آشنایی با آیین خاص عزاداران محرمی در هرمزگان
دلباختگان سرور و سالار شهیدان در هرمزگان از دیرباز با برپایی آیین‌هایی خاص ارادت خود را به اهل‌بیت نشان می‌دهند.
علم یا جریده الیوم به معنای خبررسانی مردم و جامعه است. در روزگاران قدیم رسانه‌های گروهی وجود نداشت تا مردم را از حلول ماه محرم مطلع کند اما بزرگان قدیم طبق محاسباتشان می‌دانستند که ماه محرم‌الحرام چه زمانی است.
بومیان هرمزگانی، علم یا جریده را به دلیل خبررسانی در تمام محلات یا روستا به روستا به مدت ۱۰ روز می‌گرداندند تا آحاد مردم از آمدن ماه محرم باخبر شوند.
جریده بیرق اهل‌بیت (ع) است
«عبدالعلی بلوچ نژاد» عضو هیئت امناء حسینیه زینبیه «منبر مشهدی سکینه» با اشاره به آیین‌های عزاداری های سنتی مردم هرمزگان در ماه سوگواری اباعبدالله الحسین (ع) خاطرنشان کرد: علم یا جریده به‌عنوان بیرق اهل‌بیت (ع) است.
وی گفت: در روزگاران گذشته مسئول حسینیه به‌تنهایی از عهده تأمین خرج و مخارج عزاداری سوگواری اباعبدالله الحسین علیه‌السلام بر‌نمی‌آمد، ازاین‌رو دو نفر از بزرگان، علم منسوب به حضرت ابوالفضل عباس (ع) را در تمام محله می‌چرخاندند و بعد از آن نذوراتشان را به حسینیه تحویل می‌دادند.
بلوچ نژاد بیان داشت: درگذشته اهالی روستا از منافع کشاورزی‌شان سهمیه ظهر عاشورا کنار می‌گذاشتند و همه مردم سهمیه را جمع‌آوری می‌کردند و به حسینیه می‌آورند و با مشارکت یکدیگر تدارکات لازم را برای پخت‌وپز انجام می‌دادند.
آیین علم شویی
عضو هیئت‌امنا حسینیه زینبیه در ارتباط با آیین علم شویی در بندرعباس گفت: پیشینه آیین علم شویی به سال‌ها پیش بازمی‌گردد و به این صورت است که در روز اول ماه محرم افرادی که مسئول علم‌ها هستند علم منسوب به دوازده امام معصوم را با نیت خالص در آب دریا که مظهر پاکی و سرچشمه حیات است، غسل می‌دهند و بعد از آن علم‌ها را به حسینیه دوازده امام یا همان «منبر گپ» می‌آورند.
وی اضافه کرد: بعد از نماز مغرب و عشا نیز علم را می‌پوشانند و مداح اهل‌بیت (ع) چاوشی می‌خواند و بعد از آن علم منسوب به دوازده امام را برپا می‌کنند.
در حسینیه زینبیه آیین علم شویی برگزار نمی‌شود
عضو هیئت‌امنا «منبر مشهدی سکینه» افزود: با این حال در این حسینیه سال‌هاست که آیین علم شویی برگزار نمی‌شود؛ به دلیل اینکه اغلب افراد، علم منسوب به حضرت عباس (ع) را به‌عنوان منبعی برای کسب درآمد به کار می‌گرفتند و از این طریق به علم بی‌حرمتی می‌شد.
دعای علم با دعای جریده فرق دارد
وی عنوان کرد: دعای علم با دعای جریده فرق دارد؛ دعای علم بدین صورت است که نوحه‌خوان می‌گوید «سر من فرد دوازده امام چهارده معصوم پاک» مردم در جواب می‌گویند الهی آمین و نوحه‌خوان می‌گوید «هفت گلدسته کمربسته ریاست امیرالمؤمنین» مردم می‌گویند «الهی آمین» نوحه‌خوان می‌گوید «سر سلمان معنی سلیمان بزرگی خدای غیب‌دان» مردم با صدای بلند «یا الله» می‌گویند و در آخر صلوات می‌فرستند.
چکچکو یا سنگ‌زنی
چکچکو یا سنگ‌زنی یکی از رسوماتی است که از دیرباز تاکنون در تاریخ استان هرمزگان ریشه دوانده است. با فرارسیدن ایام سوگواری سرور و سالار شهیدان، مردم به جای سینه‌زنی مراسم چکچکو را انجام می‌دادند.
بلوچ زاده دراین‌باره نیز بیان داشت: به‌عنوان‌مثال مردم نذر کرده‌اند که مراسم علم گردانی و سنگ‌زنی را در حیاط خانه‌شان انجام دهند، در روز هشتم و نهم محرم هر خانه‌ای که از ما دعوت کرد ما علم و چکچکو را به خانه آن‌ها می‌بریم و مراسم را انجام می‌دهیم و بعد از آن‌که صاحب‌خانه نذر خود را ادا کرد ما علم را برمی‌گردانیم.
وی در پایان تشریح کرد: در آیین سنگ‌زنی، مردم با حرکات موزون در حالی که مداح نوحه‌خوانی می‌کند، سنگ را به هم می‌کوبند و عزاداری می‌کنند.
کرونا و محرم
گفتنی است با توجه به شرایط ویژه‌ی کرونا یی کشور برخی از این مراسم در محرم امسال در هرمزگان برگزار نشد یا برگزارکنندگان آیین‌ها و مراسمات را در راستای صیانت از سلامت مردم با جمعیت همیشگی بر پا نکردند.
ارسال نظر