زنگ خطر از دست دادن بازارهای هدف صادراتی

بازار عراق به این دلیل که همه انواع کالاهای غیر نفتی ایران در آنجا عرضه می‌شود و امکان دریافت دلار اسکناس از این بازار وجوددارد و به آسانی قابل انتقال به داخل است واجد اهمیت است. اما به نظر می‌رسد این بازار با دشواری رو به رو شده که البته بخشی از آن به دلیل شیوع کرونا است اما بخش دیگری نیز به دلیل غیر رقابتی شدن تولیدات ایرانی به دلیل نرخ تورم نزدیک به ۴۰ درصدی پارسال است.

محمد لاهوتی رئیس کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق تهران درتازه‌ترین نشست این کمیسیون با بیان اینکه عراق که پیشتر عنوان نخستین مقصد صادراتی ایران را داشت به رتبه سوم تنزل یافته است، افزود: بالغ بر ۳۰ درصد صادرات ایران به عراق و اقلیم کردستان صورت ‌می‌گرفت که اکنون با کاهش قابل توجهی مواجه شده است. در این شرایط دستگاه دیپلماسی باید بلافاصله درصدد کاهش موانع صادرات برآید. تا این‌گونه یکی از بازارهای مهم صادراتی در معرض خطر قرار نگیرد. این نکته از آن جهت حائز اهمیت است که ایران رقیب سرسختی مانند ترکیه دارد که در اثر اندکی غفلت، بازارهای ما را تصاحب می‌کند.

 لاهوتی درباره سایر بازارهای صادراتی ایران نیز گفت: بازار اوراسیا نیز به رغم تاکیدات صورت گرفته، زیرساخت‌ها برای مراودات بانکی و صرافی فراهم نیست و نبود این زیرساخت‌ها هزینه صادرکنندگان را افزایش می‌دهد.او با اشاره به کاهش۶۰ درصدی داد و ستد چین و ایران در فروردین امسال گفت: این میزان کاهش مبادلات، زنگ هشدار را به صدا درآورده است و دولتمردان باید این مسئله را جدی تلقی کنند. انتظار این است که صادرات غیرنفتی بیشتر مورد توجه دولتمردان قرار گیرد و برای صادرات نفتی و غیرنفتی، بسته‌های حمایتی جداگانه تدوین و رفع موانع مدنظر قرار گیرد.رئیس کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق تهران در ادامه سخنان خود تاکید کرد خواست بخش خصوصی این است که واقعیت‌ها توسط سیاستگذار مورد توجه قرار گیرد و اعتماد دو طرفه برقرار شود. لاهوتی گفت: تصور سیاستگذار نباید این باشد که عده‌ای در لباس صادرکنندگان، صرفا به دنبال منافع شخصی خود هستند. چنانچه این نگرش در مورد صادرکنندگان اصلاح شود، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.

فشار ۴۰ ساله به صادرکنندگان

در ادامه این جلسه، بررسی مسئله «الزامات جهش تولید» در دستورکار قرار گرفت و جمشید نفر، عضو کنفدراسیون صادرات ایران، طی سخنانی به نقش صادرات در جهش تولید اشاره کرد. او گفت: اگر این اعتقاد نزد سیاستگذار وجود داشته باشد که تنها راه جهش تولید، توجه به امر صادرات است، باید شرایطی را به گونه‌ای برای تسریع و تسهیل صادرات فراهم کنند که هیچ مانعی در مقابل صادرات نباشد. اما به‌رغم آنکه تصور می‌شود مقامات در شرایط تحریم به فکر صادرات هستند، اما آن‌چنان که شایسته است، به این امر توجه نمی‌شود.نفر ادامه داد: در واقع از حدود ۴۰ سال قبل، هرگاه مشکلی پدید آمده صادرکنندگان برای مسائلی چون بازگرداندن ارز صادراتی تحت فشار قرار گرفته‌اند. در عین حال، دولت نیز ارز صادرات را به قیمت پایین خریداری کرده و در اختیار واردکننده گذاشته است. یعنی همواره در واردات نوعی رانت نهفته بوده است. البته ما واردات را یک بال تجارت تلقی ‌می‌کنیم؛ اما معتقدیم که واردات باید در مسیر صحیح خود قرار گیرد.جمشید نفر سپس مهم‌ترین مسئله جهش تولید و صادرات را ضوابط بازگرداندن ارز صادراتی عنوان کرد و گفت: این روش‌ها صادرکنندگان را محدود کرده و کسانی را در این عرصه دارای اهلیت هستند، از صحنه خارج می‌کند. رئیس کمیسیون صادرات اتاق ایران ضمن دفاع از پرداخت جوایز صادراتی به صورت ریالی، گفت: نرخ پایه صادراتی باید بر مبنای نرخ ارز بازار آزاد تعیین شود تا نرخ ارز در بازار آزاد به سمت نرخ سامانه نیما بازگردد.

کاهش تقاضا در بازارهای صادراتی

در ادامه این نشست علی‌اکبر خدایی، دبیرکل اتحادیه صادرکنندگان آبزیان ایران، درباره موانع تحریک تقاضا گفت: صنعت آبزیان به بازار داخل امیدی ندارد. تنها امیدمان به بازارهای صادراتی است که البته کشورهای مقصد نظیر عراق نیز با افت درآمد و تقاضا مواجه شده‌اند. از این رو نباید در انتظار تقاضای بالا باشیم. او همچنین از وضعیت نامساعد تامین نهاده‌های دامی سخن گفت و افزود: انتظار این است که آنچه در گذشته برای تسهیلگری در امر تولید به تصویب رسیده و ابلاغ شده تداوم پیدا کند. مانند مصوباتی که در مورد بخشودگی‌ها ابلاغ شده بود.