اتباع خارجی در ایران چگونه بیمه میشوند؟/ماجرای بیمه رایگان افغانها

حدود ۸ سال است که براساس تفاهمنامه سه‌جانبه‌ وزارت بهداشت، وزارت کشور و وزارت رفاه، اتباع هم قادر به استفاده از پوشش بیمه‌ای در کشور هستند. اتباع خارجی نمی‌توانند از بیمه‌های پایه و اجباری ازجمله تامین اجتماعی، فرهنگیان، نیروهای مسلح و ... استفاده کنند و به همین دلیل با معرفی از سوی وزارت کشور، تحت پوشش بیمه سلامت قرار می‌گیرند.

از جمعیت ۱.۲۰۰ میلیون که به صورت قانونی در کشور ساکن هستند، ۸۰۰هزار نفر باید خودشان حق بیمه پرداخت کنند، اما تنها ۱۲ تا ۱۳ هزار نفر از این افراد برای پوشش بیمه اقدام کرده‌اند و بخش قابل توجهی بیمه ندارند. بخشی از اتباع اما در گروه آسیب‌پذیرها قرار می‌گیرند و به بیماری‌های صعب‌العلاجی ازجمله هموفیلی، تالاسمی، دیالیز و ام‌اس مبتلا هستند یا پیوند کلیه انجام داده‌اند. این افراد به‌عنوان گروه آسیب‌پذیر، خدمات درمانی رایگان دریافت می‌کنند، جمعیتی حدود ۹۵ هزار نفر. این در حالی است که ۹۵درصد اتباعی که تحت پوشش بیمه سلامت قرار دارند، اهل کشور افغانستان هستند که در هفته‌های اخیر درباره افزایش حضورشان در کشور مباحث مختلفی مطرح بوده است، اما نکته مهم اینجاست که نظام سلامت نمی‌تواند نگاه صفر و یک به بیماران داشته باشد. عامل مهم، سلامت انسان‌هاست و همین مسئله‌ باعث شده کیفیت خدمات در بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی و درمانی کشور برای همه افراد، فارغ از ایرانی یا غیرایرانی بودن یکسان باشد و کسانی هم که نیازمند کمک هستند از خدمات درمانی رایگان بهره‌مند شوند.

خدمات رایگان برای مبتلایان به بیماری‌های سخت

اتباع خارجی دارای مجوز اقامت در کشور، مجاز به بهره‌مندی از خدمات بیمه سلامت هستند و قرارداد آنها سالانه در اسفند تمدید می‌شود. حق بیمه بخشی از این افراد از سوی کمیساریای عالی پناهندگان تأمین می‌شود و بخشی دیگر هم براساس بودجه دولتی از پوشش بیمه‌ای برخوردار هستند و دولت این هزینه را به سازمان بیمه سلامت پرداخت می‌کند.

جمشید شایان‌فر، مدیرکل بیمه‌گری و درآمد سازمان بیمه سلامت درباره خدمات درمانی رایگان برای اتباع خارجی بیان می‌کند: «سالانه ۹۵هزار نفر از اتباعی که مجوز اقامت دارند و با بیماری‌های صعب‌العلاج درگیرند، رایگان از خدمات بیمه سلامت استفاده می‌کنند.» او درباره کیفیت خدمات به این اتباع هم بیان می‌کند: «تعهدات سازمان بیمه سلامت مطابق قانون و مصوبات شورای ‌عالی بیمه است و از این طریق ما نمی‌توانیم خدمتی را کم یا زیاد کنیم، اما پیشنهادهایی برای افزایش کیفیت بسته‌های بیمه‌ای داریم که درصورت تأمین منابع می‌تواند عرضه شود.»‌

یک‌ششم اتباع مجاز کشور بیمه هستند

«حدود ۲۰۰هزار نفر از اتباع قانونی در کشور پوشش بیمه سلامت دارند و هزینه ۵۰درصد آنها را کمیساریاری عالی پناهندگان پرداخت می‌کند.» محمدمهدی ناصحی، مدیرعامل بیمه سلامت با بیان این مطلب و تأکید بر اینکه پوشش بیمه‌ای برای اتباع آسیب‌پذیر و مبتلا به بیماری‌های خاص، صعب‌العلاج و نادر، رایگان است به همشهری می‌گوید: «سایر اتباع حاضر در کشور برای بیمه خود اقدام نکرده‌اند، زیرا مبلغ حق بیمه آنها بیش از افراد ایرانی است و تعداد اعضای خانواده‌شان نیز معمولاً زیاد است. این افراد ممکن است هزینه‌های خود را برآورد کرده و تمایلی به بیمه شدن نداشته باشند، چون شاید برای آنها صرفه اقتصادی نداشته باشد که برای یک خانواده ۵ نفره و به ازای هر نفر حق بیمه یک ساله بیش از ۲ میلیون تومان پرداخت کنند.»

انواع بیمه اتباع خارجی

نرخ حق ‌بیمه برای تمام مهاجران، پناهندگان و اتباع خارجی ساکن در ایران هم یکسان نیست و ابتدا باید مشخص شود که فرد در گروه اتباع خارجی آسیب‌پذیر است یا می‌تواند به ‌عنوان یک پرداخت‌کننده‌ حق‌بیمه، ثبت‌نام کند. به‌طور کلی اتباع در ۴ گروه تحت پوشش بیمه سلامت قرار می‌گیرند که ۳ گروه از آنها از سوی وزارت کشور به سازمان بیمه سلامت برای پوشش بیمه‌ای معرفی می‌شوند و با اتباعی که به‌ صورت غیرقانونی وارد کشور شده‌اند، تفاوت دارند.

* گروه اول، افرادی هستند که کمیساریای عالی پناهندگان، منابع حق بیمه آنها را تامین کرده و به سازمان بیمه سلامت ایران پرداخت می‌کند. (حدود ۹۵ هزار نفر)

* گروه دوم، اتباع خارجی غیرآسیب‌پذیر هستند که وزارت کشور معرفی می‌کند، اما خودشان حق بیمه پرداخت می‌کنند؛ مبلغی حدود ۲میلیون ‌و۶۳۵ هزار تومان برای هر نفر. (لیست اعلام شده از سوی وزارت کشور ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار نفر است اما پوشش بیمه‌ای برای ۱۲ تا ۱۳هزار نفر برقرار شده)

* گروه سوم، اتباع خارجی آسیب‌پذیر و مبتلا به بیماری‌های صعب‌العلاج که حق بیمه آنها از سوی دولت پرداخت می‌شود. (حدود ۴۲هزار نفر)

* گروه چهارم، افراد مشغول به تحصیل در کشور

* درباره اتباعی که به صورت غیرقانونی وارد کشور شده‌اند، هزینه‌کرد نظام سلامت چارچوب مشخصی ندارد. پرداخت هزینه‌های بهداشتی و درمانی این افراد ۲ حالت دارد؛ یا خودشان باید پرداخت کنند یا از مددکاری اجتماعی مستقر در بیمارستان‌ها کمک بگیرند.