رشد تجارت الکترونیک با بازار خرده فروشی

تجارت آنلاین یکی از راه‌هایی است که مردم برای خرید و فروش کالا در سراسر جهان استفاده می‌کنند. اینترنت به کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ این فرصت را می‌دهد تا محصولات خود را در بازاری با مقیاس بسیار بزرگ‌‌تر، به مشتریانی در سراسر جهان بفروشند. اگر هنوز اصطلاح ایکامرس برای‌تان ناآشنا است و اطلاعات کافی در مورد این موضوع ندارید، نگران نباشید. در این مطلب به مفهوم ایکامرس، مزایا و تاریخچه آن می‌پردازیم و با معرفی چند نمونه کسب‌وکار الکترونیکی ایرانیو خارجی، دقیق‌تر روند عملکرد این فروشگاه‌ها را بررسی می‌کنیم. 

تجارت الکترونیک یا ایکامرس چیست و انواع آن

ایکامرس که مخفف عبارت انگلیسی Electronic Commerce است، در فارسی با عنوان تجارت الکترونیک شناخته می‌شود. به‌طورکلی به هر نوع تجارت و یا معامله‌ای که به‌صورت الکترونیکی و از طریق اینترنت انجام شود، تجارت الکترونیک گفته می‌شود. تجارت الکترونیک، فرآیند آنلاین خرید و فروش اقلام فیزیکی یا خدماتی است.

انواع تجارت الکترونیک

انواع تجارت الکترونیک را می‌توان بر اساس طرفین معامله به چند دسته تقسیم کرد که کاربردی‌ترین موارد را در این قسمت می‌توانید ببینید:

B2B یا تجارت بین دو کسب‌وکار

 (Business to Business) یا B2B یکی از مدل‌های تجارت الکترونیک است که در آن، کسب‌وکار به‌صورت مستقیم محصولات خود را به کسب‌وکار دیگری می‌فروشد.

خرده فروشی در تجارت الکترونیک یا B2C

B2C (Business to Consumer) در تجارت الکترونیک نوعی از کسب‌وکار است که در آن فروشنده مستقیما به مصرف‌کننده فروش دارد. در این روش، کانال‌های خرده‌فروشی اینترنتی، فرصت مناسبی برای غلبه بر محدودیت‌های قالب‌های سنتی فراهم می‌کنند و از طریق تحلیل فعالیت مشتریان، رفتار آن‌ها را پیش‌بینی می‌کنند. آمازون، والمارت و... نمونه‌های این نوع تجارت الکترونیکی هستند که سهم زیادی از فروش جهانی را پوشش می‌دهند.

C2C یا فروش مصرف‌کننده به مصرف‌کننده

C2C (Consumer to Consumer) نوعی از تجارت الکترونیک است که در آن یک مصرف‌کننده به مصرف‌کننده دیگر فروش دارد. نمونه داخلی این مدل تجارت الکترونیکی، سایت‌هایی مثل دیوار است که مصرف‌کنندگان به‌طور مستقیم به عرضه و فروش محصولات به سایر مصرف‌کنندگان می‌پردازند.

نمونه های داخلی و خارجی تجارت الکترونیک

حالا که با مفهوم تجارت الکترونیک یا ایکامرس آشنا شدیم، وقتش رسیده با معرفی چند نمونه خارجی و داخلی، توضیحات دقیق‌تری درباره عملکرد این کسب‌وکارها داشته باشیم. در این بخش یک نمونه فروشگاه ایرانی فعال در حوزه تجارت الکترونیک و یک کسب‌وکار خارجی را به شما معرفی خواهیم کرد:

فروشگاه اینترنتی بارجیل: فروش خوراکی سلامت‌محور

فروشگاه اینترنتی بارجیل یک نمونه داخلی تجارت الکترونیکی است که فعالیت خود را با هدف ارائه محصولات خوراکی‌محور سالم و تجربه خرید منحصربه‌فرد به مشتریان آغاز کرد. این فروشگاه اینترنتی با تمرکز روی فروش آنلاین خشکبار و آجیل راه‌اندازی شد و کم‌کم طیف گسترده‌ای از خوراکی‌های سلامت‌محور را تحت‌پوشش قرار داد.

مخاطبان هدف این فروشگاه، مصرف‌کنندگان عادی و فروشگاه‌ها و مغازه‌های خوراکی در سراسر کشور هستند. فروشگاه بارجیل با تمرکز روی فروش B2B و B2C به عنوان یک کسب‌وکار الکترونیکی در بستر اینترنت فعالیت دارد. فروش عمده خوراکی‌های سلامت‌محور به مغازه‌ها و فروش مستقیم محصولات به مصرف‌کنندگان، بارجیل را تبدیل به یکی از موفق‌ترین فروشگاه‌های تجارت الکترونیکی در حوزه فروش خوراکی سلامت‌محور کرده است.

آمازون، موفق‌ترین نمونه تجارت الکترونیکی خارجی

آمازون یکی از موفق‌ترین نمونه‌های تجارت الکترونیک در جهان است که با مفهوم خرید آنلاین گره خورده است. این فروشگاه در ابتدا یک کتابفروشی آنلاین بود که کم‌کم با گسترش فعالیت خود به یک فروشگاه اینترنتی بسیار بزرگ تبدیل شد. این فروشگاه اینترنتی با تمرکز روی نیازهای مشتریان توانسته موفقیت زیادی کسب کند و درآمد بی‌سابقه‌ای داشته باشد.

تاریخچه ایکامرس

حالا دیگر خیلی از ما تجارت الکترونیک و خرید آنلاین را به رسمیت می‌شناسیم اما جالب است بدانید که این نوع کسب‌وکار به دهه 1960 میلادی برمی‌گردد، زمانی‌که شرکت‌ها از یک سیستم الکترونیکی به نام تبادل الکترونیکی داده‌ها برای تسهیل فرآیند انتقال اسناد استفاده می‌کردند. با توجه به افزایش تعداد کاربرانی که اسناد و داده‌های الکترونیکی را با یکدیگر به اشتراک می‌گذاشتند، ظهور وب‌سایت‌هایی مثل آمازون و e-Bay در سال 1990 میلادی، صنعت تجارت الکترونیک را متحول کرد. با این تغییرات، مصرف‌کنندگان می‌توانستند بسیاری از اقلام مورد نیاز خود را به صورت آنلاین خریداری کنند.

مزایای ایکامرس

ایکامرس مزایای متعددی برای کسب‌وکارها دارد:

ساعت کاری نامحدود: سایت‌های تجارت الکترونیک به‌صورت 24 ساعته در دسترس بازدیدکنندگان قرار گرفته و مشتریان در هر ساعتی از شبانه‌روز می‌توانند خرید خود را انجام دهند.

سرعت دسترسی: اگر بخواهیم تجارت الکترونیک را با یک فروشگاه یا مغازه حضوری مقایسه کنیم، طبیعتا یک فروشگاه حضوری محدودیت‌هایی دارد که یکی از آن‌ها کمبود جا است. در یک فروشگاه تعداد محدودی مشتری همزمان می‌توانند برای خرید حضور داشته باشند و کارکنان مغازه نمی‌توانند به صورت همزمان پاسخگوی مشتریان باشند اما در تجارت الکترونیکی چنین محدودیت‌هایی وجود ندارد. عملکرد وب‌سایت بسیار سریع است و صفحات مختلف محصولات و سبد خرید هزاران مشتری در کم‌تر از چند ثانیه بارگیری می‌شوند، درحالی‌که عملیات پرداخت و سایر مراحل به صورت خودکار انجام می‌شود.

دسترسی گسترده به مشتریان و محصولات: یکی از مهم‌ترین مزایای تجارت الکترونیک، در دسترس بودن آن برای طیف گسترده‌ای از مشتریان در سراسر جهان است. ایکامرس برندها را قادر می‌سازد که مجموعه وسیعی از محصولات را در دسترس هزاران مشتری در نقاط مختلف کره زمین قرار دهند بدون اینکه با چالش‌های یک فروشگاه حضوری دست‌وپنجه نرم کنند. تجارت الکترونیک پتانسیل بالایی برای گسترش پایگاه مشتریان یک کسب‌وکار دارد.

دسترسی و جستجوی آسان محصولات و خدمات: یکی از مسائلی که مشتریان در حین خرید حضوری تجربه می‌کنند، پیدا نکردن محصول در فروشگاه است درحالی‌که بازدیدکنندگان یک فروشگاه اینترنتی به راحتی می‌توانند از طریق کادر جستجو و صفحات دسته‌بندی محصولات، کالای مورد نیاز خود را پیدا کنند.

کاهش هزینه‌ها: کسب‌وکارهای الکترونیکی نیازی به پرداخت هزینه بابت مواردی مثل خرید یا اجاره فروشگاه فیزیکی، تامین موجودی، هزینه‌های برق و... ندارند. بنابراین می‌توان گفت یکی از مزایای راه‌اندازی کسب‌وکار الکترونیکی هزینه کم‌تر آن نسبت به فروشگاه حضوری است.

پیشنهاد محصولات و خدمات به مشتری: با بهره‌مندی از رفتار مشتریان و مخاطبان در فروشگاه‌های اینترنتی، می‌توان تاریخچه دقیقی از نحوه عملکرد بازدیدکنندگان وب‌سایت ایجاد کرد. این داده‌ها به کسب‌وکار کمک می‌کند که محصول و خدمات شخصی‌سازی شده را متناسب با نیاز و سلیقه مشتریان به آن‌ها معرفی کنند، کاری که هرگز در فروش حضوری تا این حد قابل ردیابی نخواهد بود.

کلام آخر: سهم خرده فروشی آنلاین در تجارت الکترونیک

علی‌رغم اینکه خرده فروشی آنلاین در تجارت الکترونیکی روزبه‌روز در حال گسترش است، هنوز هم سهم ایران در این حجم از فعالیت اندک است. در حال حاضر فقط 4% از خریدوفروش کشور به صورت آنلاین صورت می‌گیرد که نسبت به سهم خرده فروشی آنلاین در سراسر جهان، رقم ناچیزی است. البته با آگاهی‌بخشی نسل‌های بعدی و مزایایی که خرید آنلاین دارد، کم‌کم می‌توانیم شاهد رشد بیشتر فروشگاه‌های آنلاین کشور و این درصد باشیم.