آینده بورس در ابهام!

این درحالی است که در ماه‌های اخیر تصمیمات و بخشنامه‌های متعددی برای صیانت از وضعیت بازار تدوین و ابلاغ شده است، اما یا تأثیر موقتی بر بازار داشته یا بی‌تأثیر بوده است. به اعتقاد کارشناسان هم‌اکنون بازار سهام در شرایط انتظار قرار دارد تا تحولات آینده به چه سمت و سویی حرکت کند. دراین راستا، بلاتکلیفی نرخ ارز به عنوان یکی از مؤلفه‌های اصلی در بورس و همچنین روند مذاکرات و برجام باعث شده است تا بورس افتان و خیزان این روزها را سپری کند. علاوه بر این، نگرانی سهامداران به خصوص تازه واردها نیز این شرایط را تشدید کرده است و به همین دلیل بر صف‌های فروش افزوده شده است.

در این میان شورای عالی بورس با ابلاغ دامنه نوسان نامتقارن ۲ درصد منفی و ۶ درصد مثبت تلاش کرده است تا از افت بیش از حد شاخص جلوگیری کند. همین دامنه باعث شده است تا نقدشوندگی بازار به عنوان یکی از متغیرهای اساسی بازار نیز تحت تأثیر قرار گیرد به‌طوری که طی هفته‌های اخیر ارزش معاملات بازار بورس تهران به کمترین رقم در یک‌سال اخیر رسیده است. درواقع در این دوره تقاضا برای خرید سهام بشدت افت کرده است و موجب شده است تا صف‌های فروش پایداری شکل بگیرد.

روز گذشته نیز در ادامه روند نزولی بازار، شاخص کل بورس تهران با افت ۳ هزار و ۹۴۴ واحدی به یک میلیون و ۱۸۱ هزار و ۶۵۹ واحد رسید. همچنین شاخص کل با معیار هموزن با کاهش ۹۷۴ واحدی به رقم ۴۳۱ هزار و ۴۱۶ واحد رسید.

در این روز معامله‌گران در بورس تهران بیش از ۴.۱ میلیارد سهام و حق‌تقدم اوراق مالی در قالب ۷۴۳ هزار نوبت معامله و به ارزش ۵ هزار و ۴۹۴ میلیارد تومان داد و ستد کردند. روز گذشته مجموع ارزش معاملات فرابورس و بورس تهران به بیش از ۲۵ هزار و ۳۸۳ میلیارد تومان رسید.

همچنین همه شاخص‌های بورس گرچه قرمز بودند اما میزان کاهش زیر نیم درصد بوده است به‌گونه‌ای که شاخص کل و شاخص قیمت در معیار وزنی ـ ارزشی ۰.۳۳ درصد کاهش یافتند.

همچنین شاخص کل و شاخص قیمت با معیار هموزن ۰.۲۳ درصد کاهش یافتند، شاخص آزاد شناور ۰.۳۳ درصد، ‌شاخص بازار اول بورس ۰.۳۴ درصد و شاخص بازار دوم ۰.۳۲ درصد کاهش یافتند.

در این روز نمادهای فولاد مبارکه، فولاد خوزستان، کانی اپال و فولاد کاوه جنوب کیش بیشترین اثر افزایشی در شاخص را داشتند و برعکس نمادهای ملی مس، شستا و ایران‌خودرو بیشترین اثر ریزشی در شاخص بورس را داشته‌اند. نمادهای پرتراکنش در بورس شامل شستا، پالایش نفت اصفهان، ملی‌مس، پتروشیمی بوعلی، ‌فولاد مبارکه، پالایش نفت بندرعباس و بانک تجارت بوده‌اند.

در فرابورس ایران هم شاخص کل ۴ واحد افزایش یافته و به رقم ۱۶ هزار و ۹۲۵ واحد رسید. ارزش بازار اول و دوم فرابورس ایران به بیش از یک میلیون و ۱۵۹ هزار میلیارد تومان رسید. معامله‌گران بیش از ۹۵۵ میلیون ورقه سهام در قالب ۴۷۱ هزار نوبت معامله و به ارزش ۱۹ هزار و ۹۰۱ میلیارد تومان داد و ستد کردند.

دیروز نمادهای آریا ساسول، پتروشیمی زاگرس، پتروشیمی غدیر، سرمایه‌گذاری و عمران استان کرمان، فولاد ارفع بیشترین اثر تقویتی در شاخص فرابورس را داشتند. نمادهای ذوب‌آهن و توسعه ملی مهر آیندگان بیشترین اثر کاهشی در شاخص فرابورس را داشته‌اند.

ابهام در شرایط بازار

در این باره محمدبختیار نصرآبادی کارشناس بازار سرمایه درخصوص تأثیر تصمیمات اخیر نهاد ناظر بازار و شورای عالی بورس گفت: به‌طور معمول نمی‌توان گفت که هدف اصلی تصمیمات اخیر مانند دامنه نوسان نامتقارن مثبت شدن شاخص بوده است.

وی افزود: باید پذیرفت که در ابتدای سال‌جاری شاخص به صورت بی‌منطق رشد بالایی داشت و اکنون در حال اصلاح است و هرگونه تصمیمی که در برابر آن اتخاذ شود، اثرچندانی نخواهد داشت.

وی با اشاره به اینکه تصمیمات اخیر نهاد ناظر بازار را می‌توان از زاویه دیگری دید، توضیح داد: یکی از آثار دامنه نوسان نامتقارن و هدف آن جلوگیری از ریزش شدید شاخص است. درزمانی که دامنه نوسان منفی و مثبت ۵ درصد بود، بازارگردانان برای حمایت از سهم باید گاه در منفی ۵ درصد خرید می‌کردند و این روند خود باعث نزول بیشتر شاخص می‌شد.

نصرآبادی ادامه داد: تغییر دامنه نوسان برای بازارگردان‌ها پیامد مطلوبی داشته است. هم‌اکنون با توجه به اینکه دامنه نوسان در منفی ۲ درصد تا مثبت ۶ درصد تعریف شده است در اکثر سهم‌ها شاهد افت روزانه درحدود یک درصد هستیم، اما اگر یک روز سهم ۶ درصد مثبت شود، افت یک درصدی در شش روز را جبران می‌کند و این درحالی است که حجم مبنا هم پرنمی‌شود.

این کارشناس بازار سرمایه تأکید کرد: بدین ترتیب حجم تعهدات بازارگردانان و بازیگران اصلی بازار کاهش یافته است.

وی همچنین اظهارکرد: در شرایط فعلی بازار با ابهامات زیادی روبه‌روست. از یک‌سو بازار منتظر نتایج توافق برجام و لغو احتمالی تحریم‌هاست که همین توافق آینده نرخ ارز را نیز روشن می‌کند و این در شرایطی است که نرخ ارز یکی از اصلی‌ترین متغیرها در وضعیت بازار محسوب می‌شود.

به گفته وی، تا زمانی که ابهامات پیش روی بازار رفع نشود بازار به همین روند خود ادامه خواهد داد. به نظر می‌رسد یکی از اهداف نهاد ناظر بازار هم حفظ وضعیت فعلی بازار تا رفع ابهامات پیش‌روست به‌طوری که از ریزش زیادی شاخص جلوگیری شود تا شرایط تغییر کند. نصرآبادی در ادامه گفت: اما نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که نهاد ناظر باید در زمان اوج بازار یعنی در چهارماهه ابتدایی سال نیز همین روش را اجرا می‌کرد به این معنا که از رشد بی‌منطق بازار جلوگیری می‌کرد. دراین دوره اگر دامنه نامتقارن منفی ۵ درصد و مثبت ۲ درصد اعمال می‌شد به‌طور قطع شرایط بازار مدیریت می‌شد.

وی در پایان درباره انتقاد برخی از دامنه نوسان نامتقارن توضیح داد: همواره هر تصمیمی که در بازار گرفته می‌شود، موافقان و مخالفان زیادی دارد. اما باید توجه داشت که اجرای دامنه نوسان نامتقارن در شرایط فعلی که بازار با ابهامات زیادی روبه‌روست کار درستی است و حداقل از ریزش‌های شدید بازار جلوگیری می‌کند تا در آینده وضعیت تغییر کند. به گفته وی، درصورتی که دامنه نامتقارن حذف شود به‌طور قطع شاهد سنگین‌تر شدن صف‌های فروش خواهیم بود.