بورس؛ همان آش و همان کاسه!

بازار سهام معاملات روز دوشنبه را در حالی آغاز کرد که نماگرهای اصلی بورس و فرابورس از همان ابتدا روند نزولی را در پیش گرفتند. افزایش عرضه‌ها بسیاری از نمادها را به محدوده منفی و حتی صف فروش کشاند و سبب شد تا پس از چهار صعود متوالی، نماگرهای اصلی تالار شیشه‌ای دوباره به رنگ قرمز درآمده و با افت ۹۵/ ۰ درصدی به محدوده یک میلیون و ۱۴۵ هزار واحدی بازگردند.

بازگشت دلار به کانال ۲۳ هزار تومانی در کنار شناسایی سود پس از صعود چهار روزه قیمت‌ها را می‌توان از دلایل افزایش فشار فروش در معاملات روز گذشته بورس تهران عنوان کرد. اما آیا می‌توان عنوان کرد که موج جدیدی از فشار فروش در بازار ایجاد شده است؟

واقعیت این است که متغیرهای بنیادی همچون قیمت‌های جهانی، نرخ ارز، شرایط سیاسی و پیشرفت مذاکرات احیای برجام همگی به نفع بورس در حال بازی هستند و آخرین گزارش اجماع تحلیلگران نیز حاکی از کاهش نسبت قیمت به درآمد آینده‌نگر کل بازار سهام به ۶/ ۶ واحد است. با این حال باید دید چه زمانی اعتماد سرمایه‌گذاران به این بازار که طی ماه‌های گذشته با فراز و فرود چندباره مواجه شده، جلب می‌شود.

نگاه سهامداران به بازار ارز

دلار در میانه معاملات روز یکشنبه تا ۲۴ هزار و ۸۰۰ تومان نیز رشد کرده بود اما با تغییر مسیر از همان دقایق پایانی معاملات آن روز شاهد افزایش فشار فروش بودیم. این فشار فروش همزمان با عقبگرد دلار به کانال ۲۳ هزار تومان، به معاملات دیروز تالار شیشه‌ای نیز سرایت کرد تا ۷۳ درصد از نمادهای معاملاتی جامه‌ای قرمز به تن کنند؛ بازاری که ۶۰ درصد ارزش آن در دست گروه‌های بزرگ دلاری است و با نوسان نرخ اسکناس آمریکایی، شاهد تغییر درآمد خود خواهند بود. در این روز اما تنها گروه‌های دلاری نبودند که منفی شدند بلکه افزایش عرضه در کوچک‌ترها نیز سبب شد تا شاخص کل هموزن ۷/ ۰ درصد عقب‌نشینی کند. در فرابورس ایران نیز به مثابه نماگرهای بورسی، آیفکس ۷/ ۰ درصد افت داشت.

آخرین مهلت واریز ۱۵۰ میلیون دلاری

بیست‌ویکم اردیبهشت‌ماه بود که معاون اقتصادی رئیس‌جمهور سه هفته به بانک مرکزی فرصت داد تا با فروش تدریجی بخشی از منابع ارزی صندوق توسعه ملی، منابع حاصل را به صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز کند. حدود یک هفته بعد ۱۰۳۴ میلیارد تومان (معادل‌۵۰ میلیون دلار) از این منابع به حساب صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز و گفته شد بخشی از این پول صرف خرید سهام شده اما همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد اثری بر روند بازار سهام و رفتار معامله‌گران به جا نگذاشت.

مهلت سه هفته‌ای بانک مرکزی امروز به پایان می‌رسد.  ابراهیم آقابابائی، رئیس هیات عامل صندوق تثبیت بازار سرمایه در گفت‌وگویی عنوان کرد: تصمیم واریز معادل ریالی مبلغ ۲۰۰ میلیون دلار در تاریخ ۷ اردیبهشت ۱۴۰۰ اتخاذ شد، اما زمان ابلاغ آن که ملاک شروع کار به حساب می‌آید به تاریخ ۲۱‌اردیبهشت ۱۴۰۰ بازمی‌گردد؛ به عبارت دیگر از تاریخ مذکور یعنی (۲۱ اردیبهشت) بانک مرکزی مکلف شد به مدت ۳ هفته، معادل ریالی تمام مبلغ مذکور را به حساب صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز کند. 

بانک مرکزی مطابق مصوبه جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت موظف شده است، مبلغ ۲۰۰ میلیون دلار از منابع صندوق توسعه ملی را به تدریج در بازار به فروش برساند و ریال آن را به حساب صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز کند.  طبق ابلاغیه‌ که در ستاد هماهنگی اقتصادی دولت معین شده، مهلت واریز ۲۰۰ میلیون دلار امروز به پایان خواهد رسید و تاکنون فقط معادل ریالی مبلغ ۵۰ میلیون دلار به ارزش ۱۰۳۴ میلیارد تومان، از جانب بانک مرکزی به حساب صندوق تثبیت واریز شده است.

همگام با بازیگران بورس

روز گذشته پس از دو روز، عرضه‌ها از سوی سهامداران خرد مجددا تقویت شد، به طوری که سهامداران عمده خالص خرید ۳۸۴ میلیارد تومانی را رقم زدند. در این روز هر چند سهامداران خرد به خرید زیرمجموعه‌هایی از گروه کانه‌های فلزی، سایر معادن، رایانه، منسوجات، محصولات کاغذی و دستگاه‌های برقی علاقه نشان دادند اما دیگر صنایع در لیست فروش این گروه از بازیگران بورس تهران قرار گرفتند.

در صدر این لیست، گروه بانک‌ها و موسسات اعتباری قرار داشت که شاهد جابه‌جایی سهامی به ارزش ۱۱۹ میلیارد و ۵۳۰‌میلیون تومان در مسیر حقیقی به حقوقی بود. پس از آن فلزی‌ها با خالص فروش حدود ۶۹ میلیارد تومانی حقیقی‌ها مواجه شدند و خروج سهامداران خرد از زیرمجموعه‌های خودرویی نیز ۵۰ میلیارد تومان برآورد شد. صندوق‌های ETF که روز شنبه خروج تاریخی سهامداران خرد را تجربه کرده بودند، روز گذشته شاهد ثبت خالص خرید مثبت از سوی این دسته از معامله‌گران به میزان ۹/ ۳ میلیون تومان بودند. 

در روزی که شاخص کل بورس تهران با افت ۹۵/ ۰ درصدی همراه شد، از ۳۲۰ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۴۵ سهم (۱۴ درصد) مثبت بود و در مقابل ۲۳۳ سهم (۷۳ درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در این بازار ۱۱ نماد (۳ درصد) صف خریدی به ارزش ۲۷۲ میلیارد تومان تشکیل دادند.

اما در مقابل شاهد شکل‌گیری صف فروش در ۱۶۲ نماد بورسی (۵۱ درصد) به ارزش ۱۶۸۶ میلیارد تومان بودیم.  در فرابورس ایران در روزی که آیفکس افت ۷/ ۰ درصدی را ثبت کرد، ۱۲۳ نماد معامله شدند که در این میان قیمت پایانی ۱۳ سهم (۵/ ۱۰درصد) مثبت و ۱۰۳ سهم (۸۴ درصد) منفی بود. در این بازار ۶ نماد (۵ درصد) صف خریدی به ارزش ۷۷ میلیارد تومان تشکیل دادند اما ۸۱ نماد (۶۶درصد) نیز با صف فروشی به ارزش ۱۱۸۲ میلیارد تومان مواجه شدند. 

بازار پایه نیز دیروز میزبان دادوستد ۱۱۱ نماد بود. در این میان ۱۹ سهم (۱۷ درصد) مثبت ماندند و در مقابل شاهد دادوستد ۶۶ سهم (۴/ ۵۹ درصد) در محدوده منفی بودیم. در این بازار نیز ۱۹ نماد (۱۷ درصد) صف خریدی به ارزش ۲/ ۶۱ میلیارد تومان شکل دادند و صف فروش در این بازار به ۷۵ نماد (۶۸ درصد) با ارزشی بالغ بر ۱۰۲۷‌میلیارد تومان اختصاص پیدا کرد.  ارزش دادوستدهای خرد بورس و فرابورس روز دوشنبه با کاهش ۳۶ درصدی به ۲۶۱۱ میلیارد تومان رسید. در معاملات خرد فرابورسی نیز دیروز ۵۰۸ میلیارد تومان میان سهامداران جابه‌جا شد. در این میان صندوق‌های معامله‌پذیر شاهد دادوستد ۱۹۲۰ میلیارد تومانی بودند.