سرنوشت یورو در دست روسیه

برای نخستین بار در ۲۰ سال گذشته، نرخ یورو در برابر دلار آمریکا برابر شد. فروپاشی تاریخی یورو، این ارز را از ابتدای سال میلادی جاری تاکنون حدود ۱۲ درصد در برابر دلار آمریکا ضعیف کرده و در شرایطی که جنگ در اوکراین، یکی از بزرگترین بحران انرژی جهانی تاریخ مدرن را به وجود آورده است، یورو در مسیر ثبت یکی از بدترین عملکردهای سالانه خود در ۲۳ سال اخیر پیش می رود.

نرخ یورو در حال حاضر یک دلار و یک سنت است. آخرین باری که یورو به پایین‌ترین ارزش خود در برابر دلار آمریکا نزول کرده بود، سال ۲۰۱۵ بود که بانک مرکزی اروپا تدابیر محرک مالی عظیمی را به اجرا گذاشته بود. اما تحلیلگران هشدار می دهند وضعیت یورو ممکن است بسیار وخیم‌تر شود و در صورت مختل شدن بیشتر عرضه گاز طبیعی به اروپا، نرخ یورو ممکن است به ۹۰ سنت نزول کند.

از بخت بد یورو، سرنوشت این ارز در مقطع کنونی در دست روسیه قرار دارد. افت اخیر یورو پس از تعطیلی ۱۰ روزه خط لوله گازی نورد استریم ۱ روسیه برای انجام تعمیرات روی داد. این تعطیلی مسیر انتقال گاز طبیعی از روسیه به آلمان و کشورهای دیگر اتحادیه اروپا را متوقف کرد. با این حال، این نگرانی وجود دارد که در صورت تصمیم مسکو برای طولانی کردن تعطیلی این خط لوله، آلمان مجبور شود سوخت را جیره بندی کند و فشار بیشتری به یورو وارد شود. بانک جی پی مورگان توقف کامل جریان گاز روسیه به آلمان را بدترین سناریویی می‌داند که تحت آن نرخ برابری یورو در برابر دلار آمریکا، به ۹۰ سنت سقوط می کند.

افزایش سرسام آور هزینه‌های انرژی، خسارت سنگینی به اقتصادهای اروپایی وارد کرده است. آلمان که بزرگترین اقتصاد این منطقه است، نخستین کسری تجاری از سال ۱۹۹۱ را گزارش کرده است و اعتماد سرمایه گذاران به رکورد پایینی که در اوج بحران پاندمی کووید داشت، بازگشته است.

طبق گزارش بانک بی ان پی پاریبا، یورو نسبت به ارزهای بزرگ دیگر در شرایط بحرانهای انرژی آسیب بیشتری می‌بیند و طی چنین شرایطی، به طور متوسط ۴.۵ درصد نزول می‌کند. این برآورد نشان می‌دهد که ادامه شوک‌های انرژی بسیار بدتر از میانگین‌های تاریخی بوده است.

تحلیلگران بانک سیتی پیش بینی کرده‌اند توقف عرضه گاز روسیه، قیمت گاز را به بالای ۱۷۰ یورو در هر مگاوات ساعت افزایش می‌دهد. این تحلیلگران انتظار دارند در صورت وقوع چنین رویدادی، یورو به ۹۸ سنت در برابر دلار نزول کند و اگر قیمت گاز به ۲۵۰ یورو افزایش پیدا کند، یورو ۹۵ سنت خواهد شد.

در صورت وقوع چنین شرایطی، نمی توان انتظار داشت بانک مرکزی اروپا مداخله کرده و به نجات یورو بشتابد. بانک مرکزی اروپا می تواند با فروش دلار، مانند سال ۲۰۰۰ که یورو به ۸۳ سنت سقوط کرده بود، از ارزش یورو حمایت کند. اما این بار بانک مرکزی اروپا عدم تمایل برای مداخله را ابراز کرده است.

خوشبختانه اروپا ممکن است به دلیل افت قیمتهای نفت، از فروپاشی کامل اجتناب کند. طی چند هفته گذشته قیمتهای نفت افت قابل توجهی پیدا کرده‌اند و قیمت نفت برنت به دلیل نگرانی از کندی اقتصاد جهانی، از ۱۲۰ دلار در هر بشکه به حدود ۱۰۰ دلار عقب نشینی کرده است.

بر اساس گزارش اویل پرایس، عامل دیگری که روی بازارها تاثیر منفی گذاشته است، نگرانی از  نابودی تقاضا در پی آغاز موج جدیدی از محدودیت‌های کرونایی در شانگهای و شهرهای دیگر چین است. ریزش اخیر قیمت‌ها، بازار نفت را برای نخستین بار در چند ماه اخیر، وارد فاز نزولی کرده است و ظاهرا امیدی به بهبود دیده نمی شود. با صعود نرخ تورم آمریکا به ۹.۱ درصد در ژوئن که بار دیگر فراتر از انتظارات بوده است، انتظار می رود بانک مرکزی آمریکا به سیاست افزایش سریعتر نرخهای بهره ادامه دهد. اما این اتفاق می تواند خبر خوبی برای اقتصاد اروپا باشد که قیمت‌های بالای انرژی، عامل وضعیت ضعیف آن قلمداد می شود.