رنو به بازار خودروی ایران برمی گردد؟

برخی رسانه‌های ایران اخباری را منتشر کرده‌اند مبنی بر این‌که برخی شرکت‌های خودروساز غربی ازجمله فولکس‌واگن، رنو، اشکودا و ب‌ام‌و با تغییر دولت امریکا به دنبال حضور در بازار خودروی ایران هستند. این خبرها هنوز به‌صورت رسمی تأیید نشده‌اند.

 پس از برجام شماری از شرکت‌های خودروسازی جهان به ایران بازگشتند و برخی نیز فعالیت کاملاً جدیدی را آغاز کرده بودند. با حضور این شرکت‌ها طی دو سال بازار خودروی ایران متفاوت با قبل شده بود، اما پس از خروج امریکا از برجام این شرکت‌ها بازار ایران را ترک کردند و حتی بسیاری از شرکت‌های چینی مانند برلیانس و جیلی هم که روابط گسترده مالی با امریکا و اروپا دارند، همکاری با شرکای خود در ایران را متوقف کردند.

حالا برخی رسانه‌های ایران گزارش می‌دهند که این شرکت‌ها در پی حضور دوباره در بازار خودروی ایران هستند.

سایت خودرویی بیت‌ران گزارش داده که رنو در حال بررسی فعالیت مجدد در ایران است و برای این کار چندین سناریو را برنامه‌ریزی کرده است. روزنامه هفت صبح هم خبر از مذاکرات فولکس‌واگن برای بازگشت به بازار خودروی ایران داده است.

روزنامه هفت صبح نوشته است: «در سه سالی که فولکس‌واگن در ایران غایب بود، تنها نمونه‌های محدودی از پاسات، بیتل، گلف و تیگوان در بازار قابل خریداری بودند، اما گویا شرایط فعلی هم در حال تغییر است و این خودروساز آلمانی برای ورود دوباره به ایران دورخیز کرده است.»

در شرکت‌های خودروساز غربی این موضوع پی‌گیری شد و این منابع خبر مذاکرات برخی شرکت‌های خودروساز با طرف‌های ایرانی را تأیید کردند، هرچند این مذاکرات در مراحل ابتدایی است و تازه شروع شده است تا اگر امریکا به برجام برگشت، این شرکت‌ها سریع‌تر به ایران بازگردند.

یک منبع آگاه گفت: مذاکرات شروع شده و این مذاکرات در کشورهایی مانند ترکیه در حال انجام است. اگر امریکا به برجام بازگردد، روند بازگشت این شرکت‌ها به ایران زمان‌بر است و برای کاهش این زمان برخی مذاکره زودهنگام را شروع کرده‌اند، اما همه‌چیز به آینده روابط ایران و امریکا بستگی دارد.

یکی از این شرکت‌ها که بازگشت آن به ایران بسیار پیچیده شده شرکت پژو است. این شرکت هم‌اکنون در اتحاد جدیدی حضور دارد که استلانتیس نامیده می‌شود. این اتحاد شامل ادغام دو گروه خودروسازی فیات کرایسلر و پژو سیتروئن است. یک پایه این اتحاد کرایسلر در امریکاست و این موضوع شاید حتی در صورت بازگشت شرکتی مانند رنو به بازار ایران، کار پژو را سخت‌تر کند.

البته کار برای شرکت هایی مانند رنو یا فولکس‌واگن پیچیدگی کمتری نسبت به پژو خواهد داشت.

گروه فولکس‌واگن در زمان مذاکرات هسته‌ای که به برجام ختم شد، مذاکرات خود را با طرف ایرانی برای آغاز فعالیت در ایران آغاز کرده بود و پس از امضای برجام از نخستین شرکت‌هایی بود که برای حضور در ایران اعلام آمادگی کرد.

شرکت فولکس‌واگن حتی پیش از توافق هسته‌ای از نخستین خودروسازانی بود که تحقیق و مذاکره برای ورود به ایران را آغاز کرده بود. این‌بار هم خبر می‌رسد که این شرکت مذاکرات خود را در حالی آغاز کرده که هنوز مشخص نیست آیا امریکا به برجام بازخواهد گشت یا خیر. با این حال به نظر می‌رسد این شرکت کارهای مقدماتی را آغاز کرده تا اگر توافقی حاصل شد، با سرعت مناسب بتواند به ایران بازگردد و تولید خود را آغاز کند.

در زمستان سال ۹۵ شرکت «ماموت خودرو» به عنوان شرکتی که قرار است امور مربوط به حضور فولکس‌واگن در ایران را پیگیری کند، به ثبت رسید.

شرکت ماموت که یک شرکت خصوصی در ایران است، کار خود را با تولیداتی مانند ساندویچ پانل، ساختمان‌های پیش‌ساخته، کانکس و تریلر در سال ۱۳۷۰ در زمینی به مساحت ۵۰ هکتار آغاز کرد.

این شرکت با ثبت شرکت ماموت خودرو قرار بود به تولید خودروهای فولکس‌واگن در ایران بپردازد و خطوط تولید در حال آماده‌سازی بود که امریکا از برجام خارج شد.

دیگر شرکتی که پس از برجام برنامه بسیار گسترده با ایران ترتیب داده بود، شرکت رنو بود. این شرکت آخرین شرکت غربی بود که از ایران خارج شد اما بخشی از دفتر خود را در ایران حفظ کرد.

سایت بیت‌ران گزارش داده است: «با احتمال بازگشت امریکا به برجام و کاهش تحریم‌های ایران، بازگشت رنو به ایران کلید خورده است.»

این شرکت پس از تحریم امریکا به دلیل خروج این کشور از برجام به دلیل اتحاد با نیسان و حضور گسترده نیسان در بازار امریکا مجبور به خروج از ایران شد.

رنو اما نیروهای کلیدی ایرانی خود در شرکت رنو پارس را به فرانسه و برخی سایت‌های رنو و داچیا رومانی انتقال داد. این شرکت برای بازگشت به ایران سناریو‌های مختلفی را تنظیم کرده بود.

پس از پیروزی جو بایدن در انتخابات امریکا این شرکت نیروهای ایرانی خود را به ایران انتقال داد و حالا آماده بازگشت به ایران و تولید مجدد می‌شود.»

در بخش خودروهای سواری رنو کلیدی‌ترین قرارداد را در صنعت خودرو ایران داشت و قرار بود به‌صورت مستقیم به تولید خودرو در ایران بپردازد و ایران را به کانون تولیدی خود در خاورمیانه تبدیل کند. به نظر برخی تحلیلگران این کار رنو می‌توانست صنعت خودروی ایران را متحول کند.

گذشته از رنو، پژو و سیتروئن هم پس از برجام برنامه گسترده‌ای برای بازار ایران داشتند اما با اتحاد جدید بین گروه پژو- سیتروئن و فیات-کرایسلر، بسیار بعید به نظر می‌رسد تا پیش از توافق قطعی ایران با امریکا پژو قدمی برای حضور در بازار ایران بردارد. اخباری هم تا کنون در این زمینه منتشر نشده است.

شرکت‌های ژاپنی و کره‌ای هم احتمالاً بسیار محافظه‌کارانه رفتار خواهند کرد. اما چینی‌ها از نخستین شرکت‌هایی خواهند بود که حتی با کوچک‌ترین چراغ سبزی به بازار خودروی ایران بازخواهند گشت.

در زمینه بازار خودروهای سنگین موضوع کمی متفاوت است. بازار کامیون ایران به بیش از ۳۰۰ هزار کامیون نیاز دارد؛ عددی که برای تمامی شرکت‌های کامیون‌سازی در جهان عدد بزرگی محسوب می‌شود. به همین دلیل حتی در شرایط تحریمی، شرکت اسکانیا حضور خود را در بازار ایران حفظ کرد و دایملر و ولوو هم تا آخرین لحظات در ایران مانده بودند.

شرکت آلمانی دایملر پس از برجام نخستین شرکت سازنده خودروهای سنگین بود که با طرف ایرانی قرارداد بست.

در مهر ماه ۱۳۹۵ دیتر زچه، مدیرعامل دایملر، گفته بود: «ما در ابتدا قصد حضور در بخش خودروهای سنگین را در بازار ایران داریم.»

البته بازار ایران به دلیل تقاضا از نظر خودروهای سواری برای دایملر چندان جذاب نیست، ولی بازار کامیون و اتوبوس ایران به دلیل وجود بیش از ۳۰۰ هزار دستگاه خودروی فرسوده برای این شرکت جذاب است.

این جذابیت برای شرکت‌های اسکانیا و ولوو هم وجود دارد. به همین دلیل به نظر می‌رسد اگر توافقی بین ایران و امریکا صورت گیرد، ابتدا در بخش خودروهای سنگین شرکت‌های غربی به ایران باز خواهند گشت و در بخش خودروهای سواری شرکت‌های رنو و فولکس واگن احتمالاً نخستین قدم‌ها را برخواهند داشت و در هر حال شرکت‌های چینی زودتر از آنها بخشی از بازار ایران را به‌دست خواهند آورد.

یک منبع آگاه نیز در این زمینه تأیید کرد که شرکت‌های چینی آماده شده‌اند و نخستین شرکت‌هایی هستند که در صورت بازگشت امریکا به برجام به ایران باز خواهند گشت.