اعلام حضور فرانسه در مذاکرات برجام

امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه روز پنج‌شنبه در دیدار با «رووین ریولین» رئیس رژیم صهیونیستی اعلام کرد که ایران باید نقض توافق هسته‌ای موسوم به برجام را متوقف کند.

امانوئل ماکرون با نادیده گرفتن این واقعیت که خروج آمریکا از برجام و کوتاهی طرف‌های اروپایی برجام در اجرای تعهداتشان باعث واکنش ایران در قالب تعدیل تعهدات هسته‌ای خود شده است، اظهار داشت: «ایران باید نقض توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ (برجام) را متوقف کند و مسئولانه رفتار کند. در راستای حل کردن این بحران، فرانسه می‌خواهد مذاکرات را احیا کند.»

اعضای اروپایی برجام در حالی طی ماه‌های اخیر طی اظهارات و بیانیه‌های متوالی از ایران خواسته‌اند به تعهدات هسته‌ای خود ذیل برجام پایبند باشد که خودشان تاکنون کوچکترین تلاشی برای انجام تعهداتشان صورت نداده‌اند. آنها از زمان خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۸ تاکنون بارها به ایران وعده داده‌اند که خسارات خروج آمریکا از برجام را جبران خواهند کرد؛ اما تاکنون هیچ‌یکی از وعده‌های آنها از جمله راه‌اندازی یک سازوکار مالی برای تسهیل تجارت با ایران عملی نشده و یا صرفاً در حد اقدامات نمایشی باقی مانده است.

کوتاهی‌های مکرر طرف‌های اروپایی برجام در عمل به تعهدات برجامی خود در نهایت باعث شد که ایران نیز درست یک سال پس از خروج آمریکا از برجام تصمیمات تازه‌ای را برای ایجاد توازن در برجام اتخاذ کند.

شورای‌عالی امنیت ملی ایران روز چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸‌ در واکنش به کوتاهی کشورهای اروپایی در اجرای این وعده‌ها و تعهدات، در بیانیه‌ای اعلام کرد جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی و حقوق تصریح‌شده خود مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، برخی اقدامات خود ذیل برجام را متوقف خواهد کرد.

در ادامه ایران طی پنج مرحله با فواصل ۶۰روزه اقدام به کاهش تعهدات هسته‌ای خود ذیل برجام کرد و بین این مراحل به طرف‌های اروپایی اعلام کرد که اگر آنها به تعهدات خود ذیل برجام عمل کنند، ایران آمادگی دارد که برای بازگشت به تعهدات هسته‌ای خود ذیل برجام با آنها مذاکره کند.

در پی تداوم بی‌اعتنایی طرف‌های اروپایی برجام به تعهدات خود ذیل این توافق چندجانبه، جمهوری اسلامی ایران شامگاه یکشنبه ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸ در بیانیه‌ای اعلام کرد که در گام پنجم کاهش تعهدات خود، آخرین مورد کلیدی از محدودیت‌های عملیاتی خود در برجام، یعنی «محدودیت در تعداد سانتریفیوژها» را کنار می‌گذارد، بدین ترتیب برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی‌سازی، درصد غنی‌سازی، میزان مواد غنی‌شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست و من‌بعد برنامه هسته‌ای ایران صرفاً بر اساس نیازهای فنی خود پیش خواهد رفت.

در این بیانیه نیز تأکید شد که همکاری جمهوری اسلامی ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچون گذشته ادامه خواهد یافت و در صورت رفع تحریم‌ها و منتفع شدن ایران از منافع برجام، جمهوری اسلامی ایران آماده بازگشت به تعهدات برجامی خود است.

اما این پایان کار نبود و مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران روز سه‌شنبه ۱۱ آذرماه در واکنش به ترور ناجوانمردانه شهید دکتر محسن فخری‌زاده دانشمند هسته‌ای برجسته ایرانی و سکوت کشورهای غربی در قبال این اقدام تروریستی، کلیات طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» را که از چند ماه قبل تحت بررسی و تدوین بود به‌تصویب رساند.

بر اساس ماده ششم طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها»، دولت جمهوری اسلامی ایران موظف شد بر اساس بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام، ظرف مدت ۲ ماه از تصویب این قانون، دسترسی‌های نظارتی فراتر از پروتکل الحاقی بر اساس برجام را متوقف کند؛ اقدامی که در روز دوشنبه پنجم اسفندماه ۱۳۹۹ انجام شد.

به‌گفته مهدی محمدی مشاور رئیس مجلس شورای اسلامی، طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران یکی از دوران‌سازترین قوانین کشور است که مجلس با افتخار، بیش از ۴ ماه برای تدوین و به سرانجام رساندن آن تلاش و رایزنی کرده است.

مشاور رئیس‌ مجلس شورای اسلامی در یادداشتی درباره ارتباط طرح راهبردی مجلس با ترور ناجوانمردانه شهید فخری‌زاده دانشمند هسته‌ای کشورمان تصریح کرد: شهادت شهید فخری‌زاده زمان‌بندی این طرح را جلو انداخت، البته این طرح فقط یک گوشه‌ای از بسته جامعی است که برای پاسخ به روند فشارهای غرب در دو سال گذشته تهیه شده و بقیه اجزای این بسته نیز منطق و زمان‌بندی خاص خود را دارد.