دلار به پنجاه هزار تومان می رسد؟

پس از تصویب طرح صیانت از فضای مجازی در مجلس و استفاده از ظرفیت های مکانیسم اصل ۸۵ قانون اساسی توسط نمایندگان مجلس، علاوه بر واکنش های گسترده جدی و طنز گونه کاربران در فضای مجازی، تبعات اقتصادی کوتاه مدتی نیز بر بازار برخی از کالاها نظیر طلا و سکه برجای گذاشته است.

در حالی که در دو روز گذشته به میزان چشمگیری سرچ برای مهاجرت و نیز خرید اینترنت ماهواره ای افزایش یافته است، قیمت دلار نیز از کانال ۲۴ هزار تومان به طور کامل جدا شده و وارد کانال ۲۶ هزار تومان شده است. طبیعی است که حد و پیوستگی مستقیمی میان قیمت دلار و افزایش میل به مهاجرت وجود دارد. افزایش تقاضا برای دلار، آن هم در شرایطی که درآمدهای ارزی کشور در ۳ سال گذشته از ناحیه فروش نفت و محصولات پتروشیمی و گازی نزدیک به صفر بوده است؛ تبعات هولناکی را برای بازار ارز کشور برجای خواهد گذاشت.

چرا تقاضا برای دلار افزایش می یابد؟

در حالی که بنابر احتمالات، وضعیت ذخایر ارزی کشور نیز شرایط مناسبی ندارد زیرا معادل منابع ارزی کشور در بانک های خارجی بلوکه شده اند، دولت اقدام به چاپ اسکناس و تسعیر نرخ ارز کرده است و در ادامه باعث کاهش نرخ برابری ریال و دلار شده است که طی آن فرآیند، مطابق با قانون گرشام، همزمان با کاهش شدید ارزش پول ملی و افزایش تورم، تقاضا را برای دلار را به عنوان پول خوب در برابر ریال به عنوان پول بد افزایش داده است. سایر ذخایر ارزی کشور که نه به شکل حواله بلکه به شکل نقدی در اختیار دولت بود، صرف تخصیص به یارانه ارز ترجیحی شده است و باعث عدم پوشش کافی گردآوری ریال در برابر دلار در بازار توسط دولت بود. همین رویه باعث می شود که در آینده نزدیک در صورت عدم توافق میان ایران و طرف های غربی، با عدم آزادسازی منابع بلوکه شده و همچنین فقدان امکان فروش نفت توسط ایران، امکان افزایش قیمت دلار بسیار بیش از گذشته، بر اقتصاد کشور سایه افکنده است.

آزادسازی تدریجی برای جلوگیری از یک جهش هولناک!

در نتیجه یکی از اقدامات لازم برای جلوگیری از جهش و شوک ارزی در آینده نزدیک در کشور، آزادسازی تدریجی نرخ ارز است که باعث می شود مطابق با انتظارات تورمی و به آهستگی قیمت ارز افزایش یابد و افزایش صادرات غیرنفتی را برای کشور به ارمغان آورده است. در غیر این صورت بروز شوک ارزی در کشور و جهش قیمت دلار به کانال پنجاه هزار تومان نیز به هیچ وجه دور از ذهن نخواهد بود. هرچند برخی از تحلیلگران این گونه گمانه زنی می کنند که توافق هسته ای میان ایران و طرف های غربی صورت می پذیرد و برجام احیا خواهد شد. در این صورت سقوط قیمت دلار به ۲۰ هزار تومان نیز دور از ذهن نخواهد بود. با این حال به علت عدم تحقق اعتبارات پیش بینی شده در لایحه بودجه تا پایان نیمه نخست سال، به عنوان یک قطعیت اقتصادی آشکار برای همگان قابل رویت است. زیرا بر اساس لایحه بودجه، پیش بینی شده که از روز نخست سال روزانه ۲/۵ میلیون بشکه نفت در روز فروخته شود که تا کنون مقدار فروش نفت کشور از ابتدای سال تا نیمه مرداد ماه صفر بوده و بعید است که تا پایان شهریور ماه که کابینه دولت جدید به طور کامل مستقر شود، این میزان، از فروش صفر فاصله بگیرد.