خرده‌فروشان جهان مطمئن از رونق بازار آخر سال
بازار شب کریسمس، چراغانی است
در ایالات‌متحده، کریسمس روز ۲۵ دسامبر جشن گرفته می‌شود.
این یک تعطیلات مدنی است که تعداد فزاینده‌ای از مسیحیان و حتی غیرمسیحیان از آن لذت می‌برند و بخشی جدایی‌ناپذیر از فصل تعطیلات در بسیاری از کشورها است. نزدیکی این روز به سال نو میلادی، اهمیت اقتصادی این اتفاق جهانی را دوچندان کرده و هر ساله شاهد رونق بسیاری از کسب‌وکارها و فروشگاه‌ها در سراسر جهان هستیم. پیش‌بینی می‌شود در جشن کریسمس سال ۲۰۲۲، کل فروش خرده‌فروشی تعطیلات ایالات‌متحده امریکا به بالاترین حد خود یعنی ۹۴۲ میلیارد دلار امریکا برسد. کارشناسان بر این باور هستند که این رشد می‌تواند در سایر کشورهای جهان نیز رخ دهد. دلیل اصلی این پیش‌بینی نیز کاهش محدودیت‌های حاصل از کرونا و بهبود شرایط پاندمی است. مردم همچنان که به خریدهای آنلاین در این زمان عادت کرده‌اند، به خریدهای حضوری نیز بازگشته و علاقه بیشتری برای به‌جا آوردن رسم هدیه دادن دارند. تورم جهانی ناشی از اتفاقات دیپلماتیک و جنگ رخ‌داده در اوکراین، شرایط اقتصادی بسیاری از مردم جهان را دچار چالش کرده و افزایش نرخ مواد غذایی و سوخت، تبدیل به معضل بخش زیادی از مردم اروپا شده است، اما همچنان بازار به روی خوش مشتریان در مدت زمان عید کریسمس و سال نو میلادی امیدوار است. صمت در این گزارش، وضعیت کریسمس را به‌عنوان یکی از اقتصادی‌ترین مراسم‌های جهانی، موردبررسی قرار داده است.
ردپای جنگ بر اقتصاد کریسمس
فصل خرید کریسمس در تمامی کشورها می‌تواند از اوایل سپتامبر شروع شود، اما دیرتر از این ماه نیز برخی مصرف‌کنندگان، خریدهای خود را آغاز می‌کنند. به‌گزارش statista، در سال ۲۰۲۲، حدود نیمی از خریداران کریسمس در ایالات‌متحده اعلام کردند که قصد دارند خرید خود را در ماه اکتبر آغاز کنند. در سال ۲۰۲۲، ۸۵ درصد از مردم ایالات‌متحده اعلام کردند که قصد دارند این تعطیلات را جشن بگیرند و از هر ۱۰ نفر تنها یک نفر اعلام کرد که در این جشن شرکت نخواهد کرد. این افراد مشکلات اقتصادی و کم‌توانی برای تهیه مایحتاج این جشن را دلیل کم‌توجهی خود به کریسمس اعلام کرده‌اند که به‌نوبه خود رقم قابل‌توجهی است.
کریسمس طی سده‌های گذشته به‌عنوان بزرگ‌ترین محرک اقتصادی در سراسر جهان شناخته شده و یک اتفاق امروزی نیست، زیرا فروش به‌طور تقریبی در تمام بخش‌های خرده‌فروشی طی این مدت به‌طور چشمگیری افزایش یافته و این بهبود کسب‌وکارها، از زمان‌های دور رایج بوده است. رونق بخش زیادی از کسب‌وکارها و حتی صنایع جهانی در مدت کریسمس، سال نو میلادی و تعطیلات زمستانی، بخش اقتصادی و جدایی‌ناپذیر این مدت است، همچنین در کشورهای غیرمسیحی نیز کریسمس و سال نو میلادی از رویدادهای مهم بین‌المللی بوده و اقتصاد این کشورها نیز همواره در تلاش هستند تا سهم خود را از سود کریسمس بردارند، اما برخی کارشناسان معتقدند کریسمس ۲۰۲۲ و سال نو میلادی جدید، آن‌طور که انتظار می‌رفت در تمامی کشورها سود اقتصادی به‌همراه نخواهد داشت. تورم جهانی غیرقابل‌پیش‌بینی که از اوایل سال ۲۰۲۲ با آغاز جنگ روسیه و اوکراین به کشورها تحمیل شد، طی چند ماه اخیر با شروع فصل زمستان شیب صعودی تندی گرفته و هزینه تامین سوخت و مواد غذایی، برای مردم تمامی کشورها افزایش یافته است، هرچند فشارهای اقتصادی برای تمامی مردم جهان یکسان نیست و کشورهایی با پایه‌های اقتصادی سست‌تر، بیشتر آسیب دیده‌اند. با تمامی این احوالات، همچنان چشم امید کسب‌وکارهای خرد به کریسمس بوده و باید دید در ادامه، آیا این رسم و آیین مذهبی و مدنی فراگیر، تا چه اندازه سرمایه وارد بازارها می‌کند.
روند نگران‌کننده بازار در ماه‌های پایانی سال
کشورهای اروپایی که بخش عمده‌ای از آنها، مسیحیت را به‌عنوان دین رسمی خود پذیرفته‌اند، هر ساله نگاه ویژه‌ای به بازار کریسمس دارند. مردم این کشورها کریسمس را در جای یکی از مهم‌ترین رویدادهای سالانه خود می‌دانند و آداب و رسوم ویژه‌ای منحصر به این زمان دارند. مخارج در آستانه کریسمس برای خرده‌فروشان منطقه یورو بسیار مهم است و صاحبان کسب‌وکارها تا حدی از بازار کریسمس نگران هستند، چرا که روند فصلی خریدهای انجام‌شده در ماه‌های پایانی سال ۲۰۲۲ ، نشان می‌دهد فشار بر هزینه‌های زندگی ناشی از قیمت‌های بالای انرژی، تا حدی بر بازار و انگیزه خرید مشتریان تاثیرگذار بوده است. به‌گزارش country.eiu.com، در ماه اکتبر (مهر- آبان) امسال، درآمد قابل‌تصرف خانوارها تحت‌تاثیر قبوض بزرگ انرژی، افزایش نرخ بهره و کاهش دستمزدهای واقعی قرار گرفت. بیشترین کاهش ماهانه در حجم تجارت خرده‌فروشی در اتریش با رقم ۴.۶ درصد ثبت شد. این رقم به آن معنا است که در ماه اکتبر، نسبت به ماه قبل آن، بیش از ۴ درصد میزان خریدها کاهش پیدا کرده است. این کاهش در آلمان ۲.۸ درصد و در فرانسه ۲.۷ درصد بود. اما این سیر نزولی خریدها در تمامی کشورها رخ نداده بازار کشورهایی مانند لوکزامبورگ (۲.۶ درصد)، قبرس، مالت و پرتغال (۰.۵ درصد) و اسپانیا (۰.۴ درصد) شاهد رشد در میزان خرید و فروش‌ها بودند. صاحبان کسب‌وکارها و صنایعی مانند صنعت مواد غذایی، پوشاک و هر نوع تولیدی که به فراخور این ایام بتواند عرضه محصول خود را افزایش دهد، امیدوارند تا در کشورهایی که میزان خرید رشد داشته، در روزهای منتهی به کریسمس نیز فروش به نسبت بهتری را تجربه کنند.
اروپا به آینده خوش‌بین است
بنا بر آمار گفته شد، در چند ماه اخیر شرایط اقتصادی بازارهای اروپایی روندی نزولی داشته، اما کارشناسان نسبت به روزهای پیش‌رو امیدوار هستند. بیکاری در بیشتر کشورهای اتحادیه اروپا در پایین‌ترین حد خود باقی مانده و تورم این منطقه برای نخستین‌بار در ۱۷ ماه گذشته کاهش یافته است. نرخ بنزین در ماه اوت، کاهش یافته و سطوح بالای ذخیره‌سازی گاز در سراسر اروپا نیز به بهبود انتظارات کسب‌وکارها از چشم‌انداز اقتصادی کمک کرده است. گزارش country.eiu.com، درک مصرف‌کنندگان از چشم‌انداز اقتصادی منطقه یورو در ماه‌های اکتبر و نوامبر بهبود یافت که به‌دلیل بیکاری کم‌سابقه و کاهش فشارهای تورمی در این مدت بود. تمام این موارد در کنار یکدیگر، سبب شده تا منطقه یورو به رشد اقتصادی خرده‌فروشی در ماه دسامبر و روزهای پایانی سال ۲۰۲۲ امیدوار باشد.
به‌گزارش statista.com، پیش‌بینی می‌شود که کل خرده‌فروشی (آنلاین و فروشگاهی) در طول فصل کریسمس سال ۲۰۲۲ تا پایان سال میلادی، به ۸۲.۲ میلیارد پوند در بریتانیا برسد. اگر این رقم رخ دهد، بزرگ‌ترین درآمد در فصل کریسمس برای بریتانیا رخ داده است. از سویی دیگر، در کشور آلمان نیز پیش‌بینی می‌شود که هزینه خرده‌فروشی در کریسمس به حدود ۷۳ میلیارد پوند بریتانیا برسد که رقمی بالا برای این وقت از سال به‌شمار می‌رود.
یکی از برنامه‌های جدی اروپا برای حفظ ثبات اقتصادی بازارهای خود، افزایش نرخ بهره‌های بانکی است. به‌نظر می‌رسد، بانک مرکزی اروپا قصد دارد نرخ بهره‌های بانکی را ۱۵۰ واحد افزایش دهد و این رقم در راستای حفظ سرمایه‌های مردم در بانک‌ها و جلوگیری از شکل‌گیری پول داغ و سرمایه‌های تورم‌زده است. دولتمردان اروپایی به رونق بازار در ایام کریسمس و سال نو میلادی امیدوار هستند، اما آنها می‌دانند که شادی فصلی، تنها در کوتاه‌مدت از روند هزینه‌های خرده‌فروشی حمایت می‌کند. پیش‌بینی می‌شود رونق بازارها در سال ۲۰۲۳ و تمایل مردم برای خریدهای مصرفی، کمتر از زمان فعلی باشد.
بحران تورمی در اروپای‌شرقی
شرایط اقتصادی در کشورهای اروپایی، متفاوت است و کشورهای اروپای‌شرقی نسبت به سایر بخش‌ها بیشترین مشکلات اقتصادی را در آستانه جشن کریسمس و سال نو میلادی تحمل می‌کنند. نه‌تنها بحران سوخت بلکه افزایش نرخ مواد غذایی در تمامی کشورها تبدیل به یک معضل جدی شده است. به‌گزارش euractiv.com، تورم نرخ مواد غذایی، در کشورهایی مانند مجارستان و کشورهای حوزه بالتیک، از نرخ تورم کلی موجود در اتحادیه اروپا بیشتر است. داده‌های یورواستات نشان می‌دهد که نرخ مواد غذایی در مجارستان در اکتبر ۴۵.۲ درصد بالاتر از یک سال قبل بوده است و ۱۰ کشور در شرق اتحادیه اروپا با تورم بیش از ۲۰ درصدی نرخ مواد غذایی مواجهند. به‌عنوان مثال، هزینه غذا در لیتوانی در ماه اکتبر امسال، ۳۳.۳ درصد نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۱ بیشتر بود. نرخ مواد غذایی همچنان روبه افزایش و یکی از دلایل مشکلات زیاد اروپای‌شرقی و در برخی کشورهای کمونیستی سابق، بهره‌وری پایین صنایع غذایی است. این کشورها بیشتر بر واردات متکی هستند و با شکل‌گیری بحران‌های اقتصادی همه‌گیر جهانی، آنها بیشتر از سایر کشورهای اتحادیه اروپا آسیب دیدند؛ کشورهایی که بیشترین مشکلات اقتصادی را دارند، به‌نظر می‌رسد خریدهای مربوط به کریسمس به‌ویژه در بحث خرید مواد غذایی، کم‌حجم‌تر و اقتصادی‌تر از سال‌های گذشته باشد. وظیفه به‌جا آوردن بخشی از رسوم و آداب مربوط به کریسمس، بر دوش غذاهای مربوط به این شب است و به‌نظر می‌رسد باوجود تورم مواد غذایی، مردم اروپای‌شرقی همچنان بر خرید پایه‌های اولیه غذاهای کریسمسی مصر باشند.
نگاه ویژه شرق به کریسمس غربی
در جشن‌هایی که ریشه آنها به رسوم و آیین‌های ملیتی و مذهبی باز می‌گردد، بدیهی است که اقتصاد کشورهای مربوطه، بیش از سایر موارد تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد، اما طی دهه‌های گذشته با مسائلی مانند تبلیغات گسترده، فرهنگ‌سازی و سایر موارد این‌چنینی، سبب شده تا کشورهای دیگر نیز مراسم‌هایی را مانند کریسمس و سال نو میلادی را جشن بگیرند.
اهمیت تقویم میلادی و تعطیلات زمستانی در مراودات مالی و اقتصادی بین‌المللی را می‌توان یکی از اهرم‌های غیرشفاف نفوذ فرهنگ غربی در کشورهای مختلف جهان دانست. کشورهای آسیایی که خود از قدمتی ریشه‌دار برخوردار هستند، امروزه کریسمس را به‌عنوان یکی دیگر از روزهای مهم خود در تقویم دانسته و در نهایت، اقتصاد کریسمس برای کسب‌وکارهای خرده‌فروشی این کشورها نیز حائزاهمیت شده است. کره‌جنوبی، ژاپن و ترکیه جزو کشورهای غیرمسیحی هستند که نگاهی ویژه به اقتصاد شب کریسمس خود دارند.
هجمه مردم کره‌جنوبی برای خرید در کریسمس
کریسمس در کره‌جنوبی به‌عنوان یک تعطیلات ملی در نظر گرفته می‌شود، به این معنی که بیشتر کارمندان یک روز مرخصی از کار دارند و با خانواده و دوستان جشن می‌گیرند. این مهم‌ترین شباهت کریسمس در کره با بیشتر کشورهایی است که این روز برای آنها اهمیت مذهبی دارد. در کره‌جنوبی تنها بخشی از مردم مسیحی هستند و ادیانی دیگر مانند بودائیسم، رواج بیشتری دارد، اما کریسمس به‌عنوان یک اتفاق مهم در تقویم این کشور وجود دارد و بدیهی است که اقتصاد بازار در این روز، بیش از روزهای دیگر سال به خریداران امیدوار است. اهمیت اقتصاد کریسمس تا حدی است که مقامات کره‌جنوبی اعلام کرده‌اند یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین خیابان‌های سئول را در شب کریسمس تعطیل خواهند کرد. به‌گزارش scmp.com، اتحادیه فروشندگان کره‌جنوبی اعلام کرد که فروشندگان خیابانی در مقصد گردشگری معروف سئول به نام میونگ دونگ، در شب کریسمس تعطیل خواهند شد تا از یک فاجعه احتمالی کنترل جمعیت جلوگیری کنند. فاجعه مرگ بخشی از مردم حاضر در مراسم‌های مهم به‌دلیل حجم بالای جمعیت، در کره‌جنوبی سابقه داشته و تعطیلی این خیابان مهم در شب کریسمس، در راستای تکرار نشدن این اتفاق تلخ است. از سویی دیگر، این دوراندیشی نشان می‌دهد کریسمس و خریدهای مختص به این زمان، در نظر مردم کره‌جنوبی تا چه میزان اهمیت دارد.
سخن پایانی
ترویج آیین‌ها و رسومات کشورها به یکدیگر از طرفی می‌تواند مثبت و دارای پیامدهای سازنده‌ای باشد. آگاهی ملت‌ها از فرهنگ دیگر کشورها، توانایی برقراری انطباق تقویم‌های اقتصادی کشورها با یکدیگر، بهبودهای اقتصادی برای اقتصادهای بین‌المللی و صنایع دارای شعبه‌های جهانی، از جمله موارد مثبت این مسئله است، اما اگر بخواهیم از بعدی دیگر به این موضوع نگاه کنیم، با پدیده‌ای به نام تهاجم فرهنگی مواجه می‌شویم. زمانی که اعیاد و مراسم‌های سایر مذاهب، اندیشه‌ها و ملیت‌ها برای مردم یک کشور بیش از چارچوب‌های عقیدتی خود اهمیت پیدا می‌کند، شاهد رخداد اتفاق مثبتی نیستیم. تهاجم فرهنگی می‌تواند پس از ریشه دواندن در یک جامعه، اقتصاد کشور را دستخوش تغییر کند و متناسب با نیاز خود، به ساختارهای اقتصادی و تجاری آن کشور شکل دهد. اگر از این جنبه به مسئله پذیرش بی‌چون‌وچرای فرهنگ سایر جوامع نگاه کنیم، می‌بینیم اتفاق چندان مناسبی در حال رخ دادن در جهان نیست.
ارسال نظر