چرا فراوری داروهای گیاهی در کشور نداریم؟

حتما برای شما هم پیش آمده است که در زمان بروز یک بیماری معمولی و حتی خاص به سراغ گیاهان دارویی بروید. همیشه درباره داروهای گیاهی این تصور وجود دارد، به دلیل عدم گذراندن مراحل شیمیایی، مصرف کننده این داروها کمتر با بروز عوارض بعد از مصرف روبرو می شوند، ولی این تصور کاملا اشتباه است. داروهای گیاهی نیز مانند دیگر داروها ممکن است بیمار را با عوارضی شایع و در برخی موارد با عوارضی نادر و خطرناک روبرو کنند.

کشورمان با وجود اینکه قدمت زیادی در زمینه استفاده از داروهای گیاهی دارد و همچنین با اینکه دارای تنوع گیاهی و اقلیمی (۱۱ اقلیم از ۱۳ اقلیم جهان) است به دلیل موانع متعددی مثل نبود برنامه اصولی در زمینه کشت این گیاهان، مکانیزه نبودن عملیات کاشت، داشت و برداشت و… سهم بسیار ناچیزی در تولید و صادرات گیاهان دارویی دارد.  ۸ هزار و ۴۲۵ گونه گیاهی در ایران شناسایی شده است. براساس بررسی های کارشناسان ۲ هزار و ۳۰۰ گونه از این گیاهان دارای خواص دارویی است اما هنوز بهره کافی از این گیاهان برده نشده است. ایران کشوری ۴ فصل است که پتانسیل تبدیل شدن به قطب تولید گیاهان دارویی در خاورمیانه را دارد.

جدای از بخش تاثیرگذاری و عوارض داروهای گیاهی، متاسفانه کشور جایگاه مناسبی در زمینه تولید داروهای گیاهی ندارد. با اینکه ایران بستر مناسبی در تولید مواد خام داروهای گیاهی دارد ولی در بخش فراروی داروهای گیاهی آنچنان که باید عملکرد مناسبی نداشته است و همین ابر سبب ارزبری از کشور می شود. در ادامه با محمد وحید متقی ثابت پزشک و واردکننده گیاهان دارویی درباره موانع برسر تولید و واردات داروهای گیاهی صحبت کردیم که در ادامه می خوانیم.

واردات محصولات فراوری شده گیاهی

محمد وحید متقی ثابت پزشک و واردکننده گیاهان دارویی در انتقاد به سازکار واردات مواد اولیه به خبرنگار گسترش نیوز گفت: داروهای گیاهی می توانست تخلیص شود تا ما خود صادرکننده باشیم اما برخی داروهای گیاهی موجود در بازار به صورت خالص شده از کشورهای دیگر وارد ایران می شود. مثلا صبر زرد محصول فراروی شده آلوئه ورا است که در بازار به فروش می رسد در صورتیکه ایران از نظر تولید آلوئه ورا در شرایط مطلوبی قرار دارد و نیازی نیست تخلیص این محصول گیاهی در کشوری دیگر انجام شود.

تولید داروهای گیاهی در سطح ترکیب قرار دارد

وی با اشاره به عدم سرمایه گذاری درست در بخش تولید داروهای گیاهی خاطرنشان کرد: تا زمانی که سرمایه گذاری مورد نظر در این بخش صورت نگیرد ما مجبور به واردات داروهای گیاهی هستیم. هر وقت سرمایه گذاری در این زمینه صورت بگیرد و یک شرکت اقدام به تولید داروهای گیاهی کند می توانیم ادعا کنیم که کمتر به واردات نیاز داریم ولی در حال حاضر در چنین شرایطی قرار نداریم. تولید داروهای گیاهی در داخل کشور در سطح ترکیب مواد قرار دارد. مثلا اگر شرکتی در زمینه آلوئه ورا سرمایه گذاری کند و محصولات فراوری شده از این گیاه را تولید کند، کشور کمتر نیاز به واردات آن محصول را خواهد داشت.

سوددهی بالای تولید داروهای گیاهی در کشور

وی با اشاره به ارزبری بالای واردات محصولات گیاهی به داخل کشور گفت: در حال حاضر به شخصه سالانه حدودا ۶ تن داروی گیاهی صبر زرد را وارد می کنیم. با این حساب اگر شرکتی با توجه به وجود مواد اولیه یک محصول فراروی شده، آن دارو را تولید کند، طبیعتا به سوددهی نسبتا بالایی خواهد رسید. ولی متاسفانه بخاطر عدم سرمایه گذاری در بخش تولید، کشور ماده اولیه داروهای گیاهی را به کشورهایی مثل فرانسه صادر می کند و پس از گذراندن مراحل فراوری شدن مجدد به کشور برمی گردد. مشکل عمده بر سر واردات داروهای گیاهی ممنوعیت ورود برخی از این داروهاست. بعضی داروهای گیاهی دارای تعرفه هستند ولی در برخی موارد ممنوعیت واردات وجود دارد. سازمان بهداشت در زمینه واردات داروها در بعضی موارد بدون هیچ دلیل روشنی همکاری لازمه را ندارد.

کلام آخر

داروهای گیاهی در سراسر دنیا با اقبال گسترده ای روبرو شده است. پزشکان طب سنتی نتایج چشمگیری در زمینه تجویز داروهای گیاهی به دست آورده اند. با توجه به مهیا بودن بخش منبع مواد اولیه داروهای گیاهی در کشور و همچنین وجود دانش و فضای مناسب برای تولید داروهای کشور، منطقی تر است فراروری داروهای گیاهی را در داخل کشور به سرانجام برسانیم. در بسیاری از بیماری های زمینه ای و حتی بیماران خاص، داروهای گیاهی به نتایج شگفت انگیزی رسیده اند و همین امر دلیل موجه ای است تا با تکامل در بخش تولید داروها هم به بخش سلامت کمک کرده و هم در مبحث صادرات داروهای گیاهی به جای ارزبری به ارز آوری در کشور کمک شایانی انجام دهیم.