تعیین قیمت خودرو از شورای رقابت گرفته می شود

کمیسیون صنایع و معادن مجلس در نشست روز سه‌شنبه خود، ماده ۴ طرح تحول صنعت و بازار خودرو اعاده شده از شورای نگهبان را با حضور نماینده این شورا اصلاح کرد که بر اساس آن مقرر شد خودروهای تولید شده داخلی در بورس عرضه شوند.

نمایندگان این کمیسیون اما در فرآیند عرضه خودرو در بورس که طرح اولیه آن در بهار امسال در دستور کار قرار گرفت با اصرار بر حضور شورای رقابت در تعیین نرخ خودرو، این شورا را در فرآیند قیمت‌گذاری موظف به تعیین نرخ پایه محصولات خودروسازان کرده بودند این در شرایطی است که در نشست روز سه‌شنبه، اعضای کمیسیون صنایع مجلس رای به حذف شورای رقابت در فرآیند قیمت‌گذاری خودرو داده‌اند.

بر این اساس به‌نظر می‌رسد مخالفت سیاست‌گذار خودرو با حضور دوباره شورای رقابت در فرآیند قیمت‌گذاری، نمایندگان را مجاب به حذف این شورا کرده است. با این حال عرضه هر محصولی در بورس کالا باید با نرخ پایه انجام شود که در این زمینه نمایندگان مجلس، سازمان حمایت را جایگزین شورای رقابت کرده‌اند.

بنابراین اگر فروش خودرو از مسیر بورس کالا در مجلس و شورای نگهبان نهایی شود شورای رقابت دیگر دخل و تصرفی در قیمت‌گذاری محصولات خودرویی نخواهد داشت.

در این زمینه حجت‌الله فیروزی نماینده مردم فسا در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری خانه ملت با بیان اینکه در این ماده نرخ پایه عرضه خودرو در بورس توسط سازمان حمایت از مصرف‌کننده تعیین شده و ساز و کار تحقق این مهم باید در بورس مهیا شود تاکید کرده که طرح تحول صنعت خودرو مصوب مجلس دهم بود که شورای نگهبان به ماده ۴ آن ایراد گرفت؛ این موضوع در جلسه روز سه‌شنبه کمیسیون بررسی و ایرادات آن رفع شد.

وی همچنین درباره طرح تحول بازار و صنعت خودرو سبک که در کمیسیون صنایع و معادن مجلس یازدهم تدوین شده است، توضیح داد: کلیات این طرح در کمیسیون صنایع و معادن تصویب شده و جزییات آن در دست بررسی است و کمیسیون پس از بررسی بودجه به آن رسیدگی خواهد کرد. سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس با اشاره به محورهای این طرح تاکید کرده که علاوه‌بر عرضه خودرو در بورس، مسائلی مانند کیفیت، بومی‌سازی، قطعه‌سازان، خدمات پس از فروش و… نیز در آن بررسی شده است.

اعضای کمیسیون صنایع مجلس یازدهم شورای اسلامی در روزهای آغازین این دوره از مجلس بار دیگر طرح خودرویی مجلس دهم را که با مخالفت شورای نگهبان با برخی از بندهای آن مسکوت مانده بود در دستور کار قرار دادند و طرح «ساماندهی بازار و صنعت خودرو « مجلس دهم را به طرح «تحول صنعت و بازار خودرو» تغییر نام دادند.

بر این اساس یکی از مهم‌ترین بندهای این طرح «تغییر روش قیمت‌گذاری و عرضه خودرو در بورس» بود که طبق پیش‌بینی مجلسی‌ها این بند موجب کاهش زیان خودروسازان خواهد شد و با ممانعت از قیمت‌سازی در بازار، خودرو را از یک کالای سرمایه‌ای به یک کالای مصرفی تبدیل می‌کند تا مصرف‌کننده واقعی به راحتی به خودرو دسترسی پیدا کند و از سویی دیگر همین امر موجبات خروج دلالان از بازار را نیز فراهم خواهد کرد.

از نکاتی که در طرح مذکور مورد نقد فعالان صنعت خودرو و همچنین سیاست‌گذار خودروی قرار داشت، تعیین نرخ پایه انواع خودرو توسط شورای رقابت بود.

آنچه مشخص است خودروسازان با استقبال از عرضه خودرو در بورس کالا امیدوار بودند که از طریق طرح مجلس، شورای رقابت برای همیشه از چرخه قیمت‌گذاری خودرو حذف شود. از سوی دیگر سیاست‌گذار خودرو هم با اصرار بر حذف شورای رقابت تمایل به تعیین نرخ پایه خودرو توسط سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان داشت.

با این شرایط به‌نظر می‌رسد که بالاخره سیاست‌گذار خودرو حرف خود را به کرسی نشانده و با حذف شورای رقابت از فرآیند قیمت‌گذاری، سازمان حمایت تعیین‌کننده نرخ پایه خودرو خواهد بود. بنابراین با مخالفت مجلس و دولت با آزادسازی نرخ خودرو به‌نظر می‌رسد که عرضه محصولات خودرویی در بورس کالا به نوعی جبران‌کننده زیان خودروسازان باشد.

با این حال وزارت صمت هنوز موافقت کامل خود را با طرح مجلس اعلام نکرده است. مخالفت دولت با عرضه خودرو در بورس با اظهار نظر وزیر صمت در این زمینه علنی شد، به‌طوری‌که وی در حاشیه مراسم رونمایی از «تارا» با بیان اینکه کمیته خودرو منطقی نبودن عرضه خودروهای داخلی در بورس کالا را پذیرفته است، عنوان کرد عرضه خودرو در بورس، نظر برخی نمایندگان مجلس بود اما در کمیته خودرو با حضور نمایندگان مجلس شورای اسلامی، در نهایت به این جمع‌بندی رسیدیم که بازار خودرو باید خود به خود تنظیم شود و عرضه محصولات خودروسازان در بورس کالا منطقی نیست.

اظهارت رزم حسینی با واکنش برخی از نمایندگان مجلس روبه‌رو شد؛ به‌طوری‌که اعضای کمیسیون صنایع با نقض صحبت‌های وزیر بر تداوم بررسی طرح عرضه خودرو در بورس کالا تاکید کردند. اما سوالی که با فروش خودرو در بورس کالا مطرح می‌شود این است که آیا این مکانیزم خواسته بسیاری از مشتریان داخلی، مبنی بر کاهش نرخ خودرو را برآورده می‌کند؟

در این زمینه بسیاری از کارشناسان معتقدند که به دلیل تورم و اعمال تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، نرخ نهاده‌های تولید افزایش چشمگیری یافته بنابراین نباید انتظار داشت که با این نوع مکانیزم فروش، قیمت‌ها روند کاهشی پیدا کند. با این حال آنچه در طرح مجلس خود‌نمایی می‌کند این است که این طرح می‌تواند دسترسی مشتریان به خرید خودروی نو را تسهیل کند و با حذف دلالان از بازار، زیان خودروسازان را کاهش دهد.

به این ترتیب با اقتصادی شدن تولید خودرو برای خودروسازان آنها می‌توانند اقدام به افزایش تولید کنند و با افزایش عرضه به بازار قیمت‌هایی که اکنون به عنوان نرخ حاشیه بازار وجود دارد، حذف خواهد شد. اما از دیگر مزیت‌های عرضه خودرو در بورس کالا این است که این روش سبب شفافیت در آمار تولید خودرو و مشخص شدن خریداران خواهد شد