تهران چگونه «سالم» شد؟

هوای تهران که آلوده‌ترین دی‌ماه ۱۰ سال گذشته را تجربه کرد و نفس پایتخت را بند آورد، سرانجام از روز یکشنبه هفته جاری پس از مدت‌ها در شرایط «قابل قبول» یا همان سالم قرار گرفت. دو عامل برای سالم شدن هوای تهران مطرح است. نخستین علت را می‌توان شرایط ناپایداری هوا به واسطه وزش باد مقطعی و بارش‌های نامتوالی در ساعاتی از شبانه روز عنوان کرد.

علت دوم نیز کاهش مصرف سوخت پرگوگرد است که مدت‌ها به‌عنوان متهم ردیف اول آلودگی هوا از آن یاد می‌شود.بررسی شاخص‌های آلودگی هوا به لحاظ نوع آلاینده طی روزهای یکشنبه و دوشنبه نشان می‌دهد، شاخص کل آلودگی هوا در هر دو روز به کمتر از ۱۰۰ رسید به این معنا که در شرایط قابل قبول و سالم قرار گرفت. شاخص کل آلودگی هوا روز یکشنبه به عدد ۹۳ رسید که ۲۶ واحد نسبت اولین روز هفته کاهش داشته است. در عین حال ساعاتی از ظهر روز گذشته این شاخص به عدد ۹۱ نیز هم کاهش یافت تا هوای پایتخت دومین روز «سالم» را پس مدت‌ها تجربه کند.در کنار شاخص کل آلودگی هوا، غلظت سایر آلاینده‌ها در هوای پایتخت از جمله گاز مایع SO۲ (سوخت پرگوگرد) نیز کاهش محسوسی داشت. شاخص آلاینده سوخت پرگوگرد (مازوت و گازوئیل) که متهم اصلی آلودگی هوا در دی ماه بودند دقیقا از روز جمعه هفته جاری با افت چشمگیری همراه شد به‌طوری‌که در روز جمعه نسبت به روز پنج‌‌شنبه ۱۳ واحد کمتر شد.از ابتدای هفته جاری نیز روند نزولی کاهش سطح غلظت سوخت پرگوگرد در هوای تهران تداوم داشت تا اینکه شاخص SO۲ در روز گذشته (دوشنبه) برای اولین بار بعد از سه هفته به کمتر از ۲۰ رسید. عددی که حتی در دی ماه به عدد ۸۵ هم رسیده بود تا مصرف سوخت گازهای پرگوگرد توسط صنایع، نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌ها به اوج خود برسد.با این حال هوای تهران که مدت‌ها در شرایط «ناسالم برای گروه‌های خاص» و حتی در هفته گذشته در شرایط «ناسالم برای همه» قرار گرفته بود، فعلا در شرایط«سالم» قرار دارد. اما کدام یک از عوامل مذکور (ناپایداری هوا یا کاهش سوخت پرگوگرد توسط صنایع، پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها) در هوای سالم تهران ایفای نقش داشتند.اولین و مهم‌ترین نشانه سالم شدن هوای پایتخت در حال حاضر شرایط ناپایداری هوا، وزش باد و بارش نامتوالی در مناطقی از شهر تهران در روزهای گذشته است و فعلا نمی‌توان درباره کاهش مصرف سوخت‌های پرگوگرد توسط صنایع، نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌ها و نقش آن در هوای سالم تهران اظهارنظری کرد، بنابراین آنچه که می‌تواند اتهام مصرف گازهای پرگوگرد (مازوت و گازوئیل) و نقش آنها را در آلودگی هوا مبرا کند این است که طی روزهای آینده باز هم هوای تهران در شرایط ناسالم قرار می‌گیرد یا «سلامت هوای پایتخت» همچنان ادامه دارد. اگر سلامت هوای پایتخت تداوم داشته باشد می‌توان نشان دهنده این باشد که سوخت مصرف گاز پرگوگرد در اطراف پایتخت به شدت کاهش پیدا کرده که در نتیجه این اقدام شاخص SO۲ هم به عدد کمتر از ۲۰ رسیده، اما در صورتی که باز هم در روزهای آینده شاهد بازگشت آلودگی هوا به پایتخت باشیم، پیام آن، این است که وزش مقطعی و بارش‌های نامتوالی روزهای گذشته سطح غلظت آلاینده‌ها را کاهش داده و همچنان سوخت مصرف گازهای پرگوگرد ادامه دارد.