نفس‌های آخر محصول محبوب ایرانی / بازار ایران در شوک!

اخیرا وزیر صمت با اشاره به ممنوعیت اخذ هرگونه تعرفه و عوارض صادراتی و الزام به پیمان سپاری در خصوص صادرات صنایع دستی، به جز میزان ارزش مواد اولیه مصرف شده در آن، جدول میزان قیمت و ارزش مواد اولیه فرش دستباف را برای انواع فرش‌های دستباف صادراتی را ابلاغ کرد.

در اصل بر اساس بودجه ۱۴۰۲، قرار بود میزان رفع تعهد ارزی فرش و صنایع‌دستی تا حد مواد اولیه کاهش یابد، اما بعد گذشت از هشت ماه از سال، بالاخره در روزهای اخیر این مصوبه ابلاغ شد.

در این رابطه مرتضی میری اظهار کرد: بر اساس نامه اخیر وزیر صمت، میزان پیمان سپاری ارزی برای فرش در انواع مختلف (از ۱۰۰ درصد) به ۱۰، ۱۵ و ۲۰ درصد بسته به میزان مواد اولیه‌ای که در آن استفاده کاهش یافته است.

وی با بیان اینکه بر اساس قانون بودجه امسال، قرار بود پیمان سپاری ارزی فرش به میزان مواد اولیه کاهش یابد، گفت: بنابراین وضع پیمان ارزی فرش دستباف فراتر از مواد اولیه ممنوع است. در این راستا جدولی در مرکز ملی فرش با همکاری بخش خصوصی تهیه و از سوی وزیر صمت ابلاغ شد.

به گفته عضو هیات مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف، موضوع کاهش پیمان سپاری ارزی برای صنایع دستی نیز باید از سوی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ابلاغ شود که مسئولان این وزارتخانه هفته گذشته در جلسه‌ای گفتند به عدد ۱۸ تا ۲۱ درصد رسیده‌اند که به زودی ابلاغ می‌شود.

میری با بیان اینکه این ابلاغیه تعهد ارزی را آسان‌تر خواهد کرد و بر افزایش صادرات فرش اثر می‌گذارد، تصریح کرد: آماری از میزان صادرات فرش در امسال اعلام نشده، اما پیش‌بینی می‌شود میزان کل صادرات امسال تقریبا مشابه سال قبل باشد. در اصل این گشایش ممکن است تا حدودی شیب نزولی صادرات فرش را جبران کند، اما چون هشت ماه از سال گذشته و کاهش میزان پیمان‌سپاری ارزی به تازگی ابلاغ شده است.

وی افزود: از طرف دیگر پیش‌بینی می‌شود ماراتنی هم با بانک مرکزی داشته باشیم که قانون بودجه را برای تمام سال محاسبه کنند و محاسبات تهعد ارزی هر فرشی که از ابتدای سال صادر شده اصلاح شود.

در گزاشی دیگر از خبرآنلاین: رئیس اتاق بازرگانی کاشان گفت: خرید فرش دستباف از قدرت خرید اغلب خانوارهای ایرانی خارج شده است.

سید علی دیانت با اشاره به اینکه صنعت فرش دستباف با موقعیت ویژه و خاصی روبه‌روست، گفت: کسانی که در این حوزه فعالیت دارند، بافنده‌های بسیار ماهر هستند اما حقوق و دستمزد دریافتی این افراد کمتر از حقوق و دستمزد پرداختی به نیروی کار بخش صنعت است.

وی ادامه داد: از این رو خانم‌های جوان رغبت چندانی برای ورود به صنعت فرش دستباف نشان نمی‌دهند و ترجیح می‌دهند وارد حوزه‌ی فعالیت در بخش فرش ماشینی و صنعت شوند.

او با تاکید بر اینکه حوزه‌ی فعالیت فرش دستباف به دلیل همین موضوع با کاهش و کوچکی روبه‌رو شده است، گفت: طبیعتا وقتی نیروی تازه‌نفس و جوان وارد این صنعت نشود، به‌تدریج با خروج نیروهای فعلی کار و کارگران بافنده، شاهد تحلیل رفتن این صنعت خواهیم بود.

او درباره‌ی دلایل وجود این مشکلات گفت: قیمت فرش دستباف در شرایط کنونی نیز به حدی بالا هست که از قدرت خرید خانوارها خارج باشد، از این رو اگر قرار باشد دستمزد کارگران را بالا ببرند، قیمت تمام شده‌ی فرش حتی بیش از این میزان افزایش می‌یابد و اگر قرار باشد این وضعیت ادامه یابد که طبیعتا روند کاهش تولید فرش دستباف اتفاق خواهد افتاد.

او این مشکل را گریبانگیر صنعت فرش دستباف مصرفی دانست و گفت: در حوزه‌ی تولید فرش دستباف ابریشم و ریزبافت با چنین معضلی مواجه نیستیم، این فرش‌ها حاشیه‌ی سود بالایی دارند چرا که مانند طلا هستند و برای پس‌انداز و حفظ قدرت خرید پول نیز کاربرد دارند اما فرش مصرفی دستباف کم‌کم در حال جایگزینی با فرش ماشینی است چرا که همان طور که گفتم نیروی کار شاغل در این صنعت نیز بسیار کم شده و ورودی چندانی به این صنعت نداریم.

او به مسئله‌ی مهم کمبود کارگر در صنعت فرش ماشینی نیز اشاره کرد و گفت: ظرفیت خالی در این صنعت بالاست و ما به تعداد فرصت‌های شغلی کارگر آماده به کار نداریم. در حقیقت بسیاری از کسانی که در کاشان به دنبال کار می‌گردند، بیکار نیستند، این افراد «بهتریاب» هستند، یعنی شغل دارند اما به دنبال یافتن شغلی بهتر از شغل کنونی‌شان هستند و از این رو نیروی تازه‌نفس و بیکار واقعی کم داریم تا بتوانیم از ظرفیت‌های تولید فرش ماشینی بهره ببریم.