چهار تحول بزرگ سایپا در دوران نوین فعالیت

ایمنی، تاخیر در تحویل، تولید خودروهای قدیمی، ضعف در کیفیت، تنوع در محصولات و ... همه کلیدواژه هایی اصلی هستند که از ابتدا در دستور کار سایپای نوین قرار گرفته اند و این خودروساز در عمل آن ها را بهبود بخشیده است.

وقتی نام سایپا به میان می آید نخستین خودرویی که همه می شناسند، پراید است که به واسطه تیراژ بالای آن و حضور گسترده اش در خیابان‌ها طبیعتا بر اساس قوانین آماری بیش از دیگر خودروها تحت نظر عموم است و در تصادف ها یا موارد دیگر، تعدد آن موجب تشدید نکات منفی در ذهن مردم می شود. مدیران عامل گروه خودروسازی سایپا حداقل طی ۵ دوره اخیر همگی وعده خروج پراید از خط تولید را دادند اما در نهایت، بعد از حدود ۳ دهه تولید، یادگار شجاعت خروج گاو شیرده سایپا از خط تولید به نام سید جواد سلیمانی ثبت شد. پراید طی سال های پایانی تولیدش، حدود ۶۷ درصد از کل ظرفیت تولید سایپا را در اختیار داشته و خداحافظی با چنین محصولی که هنوز هم متقاضیان زیادی در بازار دارد، کابوسی است که برای حل آن، سایپایی ها تنها با تلاش، جایگزینی ظرفیت تولید و تحمل سختی های فراوان می توانستند آهنگ تولید را حفظ کنند و این اتفاق با برنامه ریزی دقیق و از پیش تعیین شده به واسطه حضور خانواده X۲۰۰ رخ داد. پیشتر خودرویی مانند پراید از خطوط تولید یکی دیگر از خودروسازان رخ بربست اما تا سال ها هیچ محصولی به عنوان جایگزینش معرفی نشد و سال های پس از خداحافظی با این خودرو پرتیراژ برای آن خودروساز به سختی گذشت اما سایپا، نه تنها با کاهش تیراژ مواجه نشد بلکه، روند رکوردشکنی تیراژش را نیز آغاز کرد و به خوبی از پس سنگینی خروج پراید از خط تولید برآمد.

تاخیر در تحویل خودرو با وجود تحریم ها، مشکلات اقتصادی، مشکلات قیمت گذاری دستوری صنعت خودرو و ... امری اجتناب ناپذیر به نظر می رسید که به نوعی مشتری انتظارش را در هر شرایطی داشت. حال در این شرایط سایپا در شرایطی به دوران نوین قدم گذاشت که ۳۰۰ هزار تعهد معوق و معادل ۹ ماه تولید داشت و علاوه بر تلاش برای پاسخ گویی به این تعهدات معوق باید در مسیر تحویل به روز و به موقع خودروها نیز قدم بر می داشت. مطمئنا با در نظر گرفتن مشکلات بین المللی و داخلی سایپا می توانست از در گلایه و بهانه جویی بر اساس حقیقت سختی ها به همان روند سابق و تعهدات معوق ادامه دهد اما در کمتر از سه سال، تعهدات معوق که معادل ۹ ماه تولید این خودروساز بود در ماه ششم سال جاری صفر شد و از آن زمان به بعد نیز هیچ محصولی با تاخیر به مشتریان تحویل داده نمی شود. البته در این بین مشکلات مقطعی در زمینه تامین برخی قطعات های‌تک مانند نمایشگر، ECU، کنترل یونیت ایربگ ACU که ناشی از مشکلات بین المللی و بالا بودن تکنولوژی این قطعات است نیز ناگذیر است اما به سرعت در راستای رفع آن تلاش می شود و این مساله به صورت شفاف از سوی سایپا اطلاع رسانی می شود.

ایمنی شاید مهمترین محل انتقاد به سایپا طی سه دهه گذشته باشد که دستمایه تمامی دولتمردان، نمایندگان مجلس، مردم و ... بوده که عموما به پراید مربوط می شود. سایپای نوین در راستای اصلاح این نگاه به سایپا و محصولات ایرانی صنعت خودرو در گام نخست پراید را از خط تولید خارج کرد و در گام بعد نخستین محصول اختصاصی اش در کلاس C یعنی شاهین را با تمهیدات ایمنی متعدد آماده ورود به خیابان ها کرد. نخستین سنت شکنی فراتر از الزامات استانداردی ایران توسط سایپا، طراحی شاهین بر پایه قابلیت های پاس کردن استاندارد های روز اروپایی ECE بود و در گام بعد برای جلب اعتماد مردم و نشان دادن شفافیت، دو ویدیو از تست ایربگ و تست تصادف جانبی شاهین در آزمون های اروپایی به صورت عموم منتشر شد در حالی که پیشتر، تست های تصادف هیچ خودرو ایرانی به مردم اطلاع رسانی نشده بود.شاهین با متریال جدید بدنه، سیستم جدید اتصال قطعات، پاس کردن تست ایمنی عابرین پیاده و بسیاری مشخصه های ایمنی دیگر، ایمنی را با تعریفی جدید در کنار نام سایپا قرار داد و این روند در توسعه محصولات جدید نیز ادامه دارد.

کیفیت سوژه ی است که در آن به سختی می توان اعتماد مشتریان را جلب کرد و اساسا از جمله مهمترین نقاط اصلی ضعف صنعت خودرو ایران است. سایپای نوین با استقرار نظام جدید ارتقای کیفیت، موفق به کسب نتایج قابل توجه در زمینه کیفیت محصولات شد. نتیجه این نظام کیفی جدید در بررسی های شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران به خوبی قابل مشاهده است و از جمله مثال های آن می توان به کسب ۴ ستاره کیفی توسط کوییک در سال گذشته اشاره کرد. این در حالی است که در گذشته محصولات این کلاس سایپا در بهترین حالت ۲ یا ۳ ستاره کیفی دریافت می کردند و صعود این خودرو به ۴ ستاره دستاوردی قابل توجه و استثنایی است.

کیفیت، ایمنی، حذف تاخیر در تحویل خودرو ها و خداحافظی با پراید چهار محل اصلی انتقاد ها به سایپا بودند که در سایپای نوین، با برنامه‌ریزی دقیق تعریفی جدید برای هر یک از آن ها ارائه شده و امروزبا پشت سر گذاشتن گذشته و هر آنچه در آن اتفاق افتاده، سایپای نوین با اتکا به درس های گذشته در حال پیشروی است.