واکسن ها چگونه قیمت گذاری می شوند؟

واکسیناسیون کرونا در ایران با اعلام سعید نمکی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از ۲۱ بهمن سال ۱۳۹۹ با اولویت کادر درمان (بخش مراقبت‌های ویژه) آغاز شد.

بر اساس سند ملی واکسیناسیون که ۲۰ دی سال ۱۳۹۹ در ستاد ملی مقابله با کرونا تصویب شد، این واکسیناسیون طی چهار مرحله در کشور انجام می‌شود.

در فاز نخست کادر بهداشت و درمان کشور در اسفند ۹۹ و فروردین ۱۴۰۰ و در فاز دوم سالمندان بالای ۶۰ سال از هفتم اردیبهشت ماه واکسن کووید۱۹ را دریافت کردند.

فاز سوم واکسیناسیون نیز بیماران زمینه‌ای، مشاغل پرخطر، حاضرین در مراکز تجمعی و کارکنان بهداشت و درمان را دربرمی‌گیرد. مرحله آخر (چهارم) واکسیناسیون کرونا نیز که شامل اشخاص زیر ۶۰ سال است، مطابق با پیش‌بینی‌ها زمستان ۱۴۰۰ اتفاق می‌افتد.

این روزها اما با انجام واکسیناسیون سراسری یکی از سوالات اساسی برای همه گروه‌های جمعیتی در کشور قیمت هر یک از این واکسن‌ها است.  

دولت و مسئولان وزارت بهداشت با استناد بر سند ملی واکسیناسیون علیه کووید۱۹ اعلام کرده‌اند که واکسیناسیون علیه کرونا کاملا رایگان خواهد بود.

کیانوش جهانپور رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فروردین ماه ۱۴۰۰ گفته بود: واکسیناسیون کرونا تا رسیدن به نقطه هدف یعنی ایمنی جمعی ناشی از واکسیناسیون رایگان خواهد بود.

به گفته وی، این مهم در چهارچوب سند ملی واکسیناسیون علیه کووید ۱۹ نیز ذکر شده و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هرگونه سیاست موازی یا دور زدن این برنامه ملی با هر عنوان اعم از پرداخت هزینه واکسن که ناقض برنامه ملی واکسیناسیون باشد را تکذیب می‌کند.

بنابر اعلام جهانپور، هر واکسن مجاز کرونا از هر کجا وارد یا تولید شود، توسط وزارت بهداشت خریداری شده و در چهارچوب برنامه واکسیناسیون ملی علیه کووید۱۹ به صورت رایگان توزیع و تلقیح خواهد شد.

هزینه‌کرد منابع و اعتبارات دولتی به منظور خرید و واردات این واکسن نیز حاکیست، این هزینه را وزرات بهداشت پرداخت می‌کند و به صورت رایگان در اختیار شهروندان قرار می‌دهد.

رضا اردکانیان وزیر نیرو طی روزهای گذشته از پرداخت هزینه خرید ۱۶ میلیون دوز واکسن کوواکس خبر داده و گفته بود: با پیگیری‌های به عمل آمده، از منابع ارزی موجود در بانک تجارت عراق، مبلغ ۱۱۵ میلیون فرانک سوئیس به حساب بانکی سوئیسی برای دریافت ۱۶ میلیون دوز واکسن کوواکس واریز شد.

عبدالناصر همتی رییس کل بانک مرکزی کشور نیز اردیبهشت ماه گفته بود: بانک مرکزی حداقل ۱۰۰ میلیون دلار ارز، ‌برای واردات واکسن کرونا تخصیص داده است.

به گفته همتی، بر مبنای قرارداد کوواکس، ۱۷۸ میلیون دلار هم برای ۱۶.۸ میلیون دوز واکسن کرونا تخصیص یافته بود، که اقساط اول آن نیز پرداخت شده است.

واکسن‌های تولید داخل چگونه قیمت‌گذاری می‌شوند؟

این روزها اما اخبار متعددی هم درباره هزینه واکسن‌های تولید داخل منتشر می‌شود. برخی شهروندان با انتشار اخبار و اطلاعات قیمتی واکسن‌های تولید ایران نگران از پرداخت هزینه واکسن و برخی هموطنان معتقدند، واکسیناسیون عمومی رایگان است و بنابراین واکسینه شدن با واکسن‌های وارداتی و تولید داخل (ایرانی) در هر صورت برای مردم رایگان است؛ هزینه تمام شده توسط وزارت بهداشت پرداخت شده و در صورت لزوم برای انجام واکسیناسیون سالانه احتمالا با دریافت هزینه همراه خواهد شد.

کیانوش جهانپور رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اما سه‌شنبه اول تیر ماه در صفحه توئیتر خود نوشت: هیچ‌کدام از واکسن‌های کرونای تولید داخل تاکنون در کمیسیون قیمت‌گذاری سازمان غذا و دارو قیمت‌گذاری نشده است.

به گفته وی، قیمت‌گذاری واکسن کرونا براساس هزینه تمام شده، حاشیه سود منطقی و قیمت واکسن‌های مشابه خارجی و البته با رویکرد، حمایت از تولید ملی در کمیسیون قیمت‌گذاری انجام خواهد شد.

محمدرضا شانه‌ساز رئیس سازمان غذا و دارو اما در گفت وگویی قیمت واکسن برکت ساخت ایران را ۲۰۰ هزار تومان اعلام کرده است.

به گفته وی، ۲۰۰ هزار تومان برای محصول‌ های‌تکی که با این زحمت و پشتوانه علمی تولید می‌شود، در مقایسه با قیمت واکسن‌ سایر کشورها عدد بالایی نیست.

به عنوان مثال، مدیرعامل شرکت بیوتکنولوژی «مادرنا» قیمت واکسن کرونا تولید این شرکت را بین ۲۵ تا ۳۷ دلار قیمت گذاری کرده است.

به گفته شانه‌ساز «واکسن‌های داخلی براساس ارز نیمایی قیمت‌گذاری می‌شود و قیمت تمامی واکسن‌های ایرانی در همین محدوده است. همچنین تهیه واکسن از مسیر واردات با ارزی شاید ارزان‌تر باشد. یکی از واکسن‌های وارداتی به دلیل تولید بالا قیمت ارزانی دارد و آن واکسن استثناست.»

حال با تداوم روند واکسیناسیون عمومی در کشور باید منتظر بود تا دید، هر یک از این واکسن‌ها به گفته متولیان بهداشت و درمان با نگاهی حمایتی به تولید داخلی چگونه قیمت‌گذاری و در دسترس عموم مردم قرار می‌گیرد؟