مردم تهران سر خودشان کلاه می‌گذارند و می‌ میرند!‍

کرکره های نیمه باز، دو دلی کسبه میان حفظ معیشت یا پلمپ شدن واحد صنفی به دلیل تخلف بهداشتی، پذیرفتن مشتری با بالا و پایین بردن سریع کرکره مغازه، خشم کاسبان از ناچار شدن مجدد به تعطیلی، باز نگه داشتن مغازه به دلیل داشتن مجوز یک صنف و البته برخورداری از کاربری چندگانه؛ این وضعیت امروز خیابان لاله زار تهران به عنوان یکی از شلوغ ترین معابر پایتخت در شرایط عادی در دومین روز اعمال محدودیت های سختگیرانه است.

از روز گذشته که تعطیلی ۱۰ روزه واحدهای صنفی گروه های ۲، ۳ و ۴ آغاز شد، خبرهایی از شلوغی پاساژهای فروش محصولات روشنایی و لوازم الکتریکی در خیابان لاله زار تهران به گوش رسید؛ موضوعی که بدون شک با فلسفه اعمال محدودیت های گسترده در موج چهارم کرونا منافات دارد و می تواند منجر به تشدید شیوع این ویروس در سطح شهر شود. شواهد میدانی امروز اما نشان می دهد که کمی از شلوغی دیروز این خیابان کاسته شده است، اما بازهم خیلی از فروشندگان برخلاف مصوبات ستاد ملی مبارزه با کرونا دست از کاسبی نکشیده اند.

در دومین روز تعطیلی گسترده واحدهای صنفی، بسیاری از مغازه دارهای لاله زار که امروز هم دست از کاسبی خود نکشیده اند، ناراحت و عصبی به نظر می رسند. خیلی از مغازه دارها که کرکره واحد صنفی خود را نیمه باز نگه داشته اند نیز بیرون از مغازه ایستاده اند و با نگاه های تیزبینانه خیابان را می پایند.

چند فروشنده لوازم الکتریکی گوشه ای از خیابان ایستاده و باهم پچ پچ می کنند. یکی از آنها در لابه‌لای صحبت هایش می گوید که وقتی بقیه کاسبان این راسته فروشگاه های خود را نبسته اند، چرا من باید امروز مغازه را می بستم. این مساله نشان می دهد رقابت شغلی در خیابانی که بورس فروش کالاهایی مشابه است، اجازه نمی دهد که وقتی چند مغازه دار دستور تعطیلی را زیر پا می گذارند، بقیه مغازه دارها هم به این ضوابط بهداشتی پایبند باشند.

سردرگمی در تعیین سطح کرونایی مشاغل

لاله زار بورس فروش لامپ، لوستر، انواع روشنایی، لوازم الکتریکی خانگی و صنعتی، کابل برق و البته راسته ای برای تعمیرات تمام این وسایل است؛ براساس آخرین گروه بندی مشاغل ابلاغ شده از سوی وزارت بهداشت نیز فروشندگان لامپ، لوستر و روشنایی جزو مشاغل گروه ۲ محسوب می شوند که باید در شرایط قرمز بسته باشند، اما فروشندگان و تعمیرکنندگان لوازم الکتریکی جزو اصناف گروه یک هستند که در هر شرایطی مجاز به فعالیت هستند.

در لاله زار هم مجوز برخی مغازه ها مخصوص فروش محصولات روشنایی است و برخی واحدهای صنفی نیز برای فروش یا تعمیرات لوازم الکتریکی مجوز دارند، اما اغلب مغازه ها در هر دو زمینه فعالیت می کنند و در واقع، با استفاده از یک مجوز، کاربری های چندگانه دارند.

پاساژهای این خیابان نیز چون پاساژ تخصصی محسوب می شوند، طبق لیست اعلام شده برای مشاغل گروه یک از سوی وزارت بهداشت، مشکلی برای باز بودن ندارند، اما آن طور که برخی کسبه لاله زار می گویند، از روز گذشته ماموران ادراه بهداشت با مراجعه به این خیابان تاکید کردند که به دلیل شلوغی این پاساژها، هیچ کدام حق باز بودن ندارند.

این اتفاق نشان می دهد که اولا اشکالی اساسی در تعیین مشاغل وجود دارد که باعث می شود واحدهای صنفی با کاربری چندگانه عملا جزو هر دو گروه یک یا ۲ محسوب می شوند و در میان باز یا بسته بودن سردرگم بمانند و ثانیا خود ماموران بهداشتی نیز در برخی موارد مانند پاساژهای تخصصی دقیقا نمی توانند تعیین کنند که کدام مجتمع تجاری باید بسته باشد و کدام مجتمع می تواند باز باشد.

به نحوی که براساس دستور وزارت بهداشت، پاساژهای تخصصی نظیر مجتمع های فروش لاستیک، قطعات یدکی، آهن‌آلات و کامپیوتر (به استثنای پوشاک، کیف، کفش و موبایل) جزو مشاغل گروه یک محسوب می شوند، اما بازهم پاساژهای تخصصی خیابان لاله زار یا به طور کامل بسته اند یا با ترس و لرز و با کرکره های نیمه باز، مغازه هایشان را نیمه باز نگه داشته اند.

ساندویچی ها باز؛ الکتریکی ها نیمه باز

در کوچه پس کوچه های لاله زار و حتی کنار خیابان اصلی، در میان فروشگاه های باز، بسته و نیمه بازِ لامپ و لوازم الکتریکی، چند لباس فروشی و ساندویچی هم پیدا می شود که یا با کرکره های نیمه بالا فعالیت می کنند یا مغازه شان را کاملا آزادانه باز نگه داشته اند و حتی داخل واحد صنفی مشتری هم می پذیرند.

آنچه اما بیش از همه در لاله زار به چشم می آید، کرکره های نیمه باز بخش زیادی از فروشگاه های روشنایی و لوازم الکتریکی است که نشان می دهد کسبه آن، سردرگم میان باز بودن و بسته بودن و البته در دوراهی از دست دادن معیشت یا پلمپ شدن مغازه به دلیل پروتکل های بهداشتی مانده اند و با ترس و لرز در دومین روز تعطیلی گسترده اصناف، مغازه هایشان را باز نگه داشته اند.

آشنا باشی، کرکره را بالا می دهند

در این میان بسیاری از مغازه هم که احتمالا عمده فروش لامپ و لوازم برقی هستند، در ظاهر واحدهای صنفی خود را بسته اند، اما هر از گاهی کرکره را اندکی بالا می کشند، یک مشتری آشنا را به داخل مغازه راه می دهند و مجددا تا زمان بیرون آمدن مشتری، کرکره هایشان را پایین می آورند.

مجموع این اتفاقات نیز نشان می دهد که عملا نظارت های بازرسان اتاق اصناف و ماموران وزارت بهداشت در نوبت های قبلی اعمال محدودیت های سختگیرانه بر مشاغل و واحدهای صنفی، آنچنان جدی عمل نکرده اند که واحدهای صنفی همچنان می توانند با این روش ها به فعالیت خود ادامه دهند و عملا به دستور تعطیلی پایبند نباشند.

حتی یک پیامک برایمان نفرستاده اند

هم کلام شدن با مغازه دارهای لاله زار که گلایه از نچرخیدن چرخ کاسبی و ناچار شدن دوباره به تعطیلی کرونایی از سر و رویشان می بارد، بسیار دشوار است. در این میان وقتی پای صحبت های یک فروشنده لوازم الکتریکی می نشینیم، از این می گوید که چون از طرف اتحادیه صنفی هیچ اطلاعیه ای برای تعطیل شدن یا مجاز بودن به ادامه فعالیت حتی در قالب یک پیامک برایش ابلاغ نشده، او هم مغازه را باز نگه داشته است تا در این شرایط دشوار معیشتی از کاسبی عقب نماند.

یک کابل فروشی هم برایمان تعریف می کند ماموران اداره بهداشت به واحدهای صنفی این راسته گفته اند که تمام پاساژهای لوازم الکتریکی و روشنایی فروشی ها جزو گروه ۲ محسوب می شوند و باید مغازه هایشان را بسته نگه دارند، اما فروشندگان و تعمیرکنندگان سایر لوازم برقی بخصوص فروشندگان لوازم الکتریکی صنعتی مشکلی برای باز بودن واحدهای صنفی شان ندارند.

این وسط اما یک ابزار و یراق فروشی که براساس دستورات ستاد ملی مبارزه با کرونا مشکلی برای باز نگه داشتن مغازه اش ندارد، از ترس برخورد کرکره مغازه اش را بسته و خودش بیرون واحد صنفی ایستاده است و اساسا نمی داند که واحد صنفی اش جزو مشاغل گروه یک محسوب می شود. اساسا هم وقتی با کسبه محل صحبت می کنیم، بسیاری از آنها نمی دانند که دقیقا جزو کدام گروه از مشاغل هستند.

اصناف از دولت می نالند

یک فروشنده محصولات روشنایی هم که مغازه اش در یکی از کوچه های فرعی خیابان لاله زار قرار دارد و برخلاف دستور ستاد ملی مبارزه با کرونا، واحد صنفی خود را کاملا باز گذشته است، خیلی کوتاه با ما درد دل می کند و می گوید: می دانیم که طبق مصوبه دولت، باید مغازه مان را ببندیم، اما آیا خود دولت پارسال وامی را که وعده داده بود به ما پرداخت کرد که حالا ما هم به حرفشان را گوش کنیم؟

این مغازه دار کهن همچنین از دریافت هزینه بالای برق و مالیات در سال ۹۹ گلایه می کند و ادامه می دهد: وقتی دولت پارسال در آن وضعیت کرونایی، هم هزینه مالیات را افزایش داد و هم خیلی بیشتر از سال ۹۸ از ما پول برق گرفت، نباید انتظار داشته باشد که به هر دستوری که صادر می کند، عمل کنیم.

حرف این کاسب لاله زار در حقیقت صحبت مشترک بسیاری از واحدهای صنفی است و به نظر می رسد تا زمانی که دولت در عمل برای حمایت از اصناف آسیب دیده از کرونا اقدام نکند و همچنان عمل به وعده های سال گذشته خود را پشت گوش بیندازد، چه در این تعطیلات ۱۰ روزه و چه در صورت اعمال مجدد محدودیت های مشابه، نمی تواند در شرایط دشوار معیشتی از اصناف انتظار رعایت محدودیت ها را داشته باشد.