حال و روز سالمندان خوب نیست!

سیدحسن موسوی چلک ضمن گرامیداشت روز جهانی سالمندان، بیان کرد: باتوجه به روند رشد جمعیت در کشور، از دو دهه گذشته تعداد معدودی از کارشناسان نسبت به تغییر ساختاری، تغییر جمعیتی و افزایش جمعیت بالای ۶۰ سال ابراز نگرانی کرده بودند، این درحالیست که افزایش جمعیت بالای ۶۰ سال تهدید نیست و یک فرصت است.

رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران ادامه داد: ، اما از آنجایی که سیاست‌گذاری‌های ما متوصل به این تغییرات، تغییر نکرد لذا نگرانی از دو دهه قبل توسط کارشناسان مطرح بود و در قانون برنامه سوم توسعه کشور نیز به نوعی به این موضوع اشاره و تشکیل شورای ملی سالمندان مصوب شد، اما در عمل می‌بینیم که اتفاقات محسوسی در حوزه سالمندی و در عرصه سیاست‌گذاری آن رخ نداده است؛ گرچه در بند ۹ سیاست کلی جمعیت به تکریم جمعیت سالمند توجه شده، اما واقعیت این است که سالمندان امروز در بسیاری از شاخص‌های رفاه و تامین اجتماعی حال و روز خوبی ندارند.

وی با اشاره به نرخ خط فقر که توسط بازرس مجمع عالی کارگران به میزان ۱۰ میلیون تومان اعلام شده است، گفت: اگر این عدد را مبنا قرار دهیم متوجه می‌شویم که مستمری بسیاری از سالمندان زیر خطر فقر اعلام شده است. از طرفی دیگر براساس آمار اعلام شده (از سوی معاون اجتماعی وزارت کار و رفاه اجتماعی) از ۵ میلیون نفری که در سه دهک پایین قرار دارند و تحت پوشش هیچ چتر حمایتی نیستند، دو میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از آن‌ها افراد بالای ۶۰ سال هستند.

موسوی چلک با تاکید بر اینکه ضعف نظام رفاه و تامین اجتماعی در کشور، نگرانی‌ها را نسبت به مشکلات جمعیت سالمند به مراتب بیشتر کرده است، گفت: از سوی دیگر باتوجه به تغییراتی که در ساختار خانواده و روابط اجتماعی و کوچک شدن خانواده‌ها ایجاد شده است، طبیعتا چتر حمایتی که در گذشته سالمندان امروز و سالمندان دیروز داشتند، امروز توسط اطرافیان نسبت به آن‌ها کمرنگ و کمرنگ‌تر شده است و این می‌تواند نگرانی‌هایی را برای این گروه از افراد در جامعه ایجاد کند، این درحالیست که در آیه ۲۴ سوره اسرا تاکید شده است که والدین‌تان را تکریم کنید مبادا کاری کنید که هر دو یا یکی از آن‌ها آزرده خاطر شوند؛ این موضوع نشان می‌دهد که جایگاه سالمندان در جامعه از نظر مبانی دین اسلام تا چه میزان مورد اهمیت است. ضمن اینکه در بسیاری از ادیان الهی نیز توجه و تکریم سالمندان مورد توجه بوده است.

وی با تاکید بر اینکه نمی‌توان سالمندان را از تقویم زندگی حذف کرد، اظهار کرد: جمعیت سالمندی و به تناسب آن افزایش شاخص امید زندگی و دسترسی به خدمات بهداشتی عاملی شده تا جمعیت بالای ۶۰ سال افزایش یابد و این نشان از موفقیت جوامع مختلف و دسترسی مردم به خدمات بهداشتی، درمانی و اطلاعات برای زندگی است، اما از طرفی دیگر کاهش نرخ رشد جمعیت، کاهش نرخ موالید و باروری را شاهد هستیم که این موضوع به مشکلات هرم سنی جمعیت در کشور صدمه وارد کرده است، البته کشور‌های دیگر نیز با این شرایط روبه‌رو هستند، اما در ایران روند رو به رشد جمعیت سالمند بیشتر شده و این نگران کننده است.

 موسوی چلک با اشاره به اینکه نیازمند چتر حمایتی لازم و نظام رفاه اجتماعی فراگیر هستیم، گفت: دغدغه‌های سالمندان می‌تواند منجر به سالمندآزاری، سرقت از اموال سالمندان تنها، قتل سالمندان تنها، خشونت‌های اجتماعی نسبت به سالمندان تنها و حتی خودکشی سالمندان شود؛ براساس گزارشات سازمان بهداشت جهانی، یکی از نگرانی‌های جدی سالمندان، آزار‌های روانی و عاطفی و نادیده گرفتن آنهاست.

 رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران افزود: براساس برآورد‌های صورت گرفته تا سال ۲۰۵۰ به ازای هر سه نفر، یک نفر بالای ۶۰ سال سن دارد و اگر در این زمینه تدبیر نشود، جمعیت بالای سالمندی می‌تواند بحران‌های خاص خودش را برای کشور ایجاد کند.