آخرین وضعیت تولید و آزمایش واکسن کرونا

یک دانشمند سازمان جهانی بهداشت درباره آخرین وضعیت پروژه «تولید و آزمایش واکسن کرونا» اعلام کرد: به‌رغم آنکه تعدادی از کشورها در پیش‌مرحله ساخت این واکسن قرار دارند، اما بعید است تا نیمه ۲۰۲۱ امکان توزیع آن فراهم شود. سازمان جهانی بهداشت، «میزان کارآیی واکسن» را ایمنی ۷۰ درصدی به‌صورت طولانی-یکبار تزریق- تعریف کرده است.

یکی از دانشمندان ارشد سازمان بهداشت جهانی می‌گوید که واکسن‌های موثر و ایمن کرونا تا اواسط سال ۲۰۲۱ توزیع می‌شوند و در مراحل ابتدایی به افراد کادر درمانی، افراد مسن و دارای بیماری‌های زمینه‌ای اختصاص خواهند یافت. به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای‌اقتصاد»، سمیه سومیناتان، دانشمند ارشد سازمان بهداشت جهانی(WHO) در گفت‌و‌گویی تصویری با برنامه «علم در پنج دقیقه» این سازمان به شفاف‌سازی در مورد جوانب مختلف واکسن کرونا که جهان منتظر توزیع آن است، پرداخت. آنچه در ادامه می‌خوانید، مشروح این مصاحبه است:

همه می‌خواهند بدانند که چه زمانی می‌توان به واکسنی ایمن و موثر برای کووید-۱۹ دست یافت؟

 خبر خوب آن است که تعداد زیادی از واکسن‌ها در سراسر جهان در مرحله ساخت قرار دارند و اکنون رقم آنها به ۲۰۰ رسیده است. ۳۱ واکسن نیز به فاز آزمایشی بالینی رسیده‌اند که این روند نیز خود دارای سه فاز است. هم‌اکنون هشت کاندیدای اصلی از این واکسن‌ها انتخاب شده‌اند که در فاز نهایی آزمایش‌های بالینی قرار دارند. معنای این وضعیت آن است که ما می‌توانیم نتیجه برخی از این واکسن‌ها را در پایان سال جاری یا ابتدای سال ۲۰۲۱ ببینیم.

 پس از آن می‌توانیم در رابطه با میزان اثربخشی و ایمنی این واکسن‌ها به دید بهتری دست یابیم. پس از آنکه نتایج نهایی آزمایش‌های بالینی در دسترس قرار بگیرند، نهادهای نظارتی در سراسر جهان باید به داده‌ها بنگرند و تصمیم بگیرند تا آنها را تایید کنند، سپس واکسن‌ها باید به‌طور انبوه تولید و در سراسر جهان توزیع شوند. بنابراین زمانی که افراد به این واکسن‌ها دست می‌یابند‌ که امید می‌رود تا بیش از یک یا دو واکسن آماده شده باشند، احتمالا زمانی در اواسط سال ۲۰۲۱ خواهد بود.

 از نظر شما واکسن ایده‌آل برای مبارزه با ویروس کووید-۱۹ چه ویژگی‌هایی دارد؟

 خب، برای واکسن کووید-۱۹ ما به دنبال واکسنی هستیم که بهترین و بالاترین میزان اثربخشی را داشته باشد و بتواند ۷۰درصد از مردم را در برابر کرونا ایمن کند. پایین‌ترین استانداردی که برای درصد اثربخشی این واکسن تعیین کرده‌ایم ۵۰درصد است. همچنین این واکسن باید هم در کوتاه‌مدت و هم در بلندمدت ایمن باشد و برای اقشار مختلف در سنین مختلف از کودکان تا زنان باردار و افراد مسن نیز ایمنی لازم را داشته باشد. بهتر است در یک نوبت تزریق شود و بتواند برای مدت طولانی ایمنی فرد را در برابر بیماری حفظ کند. این واکسن باید به سهولت بتواند انبار یا توزیع شود و این به معنای آن است که نباید نیازی به نگهداری آن در تاسیسات با دمای خنک باشد که در بسیاری از مناطق جهان در دسترس نیست.

 در حالی‌که جهان به‌سرعت در تلاش برای ساخت این واکسن است، نگرانی‌ها در مورد ایمنی و اثربخشی آن افزایش می‌یابد، سازمان بهداشت جهانی و دیگر کشورها چگونه می‌توانند از ایمنی این واکسن‌ها اطمینان یابند؟

 این یک پرسش بسیار مهم است؛ چراکه باید به جوامع اطلاع‌رسانی شود که همه واکسن‌های تولیدشده در جهان باید روندهای دریافت اعتبار و تاییدیه‌‌های خود را طی کنند که در این مورد نیز صادق است و هیچ میانبری در این روند قرار نیست طی شود. بنابراین زمانی که در مورد مقیاس تولید و سرعت آن صحبت می‌کنیم، باید معیارهای اساسی که برای این واکسن درنظر گرفته شده‌اند را نیز در یاد داشته باشیم که شامل ایمنی حداقلی ۵۰درصدی، پروفایل ایمنی آن و دیگر ویژگی‌های این واکسن که ناظران در سراسر جهان آنها را بررسی می‌کنند، می‌شوند و این اقدامات باید به درستی تکمیل شوند و سازندگان نیز باید بتوانند داده‌های موردنیاز را هم به آژانس‌های نظارتی و کشورها و هم به سازمان بهداشت جهانی ارائه دهند. ما همچنین دارای یک گروه مشورتی علمی متشکل از متخصصان ایمنی‌ (سیج) هستیم که دستورالعمل‌ها را در مورد واکسن تعیین می‌کند. آنها نیز پیش از آنکه استفاده از واکسن را پیشنهاد دهند و همچنین موارد احتیاطی که باید برای مصرف آن درنظر گرفته شوند، این داده‌ها را به دقت بررسی می‌کنند.

 زمانی‌که واکسن مورد‌نظر برای تولید انبوه آماده شد، سازمان بهداشت جهانی و دیگر مراجع تصمیم‌گیر، چگونه تعیین می‌کنند که چه کسی باید آن را دریافت کند و دلیل آن چه خواهد بود؟

 این موضوعی است که ما پیرامونش با کشورهای مختلفی صحبت کرده‌ایم. این یک پرسش اخلاقی برای مردم نیز هست. اکنون یک توافق کلی نانوشته وجود دارد که افراد در گروه حساس و با ریسک‌بالا نظیر کارکنان جبهه نخست مبارزه علیه کرونا؛ کادرهای درمانی و پزشکی در مراحل اول دریافت واکسن قرار بگیرند و در بسیاری از کشورها نیز این اجماع وجود دارد که باید از این افراد محافظت شود تا بتوانند دیگران را سلامت نگه دارند.

 در مراحل ابتدایی، محدودیتی در تعداد دوزهای واکسن‌های تولیدی وجود دارد که موجب می‌شود همه نتوانند در روز‌های نخست آن را دریافت کنند. روند تولید میلیاردها دوز برای حفاظت از ۵۰ تا ۷۰ درصد کل مردم جهان، ماه‌ها و شاید سال‌ها زمان خواهد برد. افراد بعدی دسته‌های حساسی نظیر سالمندان و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند که می‌تواند آنها را در شرایط خطرناک‌تری قرار دهد. بنابراین این دو دسته افرادی هستند که اولویت دریافت واکسن با آنها است و سپس به‌طور تدریجی می‌توان واکسن را در دیگر بخش‌های جامعه نیز توزیع کرد.