مشخص کردن حد ضرر و زیان در بورس

میزان ریسک در هر معامله از چه طریقی به دست می‌آید؟ سوالی که فعالین بازار مالی برای کاهش زیان و کسب سود متعادل باید به پاسخ آن برسند و بعد از انتخابات ریاست جمهوری با اعمال هر سیاستی بر بازار سرمایه سهامداران باید آن را در نظر بگیرند.

زیان وارد شده به سرمایه‌گذاران در بورس و بازار رمز ارزها که به تازگی از سوی مردم استقبال قابل توجهی صورت گرفته است، که توجه به حد زیان و سود را بیشتر کرده است. به درخواست تعدادی از مخاطبان به بررسی نحوی میزان ریسک و حد ضرر و زیان پرداختیم که در گفتگو با سه کارشناس این سوال بالا پاسخ داده شده است.

ریسک سرمایه‌گذاری بر روی یک دارایی شامل دو بخش سیستماتیک و غیر سیستماتیک است که در آن ریسک سیستماتیک معمولا از عهده معامله‌گر خارج است مثل ریسک‌های سیاسی که در حال حاضر به ریسک انتخابات ریاست جمهوری و مذاکرات وین می‌توان اشاره کرد اما ریسک غیر سیستماتیک که به آن ریسک مشخص گفته می‌شود قابل اندازه گیری و تخمین زدن است.

حد ریسک ۵ درصد برای معامله‌گری

در پاسخ به سوال بالا جاوید نعمتی به بازار گفت: در مبحث معامله‌گری ریسک شما نباید بیشتر از ۳ تا ۵ درصد باشد سرمایه باشد، به این معنی شما باید برای انجام معامله در بازارهای مالی بیش از این نباید ریسک متحمل شوید چرا که امکان زیان در آن زیاد می‌شود مشکلی که بیشتری معامله‌گران در بازار بورس در سال گذشته توجه‌ای به آن نداشتند و با پذیرش ریسک بالا با بخش زیادی از سرمایه‌ خود اقدام به معامله‌گری در این بازار کردند اما این موضوع در بحث سرمایه‌گذاری متفاوت است.

نعمتی می‌گوید: در بحث سرمایه‌گذاری مشخص کردن ریسک بسته به شخصیت فرد و میزان آموزش او دارد، به نظر بنده میزان ریسک پذیری در بازار سرمایه بین ۵ تا ۳۰ درصد باشد و اگر فردی تمایل به ریسک بیشتر دارد باید میزان حد زیان و ضرر خود را کاهش دهد یعنی به اندازه پذیرش ریسک بیشتر میزان حد زیان ضرر را کاهش دهد.

این کارشناس یک معامله‌گر حرفه‌ای را این گونه توصیف کرد: یک معامله‌گر بعد از آموزش و تمرین باید رفتار شناسی شخصی داشته باشد. مباحث تکنیکال و بنیادی تنها ۲۰ درصد از موفقیت معامله‌گر را تضمین می‌کند و مابقی آن رفتار و تثبیت شخصیت معاله‌گر است که مبحث جدید مالی رفتاری به آن پرداخته است.

به گفته نعمتی زمانی می‌توان به عنوان یک شغل به معامله‌گری در بازار سرمایه نگاه نکرد که حداقل ۳ سال در بورس کار کند تا علاوه بر شناخت شخصیت رفتاری رفتار معامله‌گران دیگر را بشناسد.

او گفت: اگر برنامه‌های کاندیدای ریاست جمهوری مبتنی بر همین سخنانی باشد که گفته شده، تغییر چندانی در بلند مدت در بازار سرمایه نخواهیم داشت و تنها یک شوک مقطعی در این بازار شاهد هستیم. به نظر من مشکل اصلی بازار سرمایه عدم استقلال سازمان بورس و عدم هماهنگی دو بخش بازارهای مالی با سایر بخش‌های دولت است.

این کارشناس اضافه کرد: با توجه به اتفاقات سال ۹۹، ضعف‌های بازار سرمایه خود را نمایان کرد و نمی‌توان به یکباره از رئیس جمهور بعدی انتظار تحول در بازار داشت و به نظر من عملکرد شرکت‌ها مانند سال ۹۹ خواهد بود و چندان انتظار رشد شاخص را نخواهیم داشت.

یکی از روش‌های تعیین حد سود و ضرر روش‌های مرسوم در تحلیل‌های تکنیکال است که به گفته بیشتر کارشناسان حداکثر۲۰ درصد می‌تواند موثر باشد که از جمله می‌توان به اعداد رند، نمودارها، اعداد فیبوناچی، سطوح مقاومت و حمایت، خطوط روند، الگوهای قیمتی اشاره کرد، اکثر این روش‌ها در سال گذشته و امسال با رونق گرفتن بازار سهام چندان جوابگو نبود و بارها خود تحلیل‌گران تکنیکال به این موضوع اذعان داشتند که نمی‌توان برای معامله‌گری تنها به روش‌های تکنیکال بسنده کرد.

 ایراداتی که چندین سال در مورد بازار سرمایه‌ گرفته شد، مشکلات ساختاری بازار سرمایه است که کاندیدای ریاست جمهوری هر کدام برنامه‌ای برای بهبود این ساختارها دادند اما در بخشی دیگر از معامله‌گری در بازار مالی، آموزش معامله‌گران در این بازار است.

شاخص اندازه گیری ریسک در بازار سرمایه

حسین آثار کارشناس دیگر بازار سرمایه  با تاکید بر مباحث آماری اندازه‌گیری ریسک معامله‌گری را تعریف کرد و گفت: برای اندازه‌گیری ریسک باید بر شاخص‌های پراکندگی آماری مسلط بود، با این تعریف که ریسک، احتمال نوسان آتی نرخ بازدهی است و از شاخص‌های مختلفی مانند انحراف معیار، واریانس، متوسط انحراف خطی و غیره استفاده شود.

او می‌گوید: حد زیان و ضرر یا بر اساس تحلیل‌ تکنیکال مشخص می‌شود یا بر اساس اصول مدیریت سرمایه، یعنی حداکثر ریسک هر معامله از کل پرتفوی که سر انجام حجم خرید شما را مشخص می‌کند.

این کارشناس به تاثیر مذاکرات وین و انتخابات اشاره کرد و گفت: احتمالا مذاکرات وین در این دوره به نتیجه نرسد و بسته به نگاه دولت بعدی دارد که این روند را ادامه دهد یا نه. با توجه به صحبت‌های کاندیداها که تمام آن‌ها از مذاکرات و مسئله برجام حمایت کردند و این امید وجود دارد که ادامه روند مذاکرات در دولت‌های بعدی هم ادامه داشته باشد.

او ادامه داد: صنایعی مثل بانکی، خودرویی که در توافق قبل مورد توجه بازار بودند، احتمالا دوباره مورد توجه بازار قرار بگیرد. از طرف دیگر در صورت توافق شرکت‌های پتروشیمی، تخفیفی که روی نرخ محصول می‌دادند کمتر شده و هزینه حمل و نقل کمتر می‌گردد.

آثار اضافه کرد: صنایعی مثل شوینده یا لاستیک که مواد اولیه آن‌ها دلاری و نرخ فروش دستوری دارند، با کاهش قیمت قیمت دلار یا تثبیت آن حاشیه سود بهتری خواهند داشت. در کل با توافق برجام ریسک سیستماتیک کاهش یافته و موجب افزایش نسبت پی به ای تئوریک بازار خواهیم بود.

این کارشناس در مورد برنامه‌های کاندیداهای ریاست جمهوری در مورد بازار سرمایه گفت: برنامه جدیدی در سخنان کاندیداها برای بهبود بازار سرمایه دیده نمی‌شود و همان مواردی است که بارها از سوی کارشناسان داده شده و حتی شورای عالی بورس در تلاش برای اجرای کردن آن بودند. باید برنامه‌ها مبتنی بر بخش اقتصاد کلان و ارکان بازار سرمایه چینش پیدا کند تا زمانی که این دو بخش با یکدیگر پیش نرود نمی‌تواند انتظار بهبود شرایط بازار سرمایه را داشت.

حدضرر واقعی را اعمال کنید

علیرضا مرادی کارشناس بازار سرمایه گفت: در علم مالی سرمایه‌گذاری منطقی، سرمایه‌گذاری ریسک گریز است و با توجه به اینکه وضعیت سیاسی کشور بی ثبات است، پس باید به صورت منطقی ریسک گریزی را انتخاب کرد و اینگونه تصور کنیم که تاثیر مثبتی از این اتفاق بر بورس وارد نمی‌شود باید بازه‌ی سرمایه‌گذاری طولانی باشد که تاثیر خاصی از این اتفاق نگیرد و یا شروع سرمایه‌گذاری را به بعد موکول کرد.

در صورت هر گونه اعمال سیاست رئیس جمهور بعدی بر روی بازار سرمایه باید در ابتدا خود سهامداران علاوه بر آموزش نوع رفتار معامله‌گری را آموزش ببینند با توجه به گفته آنچه که کارشناسان مطرح کردند مشخص کردن حد ضرر برای سهامداران کنونی بین ۱۰ تا ۱۵ درصد باشد و حد ریسک اعمالی بر آن را بین ۳ تا ۵ درصد در نظر بگیرند.