگر بهای گاز از این بیشتر شود، بهای جهانی نفت هم صعودی می‌شود. به هرحال قیمت نفت تحت تاثیر عوامل سیاسی است. اگر این عوامل حذف شود قیمت نفت حدود ۸۰ تا ۹۰ دلار می‌ماند.

کشورهای اروپایی پیش از این مواضع غیرروشنی در برابر روسیه گرفتند. اما چند روز پیش کشورهای اروپایی اعلام کردند که در تحریم‌های روسیه از آمریکا پیروی نمی‌کنند. بعد از آن روسیه اعلام کرد اروپا برای خرید گاز از این کشور باید روبل بپردازد و دوباره ورق به نفع روسیه بازگشت.

مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی در همین باره اعلام کرد: کشورهای آژانس بین‌المللی انرژی برای کاهش واردات نفت و گاز روسیه متحد هستند. البته رئیس کمیسیون انرژی اروپا اخطار داد که روسیه نمی‌تواند با منابع انرژی خود از اروپا اخاذی کند. حالا باید منتظر ماند و دید آیا اروپا قبول می‌کند در ازای انرژی به روسیه روبل دهد یا خیر؟