پیش فروش خودرو، مُسکن است نه درمان!

 اگرچه در سده های گذشته خودرو در "هرم مازلو" جایگاهی نداشت، اما در شرایط کنونی به یکی از اساسی‌ترین الزامات زندگی تبدیل شده است، از سوی دیگر بهای خودرو بر سایر کالاهای اساسی نیز اثرگذار بوده و گرانی آن می‌تواند زمینه‌ساز افزایش قیمت کالاهای اساسی باشد به گونه‌ای که براساس گزارش پژوهشکده آمار، سهم خودرو از تورم کل طی سال گذشته با نوسان همراه بوده و در فروردین ماه کمترین و در بهمن بیشترین عدد را به ثبت رسانده است.

این عدد البته در ابتدای سال جاری رکورد شکسته و به ۶/ ۶ درصد رسیده است. این درحالی است که خودروسازان طی ۶۰ سال گذشته که از آغاز فعالیت آنها می گذرد به هیچ یک از مسائل فوق توجهی نداشته و روز به روز به جای پیشرفت در تولید محصولات باکیفیت با قیمت مناسب، حتی نمی‌توانند چارچرخ‌هایی که فناوری آنها مربوط به دهه‌ی ۷۰ است، را نیز به میزان کافی تولید و به تعهدات قبلی خود عمل کنند.

علی‌رغم تمام بدقولی‌های خودروسازان مبنی بر عدم تحویل خودروهای پیش فروش شده، این شرکت‌ها با بهانه ساماندهی بازار از دو هفته پیش، دوباره به سراغ طرح‌های فروش فوری و پیش فروش رفته اند تا از این مسیر نقدینگی موردنیاز خود را تامین کنند حال آنکه اجرای این طرح‌ها با اما و اگر همراه است، اعتراض بسیاری از مشتریان درباره عدم دریافت به موقع خودروهای ثبت نام کرده نیز گواه این ادعا است.

ترافیک ثبت نام خودرو

از آنجا که در تجربه‌های قبلی، مصرف کننده اصلی از منافع موجود در طرح‌های پیش فروش و فروش فوری بهره ای نبرده و دلالان پیش گام در ثبت‌نام در این طرح ها بودند، تمامی مسئولان خواستار اصلاح سازوکار ثبت نام خودرو شدند بنابراین محدودیت های جدیدی برای ثبت نام در این طرح در نظر گرفته شد که این شرایط جدید نیز به زعم بسیاری از منتقدانان تاثیری چندانی در بهبود وضعیت طرح‌های پیش فروش نداشته و با ترافیک ثبت نام ها مشکلات همچنان پاربرجا مانده است.

از سوی دیگر بسیاری از کارشناسان از طرح‌های پیش فروش خودرو و فروش خودرو به عنوان لاتاری یاد می کنند، زیرا قیمت خودرو در کارخانه و بازار تفاوت فاحشی با یکدیگر داشته و هر فرد با برنده شدن در این طرح‌ها می‌تواند حداقل ۱۵ میلیون تومان سود به دست آورد. سید نظام‌الدین موسوی نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس قرعه کشی از بین حدود ۵ میلیون ثبت‌نام‌کننده برای فروش ۱۵ هزار محصول ایران خودرو، را نماد انحطاط و زوال بازار دانسته و از آن به عنوان پدیده جدیدی که باید فراتر از اقتصاد و صنعت برای آن اسم و رسم جدیدی تعریف کرد، توصیف می کند.

طرح های پیش فروش کارشناسی پی ریزی نشده بود

از سوی دیگر برخی منتقدانان معتقدند با اجرای این طرح‌ها نه تنها بازار خودرو ساماندهی نمی شود بلکه به التهاب آن نیز دامن زده شده و تنها عده ای خاص می توانند از یارانه آن استفاده کرده و در این طرح ها برنده شوند. جلال رشیدی کوچی به خانه ملت در این رابطه می‌گوید طرح های پیش فروش خودرو مُسکن هایی است که درد اصلی صنعت خودروسازی را درمان نمی کند و از آنجایی که تعداد متقاضیان بسیار است در برخی موارد افرادی که در این طرح های برنده شدند، زمینه گرانی خودرو را نیز فراهم می کنند.

بازار خودرو در آغاز و پایان هفته گذشته دو مسیر متفاوت را تجربه کرد، به گونه‌ای که قیمت‌ها در ابتدای هفته تحت تاثیر طرح‌ فروش فوری خودرو نزولی بود اما در پایان هفته روند صعودی به خود گرفت، زیرا با آغاز طرح‌های خودروسازان متقاضیان، تلاش می‌کنند، خودروی موردنیاز خود را از کارخانه خریداری کنند اما با مشخص شدن نتیجه قرعه کشی ها و مایوس شدن مردم، موج تقاضا به سمت بازار روانه شده و افزایش قیمت مجدد رقم می خورد.

به نظر می‌رسد، خودروسازان با توجه به محدودیت‌های تولید، توان پاسخ به تعهدات ایجاد شده را نخواهند داشت و سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت باید فکری برای صنعت نیمه جان خودروسازی کند در غیر این صورت دستگاه تنفس مصنوعی نیز جوابگو سرپا ماندن خودروسازان را نخواهد بود و روز به روز بر نارضایتی ها نیز افزوده می شود.