نوشابه های انرژی زا، پرطرفدارهای پر عارضه

این درحالی است که هر چه جلوتر می رویم، مطالعات مربوط به این نوشیدنی ها، مشابه مطالعات قدیمی تر نشان می دهد که استفاده مستمر از آن ها، عوارضی بسیار جدی به دنبال دارد اما این عوارض چیست و آخرین مطالعات در این زمینه چه می گوید؟

چرا این نوشابه ها، انرژی زا هستند؟

این نوشابه ها به دلیل داشتن برخی مواد مشخص، می توانند سطح انرژی افراد را برای مدتی افزایش دهند و هوشیاری آن ها را بهبود بخشند. مواد اصلی موثر در این زمینه عبارت اند از: کافئین، شکر

تورین، ویتامین های گروه B، گوارانا و جینسینگ. هر چند درخصوص تاثیر برخی از این مواد مانند شکر و کافئین اطلاعات بیشتری داریم اما درباره ماده ای مانند گوارانا اطلاعات مان محدود است. در عین حال هنوز مشخص نیست که ترکیب این مواد در کنار هم ممکن است چه عوارضی ایجاد کند. البته طی سال های اخیر مطالعات بیشتری درباره تاثیر این نوشابه ها انجام شده است که در ادامه مروری بر تعدادی از این مطالعات خواهیم داشت.

کلیه ها؛ آسیب جدی در نتیجه مصرف بالا

در مطالعات متعددی که طی ۱۰سال گذشته انجام شده، به دفعات مشخص شده است که مصرف نوشابه های انرژی زا، می تواند به کلیه ها آسیب جدی وارد کند. در یکی از آخرین مطالعات در این زمینه که در سال ۲۰۲۰ منتشر شده است محققان دانشگاه فلوریدا به این نتیجه رسیدند که مصرف بالای این نوشابه ها به واسطه داشتن میزان بالای ماده تورین، می تواند باعث آسیب جدی به کلیه ها شود. این موضوع حتی وقتی فرد تنها برای مدتی کوتاه سراغ مصرف زیاد این نوشابه ها می رود هم می تواند روی دهد.

هپاتیت و آسیب جدی به کبد

عضو دومی که می تواند در نتیجه مصرف این نوشابه ها آسیب ببیند، کبد است. تصور می شود دریافت بیش از حد نیاسین (یا همان ویتامین B۳) متهم اصلی در آسیب به کبد در نتیجه مصرف این نوشابه هاست. مطالعات در این حوزه تا به این جا بیشتر تاییدکننده آسیب دیدن کبد مردان در نتیجه مصرف بالای این نوشابه هاست اما یادمان باشد این به آن معنا نیست که زنان در برابر چنین آسیبی مصون هستند.

مشکلات قلبی

بررسی که در سال ۲۰۱۹ توسط محققی از دانشگاه «تورو» انجام شده است، نشان می دهد که مصرف زیاد نوشابه های انرژی زا سلامت سیستم قلب و عروق را به خطر می اندازد. البته پیش از این بررسی هم محققان مختلف هشدار داده بودند که این نوشابه ها می تواند باعث افزایش فشار خون و آریتمی قلبی شو د.

یعنی نباید مصرف کنیم؟

درخصوص نوشابه های انرژی زا توصیه ای که بگوید آن ها اصلا نباید مصرف شوند، وجود ندارد. در عین حال همه متخصصان درباره مصرف آن چند نکته را متذکر می شوند.

«کودکان و نوجوانان نباید از این نوشابه ها استفاده کنند»؛ این توصیه سازمان بهداشت جهانی (WHO) است. این سازمان می گوید کافئین می تواند عوارضی جدی در رشد کودکان و نوجوانان داشته باشد. از طرفی میزان کافئین در این نوشابه ها به نسبت بالاست و همین موضوع می تواند باعث دریافت کافئین بسیار بیشتر از میزان مجاز در کودکان شود. علاوه بر کودکان و نوجوانان، خانم ها در دوران بارداری و شیردهی هم بهتر است از این نوشابه ها استفاده نکنند.

در بیشتر مطالعات در این حوزه، بر عوارض استفاده مستمر و زیاد این نوشابه ها تاکید شده است. در عین حال تعریف مشخصی از «میزان زیاد» وجود ندارد. چرا که استاندارد مشخصی درخصوص ترکیبات این نوشابه ها وجود ندارد و گاهی اوقات یک قوطی از یک برند، معادل دو قوطی از یک برند دیگر، مواد موثر (و بالقوه مسئله ساز) دارد اما شاید بتوان یک قانون را به صورت کلی در نظر گرفت. از مصرف روزانه این نوشابه ها جدا خودداری و مصرف آن ها را از انتخابی مستمر به انتخابی که گاهی سراغشان می روید، تبدیل کنید.