میزان دارایی تجار ایرانی در افغانستان چقدر است؟

با قدرت‌گیری طالبان در افغانستان در حال حاضر تجار و سرمایه‌گذاران ایران در بلاتکلیفی و وضعیتی گنگ مانده‌اند؛ این در شرایطی است که به گفته رییس اتاق مشترک ایران و افغانستان، در گذشته ۴۰ درصد از کل واردات افغانستان، مربوط به کالاهای ایرانی بوده است.

گزارش‌ها نشان می‌دهد افغانستان در سال‌های اخیر معمولا یکی از پنج کشور اصلی مقصد کالاهای صادراتی ایران بوده است. در سال گذشته سهم افغانستان از کل صادرات ایران حدود ۸ درصد بوده که با توجه به کاهش شدید درآمدهای نفتی، سهم این چنینی در درآمدهای غیرنفتی، به نظر می‌رسد برای بازار ارز ایران اهمیت قابل توجهی داشته باشد. از کل ۳۴ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی ایران در سال گذشته بیش از سه میلیارد دلار سهم افغانستان بوده است.

در همین راستا، حسین سلیمی، رییس اتاق مشترک ایران و افغانستان درباره چشم‌انداز روابط اقتصادی و تجاری ایران و افغانستان با به قدرت‌گیری طالبان می‌گوید: در حال حاضر بیشتر مسایل تجاری و اقتصادی مطرح نیست و بیشتر سیاسی است. تا زمانی که ارتباط سیاسی و دیپلماسی کشور روشن نشود، ما نمی‌توانیم مسایل اقتصادی‌مان را مطرح کنیم.

وی می‌افزاید: پیش‌قدم این موضوع، مسایل دیپلماسی است که ببینیم روابط ایران با دولت جدید و نیمه‌کاره افغانستان چگونه است. در حال حاضر طالبان اعلامیه‌هایی منتشر کردند و روش‌هایی را پیاده‌سازی کردند که مشکلات داخلی خواهد داشت. آن‌گونه که اخبار نشان می‌دهد، آنها با مشکلات مواجه خواهند بود، چراکه مردم واکنش‌های منفی خود را دارند نشان می‌دهند.

رییس اتاق مشترک ایران و افغانستان تصریح می‌کند: باید ثبات سیاسی برقرار شود و در عین حال، ببینیم دولت ایران چه دیپلماسی‌ای با افغانستان خواهد داشت. بر همین اساس، تا زمانی که وضعیت آینده را ندانیم، نمی‌توانیم اعلام کنیم تجارت ایران با افغانستان چه می‌شود.

سلیمی متذکر می‌شود: اگر روابط حسنه باشد، بالاخره دولت افغانستان نیاز به کالاهای ایرانی خواهد داشت و روابط تجاری در نهایت ادامه خواهد داشت.

چه کالاهایی به افغانستان صادر می‌شود؟

وی درباره کالاهای صادراتی به افغانستان می‌گوید: بیشترین کالاهای صادراتی به افغانستان، موادغذایی و مصالح ساختمانی از نظر مقداری است. البته در خصوص سوخت نیز مصرف سوخت افغانستان از طریق ایران است که دولت طرف حساب است. با این حال، افغانی‌ها در آینده نیاز به سوخت، مواد غذایی، مصالح ساختمانی و لوازم زندگی دارند. به هر حال همه افغانی‌ها وقتی در ایران بودند، به این لوازم عادت کردند و علاقه‌مند هستند به خرید این لوازم ادامه دهند.

رییس اتاق مشترک ایران و افغانستان می‌افزاید: باید منتظر بمانیم و ببینیم آیا ارتباط سیاسی برقرار می‌شود و مرزهای تجاری باز می‌شود؟ آن زمان می‌توانیم درباره چشم‌انداز روابط اقتصادی ایران و افغانستان اظهارنظر کنیم.

میزان نفوذ ایران در بازار افغانستان چقدر بود؟

سلیمی در پاسخ به این پرسش که میزان نفوذ ایران در بازار افغانستان چقدر بود؟ تصریح می‌کند: نزدیک به ۴۰ درصد از کل واردات افغانستان را ایران داشت. بر همین اساس، وضعیت این ۴۰ درصد در حال حاضر مشخص نیست و باید صبر کرد و دید که مرزها چه زمانی باز می‌شوند؟ آیا خریداران افغانستانی هنوز در این کشور هستند؟ ماندگار هستند یا رفتند؟ این بلاتکلیفی وجود دارد و باید صبر کنیم و ببینیم چه می‌شود.

وی با اشاره به بلاتکلیفی صادرکنندگان ایران و دارایی‌های آنها در افغانستان، عنوان می‌کند: این بلاتکلیفی وجود دارد. صادرکنندگان اگر کالایی صادر کرده باشند و طرف خریدار مشخص باشد، با این حال معلوم نیست دارایی‌هایشان در افغانستان چه موقعیتی دارد. این‌که خریدار در این کشور می‌ماند یا خیر و این‌که کالایی که تحویل گرفته‌اند، پولشان را پرداخت می‌کنند یا خیر. از سوی دیگر، وضعیت نقل و انتقال‌های ارزی نیز نامشخص است.

رییس اتاق بازرگانی ایران و افغانستان تاکید می‌کند: یکی دو هفته باید صبر کرد و دید چه اتفاقی می‌افتد. بالاخره تجار ایرانی نگران اموال خود در افغانستان هستند و اگر شرکتی داشتند یا دارایی داشتند، نگران هستند که وضعیت به چه صورت است.

تجار ایرانی چقدر دارایی در افغانستان دارند؟

سلیمی در پاسخ به این پرسش که مشخص است که تجار ایرانی چقدر دارایی در افغانستان دارند؟ می‌گوید: مشخص نیست، چون بخش خصوصی اعلام نمی‌کند که در افغانستان چه کرده است. بنابراین مشخص نیست رقمی که بتوانیم بگوییم. ولی خب بالاخره تعدادی از ایرانیان در این کشور در حال پیمانکاری بودند و در عین حال، سرمایه‌گذاری‌های کوچکی هم شده بود.

وی می‌افزاید: ما رقم را نمی‌توانیم مشخص کنیم، ولی بالاخره ارتباط تجاری خوبی داشتیم و ۳ میلیارد دلار صادرات به افغانستان برآورد می‌شود.