کرونا و مرگ‌های ترافیکی چه رابطه‌ای با هم دارند؟

 علیرضا مغیثی در نشست خبری ویدیوکنفرانسی با خبرنگاران، گفت: "راه ایمن" شعاری بود که سازمان بهداشت جهانی ۱۶ سال قبل در نظر گرفت و دهه ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ به عنوان نخستین دهه اقدام برای ایمنی راه‌ها در نظر گرفته شد که هدف آن کاهش و معکوس کردن پنج میلیون مرگ ناشی از حوادث ترافیکی بود.

هشتمین علت مرگ در دنیا

وی افزود: درحال‌حاضر سالانه یک میلیون و ۳۵۰ هزار مورد مرگ ناشی از حوادث جاده‌ای در جهان ثبت می‌کنیم که روزانه تقریبا ۳۷۰۰ نفر در جهان به دلیل حوادث ترافیکی فوت می‌کنند. باید توجه کرد که حوادث ترافیکی هشتمین علت مرگ در دنیاست که در گروه سنی کودکان، جوانان و نوجوانان که مولد جامعه هستند، نخستین علت مرگ است. بر این اساس بار بیماری بسیار بالاست و قربانیان عمدتا از افراد کم درآمد و ضعیف جامعه هستند. نزدیک به ۵۵ درصد از قربانیان یا عابرین پیاده هستند یا عابرین دوچرخه و یا راکبین موتورسیکلت. البته با توجه به سن جامعه ما متاسفانه آمار مرگ ناشی از حوادث ترافیکی را در عابرین پیاده افراد سالمند هم در کشور مشاهده می‌کنیم که شاید این موضوع نیازمند بازنگری باشد.

مغیثی ادامه داد: طی ۱۰ سال گذشته طبق آمار رسمی پزشکی قانونی موفق شدیم تا حدی کاهش مرگ ناشی از حوادث ترافیکی را داشته باشیم، اما نه ما و نه دنیا به این هدفی که باید می‌رسیدیم، نرسیدیم و قرار شد یک دهه دیگر به برنامه اقدام برای ایمنی راه‌ها اضافه شود و تا سال ۲۰۳۰ ادامه یابد تا کاهش ۵۰ درصدی ناشی از حوادث ترافیکی را داشته باشیم.

۴ بیماری علت ۸۰ درصد از مرگ و میر کشور

وی با بیان اینکه بیش از ۸۰ درصد مرگ کشور ناشی از چهار بیماری غیرواگیر است، گفت: حال اگر راه‌های ایمن ایجاد کنیم، این بیماری‌ها می‌تواند کاهش یابد. به طوری که اگر راه ایمن باشد، فعالیت بدنی، استفاده از دوچرخه و... افزایش یافته و از طرفی استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی بیشتر شود تا بیماری‌هایی مانند دیابت، قلبی عروقی و... را کاهش دهد. مطمئنم که راه ایمن با تلاش‌هایی که در دهه گذشته آغاز شد، می‌تواند استمرار یابد.

کاهش ۱۴ و ۲۵ درصدی مرگ و مصدومیت ناشی از حوادث ترافیکی تحت تاثیر کرونا

مغیثی با اشاره به تاثیر کرونا بر مرگ‌های ناشی از حوادث ترافیکی، گفت: از ابتدای آغاز کرونا، کاهشی در حوادث ترافیکی داشتیم و مرگ ناشی از حوادث ترافیکی به میزان ۱۴ درصد و مصدومیت ناشی از این حوادث به میزان ۲۵ درصد کاهش یافته است. البته این موضوع به علت کاهش ترددهاست.

رئیس اداره پیشگیری از حوادث و سوانح وزارت بهداشت در پاسخ به سوالی درباره برنامه شهر ایمن، گفت: برنامه پیشگیری از حوادث با عنوان برنامه جامعه ایمن در سطح شهرستان‌ها برنامه‌ریزی شده و چند شهر هستند که این برنامه را اجرا می‌کنند. البته اکنون نمی‌توان گفت که کدام شهر ایمن‌ترین است و باید یک ارزشیابی دقیق از این شهرها شود. البته اطلاع رسانی در این حوزه ادامه دارد. در کرونا از اطلاع‌رسانی و کمپین‌های حوادث ترافیکی و این مسائل غفلت نکردیم.

مغیثی در پاسخ به سوال دیگری درباره وضعیت رسیدگی و امدادرسانی به حوادث و سوانح ترافیکی، گفت: طی دهه گذشته اقدامات در پنج محور انجام شده و برای ۱۰ سال آینده هم تقویت می‌شود. یکی از این محورها امدادرسانی بعد از حادثه است که سازمان اورژانس کشور متولی آن است. یکی از دستاوردهای این ۱۰ سال کاهش زمان امدادرسانی در این حوادث بوده است.

وی درباره عوامل خطر حوادث ترافیکی، تاکید کرد: باید توجه کرد که یک درصد افزایش سرعت، چهار درصد خطر مرگ را در تصادفات و عابرین پیاده افزایش می‌دهد. اگر خودرویی با سرعت ۶۵ کیلومتر با یک عابر تصادف کند، چهار برابر شانس فوت شدن عابر بیش از زمانی است که سرعت این پنج کیلومتر کاهش یابد. در سایر عوامل خطر مانند کلاه ایمنی، کمربند ایمنی، صندلی کودک و... نیز چنین آمارهایی وجود دارد. باید توجه کرد که عبور از سرعت مطمئنه نخستین و مهم‌ترین عامل بروز تصادفات در حوادث ترافیکی است و به همین علت یکی از اهداف ۱۰ سال آینده، محدوده سرعت است که هر تعداد تخطی از سرعت مطمئنه که در سال ۲۰۱۱ اتفاق می‌افتاده، در سال ۲۰۳۰ باید ۵۰ درصد کاهش یابد. البته در تصادفات عوامل متعدد دیگری مانند خودرو، جاده و خطاهای راننده هم وجود دارد.

۱۶۹۴۶ مرگ ناشی از تصادفات در سال گذشته

مغیثی همچنین گفت: مرجع آمار تصادفات در کشور پزشکی قانونی است که طبق این آمار در سال گذشته تقریبا ۱۶ هزار و ۹۴۶ مورد مرگ را ناشی از تصادفات ترافیکی ثبت کردیم که در شش ماهه امسال هم هفت هزار و ۸۹۱ مرگ را از پزشکی قانونی داشتیم که نسبت به مدت مشابه در سال قبل، ۱۶ درصد کاهش داشته است. باید توجه کرد که حوادث ترافیکی در ایران سومین عامل مرگ است و طبق مطالعات متفاوت از نظر بار بیماری‌ها حدود پنج تا شش درصد است. حوادث ترافیکی به اندازه ۵ درصد GDP تاثیرگذار است.

راه از عوامل تصادفات ترافیکی ۴۰ درصد از مرگ و میر حوادث ترافیکی در روستاییان

وی افزود: یکی از اولویت‌ها در دهه آینده ایمنی راه است. هدف این است که باید ۱۰۰ درصد از راه‌های تازه تاسیس حداقل استاندارد ایمنی را داشته باشند و ۷۵ درصد از ترددها باید در راه‌های ایمن انجام شود. درحال‌حاضر راه یکی از عوامل تصادفات ترافیکی است. افرادی که ساکن روستاها هستند و ۲۰ تا ۲۵ درصد جامعه ایران در روستا زندگی می‌کنند که این تعداد ۴۰ درصد از مرگ حوادث ترافیکی را به خودشان اختصاص می‌دهند. حال یکی از اهداف برنامه جامعه ایمن شناسایی این گروه‌ها، شناسایی عوامل خطر این مناطق و توانمندسازی این افراد است.

مغیثی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت غرق شدگی در کشور، گفت: در حوزه غرق شدگی برنامه‌های زیادی را دنبال می‌کنیم. سه استان یا چهار دانشگاه علوم پزشکی شمالی کشور در استان مازندران، گیلان و گلستان را هدف قرار داده بودیم. البته از سال گذشته برنامه را به کل کشور تسری دادیم. به عنوان مثال در استان فارس و اصفهان به ویژه در فصل برنج‌کاری مواردی از غرق شدگی داشتیم که در این استان‌ها نیز برنامه را تسری دادیم. یکی از مهم‌ترین علل مرگ ناشی از حوادث، سوختگی است که نزدیک به ۴۴ تا ۴۵ درصد مصدومان حوادث، سوختگی است که در خانه هم عمدتا اتفاق می‌افتد. سوختگی یکی از جراحات تاثیرگذار است و به حمایت‌های بیشتری نیاز دارد. حوادثی مانند سقوط به ویژه در جوانان و افراد سالمند، لیزخوردگی و... نیز بار زیادی را به سیستم سلامت و کل جامعه تحمیل می‌کند.

افزایش ۴برابری خطر تصادفات با استفاده از تلفن همراه

وی در ادامه صحبت‌هایش تاکید کرد: تلفن همراه چه با هندزفری و چه بدون هندزفری چهار برابر خطر تصادف را افزایش می‌دهد و اگر با تلفن همراه پیام بفرستید ۲۳ برابر خطر تصادف را به جان خریدید. زمانیکه با تلفن همراه یا کنار دستی‌تان صحبت می‌کنید، ۵۰ درصد واکنش‌تان در هنگام خطر کاهش پیدا می‌کند.

مغیثی گفت: مرگ‌های ناشی از حوادث ترافیکی بیشتر در خارج از شهر اتفاق می‌افتد. گرچه ۵۴ درصد مرگ‌های ناشی از حوادث ترافیکی در گروه عابرین پیاده، راکبین دوچرخه و راکبین موتورسیکلت هستند که عمدتا در شهرها هستند. ۱۵ کیلومتری شهرها نباید از خاطر برود. زیرا مسافتی است که به علت خستگی و شلوغی حاشیه شهر، خطر در آن زیاد است. البته خارج از شهر شدت تصادفات بیشر است.

خسارت سالانه ۶میلیارد دلاری مرگ ناشی از تصادفات

رئیس اداره حوادث و سوانح وزارت بهداشت با بیان اینکه مرگ ناشی از تصادفات سالانه حدود ۶ میلیارد دلار به کشور خسارت می‌زند، گفت: هدف ما این است که جاده‌های جدید ۱۰۰ درصد استاندارد باشند.

وی با بیان اینکه نخستین علت مرگ کودکان پنج سال تا نوجوانان و جوانان ۲۹ سال، حوادث ترافیکی است، اظهار کرد: مطمئنا نباید از یاد برد که کودکان یکی از قربانیان حوادث ترافیکی هستند و باید برای ایمنی آنها تلاش کرد. اگر کودکان درون ماشین، در صندلی مخصوص کودک قرار بگیرند، ۶۰ درصد احتمال مرگ در تصادفات شدید کاهش می‌یابد. در عین حال ما برای کمبرند ایمنی قانون داریم که یکی از اثرات مثبت دهه ایمنی راه‌هاست. حال باید در این دهه علاوه بر کمربند ایمنی برای کودکان بالای ۱۲ سال تمرکز کنیم و کودکان زیر ۱۲ سال که از صندلی کودک به صورت اجباری در خودرو استفاده کنند.

مغیثی همچنین گفت: تصادفات با یک عامل اتفاق نمی‌افتد. به طور متوسط بین ۱۵ تا ۲۰ درصد می‌توان نقاط حادثه خیز را در تصادفات دخیل دانست. البته تلاش شده که بسیاری از این موارد اصلاح شوند. البته باز هم بر روی سرعت بالا و تاثیرش در تصادف تاکید دارم.

وی تاکید کرد: طی این هفته که هفته ایمنی راه‌هاست که یک روز آن مربوط به قربانیان حوادث ترافیکی است، باید توجه کرد که حوادث ترافیکی معمولا در گروه‌های اجتماعی و اقتصادی پایین تر اتفاق می‌افتد و بر همین اساس تعداد زیادی از قربانیان حوادث ترافیکی در ایران مردان، افراد مولد و نان آور خانواده یا تنها نان آور خانواده هستند که مرگ یا حتی مصدومیت آنها سرنوشت تک تک اعضای یک خانواده را تحت تاثیر شدید قرار می‌دهد.