فرهنگ شهر هرت

«سریع و بدون ترافیک» یکی از فخرفروشی‌های مسافربرهای موتورسیکلت‌سوار است در مقابل تاکسی‌دارها برای جلب نظر مسافران. این جمله، زمانی ملموس‌تر است و بیشتر بُرد دارد که فرد عجله دارد و دیرش شده. مسافر هنوز خوب سر جایش ننشسته که موتورسیکلت محو می‌شود. این روزها در پایتخت هنگام عبور از کوچه‌ها و خیابان‌ها و حتی پیاده‌روها باید گوش به عقب و چشم به جلو داشته باشید چراکه هر آن ممکن است یکی از این وسایل نقلیه سریع اما خطرناک، برای عبور از خودروهای پشت چراغ قرمز، ناگهان در مسیر حرکت شما سبز شوند. حواس شما باید جمع باشد، چون عابر پیاده هستید و آنها هستند که عجله دارند.

نباید فراموش کنیم کارکرد پیاده‌رو در عصر مدرن در بافت قدیمی کلانشهرهایی مانند تهران تغییر کرده و پیاده‌رو علاوه‌بر عبور عابر - البته اگر جایی برای عابر پیاده باقی مانده باشد، چون بیشتر وقت‌ها محل پارک وسایل نقلیه شده است- محل عبور موتورسیکلت‌ها هم شده است.

در روزهای کاری این شهر در کوچه‌پس‌کوچه‌‌های مسکونی تاحدودی خلوت وآرامش حاکم است اما محله‌های اداری مملو از خودرو و موتورسیکلت در پیاده‌رو و غیرپیاده‌رو است. شب‌ها این معادله تغییر می‌کند و برعکس می‌شود.

حالا از این کوچه‌ها و خیابان‌های شلوغ و پرتردد افرادی برای خودشان کسب‌وکاری راه‌انداخته‌اند و به‌عنوان جانگه‌دار برای خودشان بروبیایی دارند و شما وقتی با آنها به توافق برسید هر زمان از شبانه‌روز که بخواهید خودرو خود را پارک کنید، خیالتان آسوده است، چون جای پارک‌تان محفوظ است و نیازی نیست زودتر از خانه بیرون بیایید و سرگردان کوچه‌پس‌کوچه‌های محل کار یا زندگی‌تان باشید تا بلکه جایی برای پارک پیدا کنید.

شاید با شنیدن این حرف‌ها، واژه‌هایی مانند بی‌نظمی، امنیت جانی، بی‌فرهنگی، نازیبایی شهری و... به ذهن‌تان خطور کند اما در واقع چنین برداشتی نمی‌شود و این فرآیند مانند یک امر طبیعی روزانه بارها تکرار می‌شود. شاید برای یک جهان اولی عجیب باشد فردی در کوچه محل سکونتش بر اثر برخورد با موتورسیکلت جان خود را از دست بدهد، اما این داستان را ما بارها شنیده‌ایم.

زندگی در این بی‌نظمی سخت نیست و به‌نوعی برای ما نظم در بی‌نظمی نهفته است و به این نوع زندگی اجتماعی عادت کرده‌ایم. اصلا اگر در پیاده‌رو جایی برای عبور پیدا نکردیم، مگر آسمان به زمین می‌آید از محل تردد وسایل نقلیه عبور کنیم و اگر کسی در پاسخ ما درباره امنیت جانی و سلامت بگوید، باز هم سوال این است که با این بی‌نظمی‌ها مگر با تردد از پیاده‌رو امنیت جانی ما تضمین می‌شود؟ برای همین است که مدام با خودم تکرار می‌کنم که نظم ما در بی‌نظمی است. در چنین شرایطی عابر پیاده همیشه باید به‌دنبال راهی باشد تا به سلامت به مقصد برسد، چون این روزها در یک دگردیسی عجیب، پیاده‌رو که به‌نا‌م اوست، به کام دیگران شده است. به‌هر روی فرهنگ و قانون شهر هرت همین است.