شایع ترین بیماری های نشیمنگاهی

بیماری های مقعدی، از بیماریهای رایجی است که تقریباً نیمی از جمعیت ایران را درگیر خود می کند. به بیماری هایی که ناحیه نشیمنگاه یا رکتوم (راست روده) را درگیر می کند بیماریهای مقعدی گفته می شود. از آنجایی که مقعد ناحیه حساس و مملو از اعصاب است، این بیماری ها می تواند با درد شدید و بسیار آزار دهنده همراه باشند. بیماری ها می تواند روند زندگی عادی را برای بیمار مختل کنند.

علائم بیماری های نشیمنگاه باید جدی گرفته شده و فوراً مورد بررسی دقیق پزشکی قرار گیرند، زیرا در برخی موارد علت این علائم، بیماری های خطرناکی مثل سرطان است. در ادامه قصد داریم به بررسی کامل این عارضه ها و نحوه درمان آنها بپردازیم:

بیماری بواسیر یا هموروئید

در میان بیماری های نشیمنگاهی رایج ترین بیماری است که آمار زیادی از مبتلایان را به خود اختصاص داده نام هموروئید را میتوان دید. این بیماری تقریباً سه نفر از هر چهار نفر را به خود مبتلا می سازد. هموروئید در نتیجه تورم، گشاد شدن یا اتصال دیواره سیاهرگهای کانال مقعد ایجاد می شود که در نتیجه آن توده ای از مقعد بیرون می زند. البته ممکن است بواسیر خارجی باشد، در این صورت توده متورم زیر پوست اطراف مقعد ایجاد خواهد شد.

رایج ترین علائم و نشانه های این بیماری به این شرح است:

• درد شدید مقعد که با دفع مدفوع افزایش می یابد
• خونریزی مقعد
• خارش  و سوزش
• مشاهده خون در مدفوع یا دستمال توالت

برای درمان بواسیر ممکن است پزشکان در ابتدا درمان های خانگی استفاده از پماد را توصیه کنند اما به ندرت این درمان‌ها پاسخگویی بواسیر هستند،در نهایت بیماران ناگزیر به انجام جراحی برای برداشتن توده هموروئید و درمان قطعی آن هستند. امروزه جراحی بواسیر با لیزر و سرپایی در کلینیک پزشکی انجام میشود.

فیستول مقعد 

فیستول مقعد، در نتیجه عفونت طولانی مدت در بدن ایجاد میشود، فیستول مسیر غیر طبیعی شبیه به تونل است که از روده شروع شده و  در اطراف پوست مقعد به اتمام می رسد.

عامل این بیماری معمولاً عفونت های شدیدی مثل آبسه است. البته در برخی موارد ممکن است، عارضه های التهابی روده مثل برای کولیت و کرون و یا بیماری های مقاربتی علت این بیماری باشند.

از علائم فیستول میتوان به این موارد اشاره کرد:

• درد شدید مقعد
• خونریزی
• التهاب و عفونت
• مشاهده زخمی عمیق طرفدار مقعد
• ترشحات عفونی و بوی بد

هیچ دارو یا پمادی برای درمان فیستول کشف نشده است. تنها راه درمان این عارضه جراحی به روش سنتی و لیزر درمانی است.

 هرچه سریعتر برای درمان فیستول مراجعه کنید ، درمان بیماری سریعتر انجام خواهد شد با گذشت زمان طول مسیر فیستول و تعداد مسیرهای آن افزایش می یابد. درمان پیچیده تر خواهد شد، در ضمن ممکن است،عفونت ایجاد شده به نواحی اطراف بافت نیز سرایت کند. برای اطلاعات بیشتر به صفحه درمان فیستول در کلینیک نوین مراجعه کنید.

شقاق یا فیشر

یکی دیگر از بیماری های شایع نشیمنگاهی شقاق یا فیشر نام دارد. شقاق زخم، ترک یا بریدگی عمیق گفته میشود که درست روی دریچه مقعد ایجاد می شود. شقاق می‌تواند در هر ناحیه دیگر مثل،لب، نوک سینه و ... ایجاد شود اما شایع ترین نقطه که در آن دیده می شود،مقعد است. علت این بیماری فشار و اسپاسم شدید عضله مقعد است که در نتیجه عوامل بیرونی ایجاد میشود.

رایج ترین علائم و نشانه های بیماری به این شرح است؛

• درد و سوزش شدید مقعد
• خونریزی مقعدی
• خارش
• مشاهده زخمی طولی روی عضله مقعد

کنترل یبوست و اسهال با تغییر رژیم غذایی مثل افزودن فیبر رژیم ساده ترین راه درمان این بیماری است. اما شقاق های مزمنی که بیشتر از سه هفته با درمان های خانگی و پماد برطرف نشوند، نیاز به جراحی به روش سنتی یا لیزر درمانی دارند.

کیست مویی

کیست مویی از بیماری های نشیمنگاهی است که معمولاً پایین تر از کمر و ما بین دو کفل  ایجاد میشود. کیست مویی گودالی عمیق است که زیر پوست ایجاد می شود و ممکن است با مو یا عفونت پر شود. ترشحات عفونی ناشی از کیست نیز دور از انتظار نخواهد بود.

علت دقیق و مشخصی را نمی توان برای کیست مویی تعیین کرد، اما این بیماری معمولاً در اثر برگشت مو به داخل پوست، در نتیجه سایش پوست ایجاد می شود. همچنین وراثت نیز از دیگر عوامل این بیماری به شمار می‌رود.

از علائم کیست مویی می توان به این موارد اشاره کرد:

• درد شدید
• التهاب و قرمزی
• ترشحات عفونی یا خونی
• بوی بد کیست مویی
• مشاهده زخم عمیق روی پوست

برای درمان کیست مویی هیچ دارویی وجود ندارد،تنها راه درمان بیماری عمل جراحی و تخلیه کامل کیست مویی است. درمان بیماری با روش های جراحی شامل عمل سرپایی با لیزر، جراحی باز کیست و جراحی بسته میشود.

در برخی موارد  که عفونت کیست شدید شده پزشکان قبل از انجام جراحی مصرف یک دوره داروهای آنتی بیوتیک را تجویز می نماید.

آبسه مقعدی

بیماری آبسه زمان ایجاد می شود که چرک و عفونت در اطراف مقعد یا  راست روده تجمع کند. این بیماری معمولا با درد شدید و غیرقابل تحمل همراه است،آبسه در صورت عدم درمان به موقع می‌تواند به یک بیماری خطرناک نشیمنگاهی تبدیل شده و یا عوارض خطرناکه دیگری مثل ایجاد فیستول را به همراه داشته باشد.

این بیماری معمولا در اثر بسته شدن یا انسداد غدد اطراف مقعد که داخل روده تخلیه می شود، ایجاد میشود. و در طی زمان به آبسه تبدیل خواهد شد. از مهمترین علائم و نشانه های بیماری می توان به این موارد اشاره کرد:

• درد شدید که نشستن را برای بیمار دشوار می کند.
• التهاب و قرمزی اطراف مقعد 
• سوزش و خارش
• ترشحات خونی و چرکی
• مشاهده توده ای متورم در نزدیکی مقعد

ابتلا به بیماری‌های عفونی التهابی دستگاه گوارش مثل کرون و کولیت و نیز بیماری های مقاربتی می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.

برای درمان آبسه باید این عفونت تخلیه شود. در برخی موارد عفونت خود به خود تخلیه خواهد شد اما در موارد دیگر باید بیمار به پزشک مراجعه کرده و در محیطی استرلیزه برای تخلیه عفونت آبسه با جراحی یا لیزر اقدام نماید.

زگیل مقعد

زگیل مقعد یکی دیگر از بیماری های شایع نشیمنگاه است که در دسته بیماری های مقاربتی نیز قرار می گیرد. این بیماری زائده های برجسته شبیه به گل کلم است که روی نواحی اطراف مقعد یا داخل مقعد و رکتوم ایجاد میشود، این عارضه به علت ابتلا به ویروس مقاربتی به نام hpv ایجاد می شود این ویروس انواع مختلفی دارد و فقط بعضی از انواع خطرناک آن است که می تواند باعث ایجاد زگیل در ناحیه مقعد شود.

زگیل مقعدی ممکن است تا ماه ها علائمی نداشته باشد و پنهان بماند و این مورد بستگی به قدرت سیستم ایمنی بدن هر فرد دارد.

متاسفانه هیچ راهی برای درمان قطعی ویروس اچ پی وی و از بین بردن آن وجود ندارد . درمان هایی که در حال حاضر برای زگیل توصیه می‌شوند تنها به جهت از بین بردن، توده از روی پوست کاربرد دارد. برای درمان این بیماری روش های مختلفی وجود دارد که شامل کرایوتراپی، سوزاندن زگیل و لیزر میشود.