دستور ویژه وزیر صمت برای بررسی ایمنی خودروها

۲۰ دی ماه در نتیجه تصادف زنجیره‌ای در خوزستان بیش از ۵۰ نفر مصدوم و کشته شدند. آن چیزی که در این سانحه موجب حیرت همگان شد، باز نشدن ایربگ‌های خودروها بود که بار دیگر ضرورت نظارت دقیق‌تر بر کیفیت خودروها را گوشزد کرد.

در تصادف اخیر بیان شد که کیسه هوای هیچ‌یک از خودروهای ایرانی باز نشده که همین موضوع انتقادات زیادی به همراه داشته است.

در روزهای گذشته ماجرای این تصادف به سوژه ای داغ برای رسانه ها تبدیل شده و اظهارنظر پلیس راهور نیز سبب شد تا تنها مقصر این حادثه و فوت چند نفر از هموطنان خودروسازان معرفی شوند.

با این حال، پلیس راهور بدون پرداخت به این موضوع که «چرا با وجود اخطار سازمان هواشناسی مبنی بر کاهش شدید میدان دید، پلیس راه اقدامات و دستور العمل های لازم را اجرا نکرده است؟»، به موضوع باز نشدن کیسه هوای خودروها در این تصادف پرداخته و اعلام کرده که به دلیل ضعف ایمنی و عدم استاندارد بودن خودروها، کیسه هوای خودروهای حاضر در تصادف باز نشده اند.

آن‌چه در این میان بر حساسیت‌های مساله افزوده گفته‌های دو مسوول در پلیس راهور کشور بود به طوری که ابتدا سردار سید کمال هادیانفر ‌رئیس‌پلیس راهور کشور بیان‌ داشت «در حادثه بهبهان، کیسه هوای هیچ خودرویی باز نشد».

پس از آن نیز «عین‌الله جهانی» معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک پلیس راهور ناجا اعلام کرد که «کیسه هوای هیچ‌یک از ۲۷ مدل خودروی ایرانی در این تصادف باز نشده است.»

در این میان برخی کارشناسان عنوان کردند: در تصادفات کوچک با سرعت پایین، ایربگ‌ها باز نمی‌شوند و باید زاویه برخورد و شدت ضربه طوری باشد که موجب تحریک چاشنی‌های انفجاری ایربگ شود. این مساله با توجه به مه‌آلود گزارش شدن هوای منطقه در روز حادثه که طبعا خودروهای حادثه دیده نمی‌توانستند سرعت بالایی داشته باشند، باید مورد دقت قرار گیرد.

همچنین باید توجه داشت ایربگ خودروها در سمت شاگرد به دلیل مسائل ایمنی از سوی صاحبان خودروها قابل دستکاری است. حتی دیده شده صاحبان خودروها به دلیل هزینه‌های بالای شارژ و تعمیر یا جایگزینی ایربگ‌ها، راسا به غیرفعال کردن آنها اقدام می‌کنند.

نکته دیگری که نباید از آن غافل شد مدل خودروهای حاضر در این تصادف زنجیره‌ای است. نصب ایربگ در خودروها از سال ۹۱ اجباری و از سال ۹۲ اجرایی شد و تا امروز در آزمون خودروها در برخورد از روبه‌رو تست می‌شود و تا نتیجه آزمایشات واصل نشود، سازمان ملی استاندارد هیچ تاییدیه‌ای برای خودروها نمی‌دهد.

در همین پیوند «محمدرضا نجفی‌منش» رئیس انجمن همگن قطعه‌سازی کشور در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا افزود: ترجیح بر این است که ابتدا نتیجه بررسی‌های کارشناسانی که در صحنه حاضر شده و خودروها را مورد واکاوی قرار داده اند، مشخص شود.

وی بیان داشت: تاکنون اعلام شده برخی خودروهای حاضر در حادثه از مدل‌های قبل از سال ۹۱ بوده و از ایربگ برخوردار نبودند و همچنین فرهنگ غلطی وجود دارد که کیسه‌های هوا از سوی صاحبان خودروها باز می شود تا مبلغی بابت هزینه‌های سنگین شارژ یا تعویض آن پرداخت نکنند.

نجفی‌منش در عین حال خاطرنشان کرد: باز شدن ایربگ‌ خودروها به طور معمول در تصادف از روبه‌رو اتفاق می‌افتد، اما همچنان که گفته شد ترجیح بر این است که صبر کنیم تا نتیجه کار کارشناسی مشخص شود.

وی، به تصادف رانندگی علی دایی اسطوره فوتبال ایران در چند سال گذشته اشاره کرد که با وجود حضور در یک خودروی شاسی بلند خارجی و برخی از جنبه های این خودرو عمل نکرد.

رئیس انجمن همگن قطعه‌سازی کشور ادآور شد: اینکه ایربگ خودروها در تصادفات عمل نکند در سال‌های گذشته مسبوق به سابقه است و به دلایل مختلفی باز می‌گردد، اما نکته‌ای که وجود دارد تاکنون حتی یک گزارش از پلیس در این زمینه و باز نشدن کیسه های هوا اعلام نشده است.

وی تاکید کرد: درخواست ما از پلیس این است که آنالیز گزارش تصادفات و اینکه مشکل در تصادف مربوط به راننده، خودرو، جاده و غیره بوده را به ما بدهند تا بتوانیم با یافتن ریشه مشکلات، برای پیشگیری از حوادث احتمالی بعدی روی آنها کار کنیم.

در همین زمینه، امروز پنجشنبه ۳۰ دی ماه، مجتبی استادرحیمی معاون کیفیت ایران خودرو با بیان این که از مجموع ۵۹ خودروی حادثه دیده ۱۵ دستگاه خودرو متعلق به گروه صنعتی ایران‌خودرو است، خاطرنشان‌کرد: ایربگ خودروی سورن به دلیل شرایط برخورد و حادثه عمل کرده و باز شده است، پنج خودرو نیز از مدل‌های قدیمی و فاقد ایربگ بوده است.

وی تصریح‌کرد: باز شدن ایربگ جلو در سمت راننده یا شاگرد، تابع شرایط تعریف شده برای واحد کنترل کننده الکترونیکی کیسه هوا شامل سرعت و زاویه تصادف و جنس مانع در لحظه وقوع حادثه است.

معاون کیفیت ایران‌خودرو گفت: در هفت دستگاه از ۹ دستگاه باقی مانده نیز با توجه به بررسی‌های کارشناسی به عمل آمده و تحلیل اطلاعات موجود، به‌طور قطع بازنشدن ایربگ مورد تایید و مطابق با استاندارد است. نتایج بررسی های دو دستگاه دیگر نیز با تکمیل اطلاعات کارشناسی مشخص خواهد شد.

استادرحیمی با بیان این‌که ایربگ جلو به‌منظور عملکرد در تصادف از روبه‌رو طراحی شده و در تصادفات از پهلو، عقب و یا واژگونی باز نمی‌شود، گفت: در تصادفات زنجیره ای که ضربه از قسمت عقب و جلوی خودرو است،‌ ایربگ در صورتی عمل می‌کند که زمان ضرب دیدگی قسمت جلویی نسبت به عقب زودتر اتفاق افتاده باشد.

وی ضمن تاکید بر وجود شرایط تعریف شده و استاندارد برای عملکرد ایربگ گفت: باز شدن بی مورد ایربگ نه تنها سبب نجات سرنشین خودرو نمی‌شود، بلکه جان آنان را به مخاطره خواهد انداخت.

معاون کیفیت ایران خودرو تصریح‌کرد: وجود آمار تعویض بیش از ۲۵۰۰ ایربگ بازشده در تصادفات، برای خودروهای مشتریان مراجعه کرده به شبکه خدمات پس از فروش، بیانگر صحت کارکرد سیستم ایربگ خودروها است.

همچنین ساییا در تحقیق میدانی که انجام داده و یک نسخه آن را در اختیار ایرنا قرار داده، اعلام کرده است: از ۵۹ خودرو در سانحه بهبهان، ۲۳ خودرو، تولید گروه خودروسازی سایپا بوده و امید است پلیس اجازه دهد با حضور نهادهای نظارتی و نماینده رسانه ها، در مورد خودروهای سایپا تحقیقات فنی انجام شودد.

در حادثه بهبهان سه خودرو نیسان وجود داشته که این خودروها فاقد ایربگ هستند، سه خودرو دیگر تندر بوده که ضربه از عقب به آنها وارد شده است، بنابراین طبق سیستم عملکردی کیسه هوا در همه جای دنیا، سنسور ایربگ جلو عمل نمی کند.

از ۱۷ خودرو دیگر از محصولات سایپا که در این سانحه بوده، ۱۳ خودرو تولید قبل از سال ۹۱ بوده و به طور کلی ایربگ نداشتند؛ در خصوص چهار خودرو باقی مانده نیز ضرورت دارد امکان بررسی تخصصی و فنی لازم روی آنها فراهم شود تا مشخص شود چرا ایربگ ها باز نشده است؟

در این زمینه، مدیر کیفیت گروه خودروسازی سایپا با بیان اینکه قطعه الکترونیکی(ACU) در ایربگ نقش جعبه سیاه هواپیما را دارد، به گونه ای که از زمان روشن شدن خودرو تا تصادف تمام اطلاعات را در خود ذخیره می کند، افزود: اگر پلیس راهور امکان دسترسی به خودروهای تصادفی سانحه بهبهان را بدهد، می شود در حضور نهادهای نظارتی و رسانه ها در باره چرایی باز نشدن ایربگ چهار خودرو مذکور صحبت کرد، اما بر اساس تحقیقات میدانی و اطلاعات موجود، هیچ‌کدام از خودروها تصادف شدید از جلو نداشته اند تا منجر به عملکرد ایربگ شود.

وی تصریح‌کرد: خودروسازان منتظر گزارش رسمی پلیس و آتش نشانی هستند و امید است پلیس راهور اجازه دهد در مورد خودروها تحقیقات فنی صورت گیرد تا بتوان نسبت به چالش ها و مشکلات احتمالی توضیح داد و برنامه ریزی کرد.

مدیر کیفیت گروه خودروسازی سایپا یادآور شد: در صحنه تصادف خودرو خارجی هم وجود داشته که در اثر تصادف به شدت فرورفته و فشرده شده، اما ایربگ آن باز نشده است.

وی گفت: محوری که در آن تصادف اتفاق افتاده، بسیار خاص بوده است و حتی سازمان هواشناسی اعلام هشدار کرده بود؛ این محور علاوه بر مه آلود بودن پیچ هایی دارد که دید راننده را به شدت ضعیف می کند.

در این زمینه مدیرکل نظارت بر اجرای استاندارد صنایع فلزی سازمان ملی استاندارد ایران در گفت‌وگو با ایرنا از مکاتبه‌ این سازمان با پلیس راهور ناجا خبر داده تا گزارش مربوطه را در اسرع وقت در اختیار این سازمان قرار دهد و علاوه بر آن به آنها اجازه دهند یک تیم تخصصی برای بررسی فنی خودروها در پارکینگ مربوطه اعزام کنند.

پیمان پیرایش تصریح‌کرد: در صورتی که در بررسی‌های فنی محرز شود خودروسازان برخلاف تعهدات‌ خود عمل کرده‌اند، به‌طور قطع برخورد قضایی با آنها انجام خواهد شد.

وی در خصوص شائبه‌های طرح شده مبنی بر احتمال دستکاری ایربگ از سوی صاحبان خودروها اظهار داشت: ایربگ خودرو در سمت سرنشین را می‌توان غیرفعال کرد، زیرا اگر کودک خردسال یا نوزاد در آن بنشیند، باز شدن ایربگ می‌تواند به کودک آسیب بزند.

به گفته کارشناسان، ایربگ یک بالش نرم نیست، بلکه کیسه هوایی است که با سرعت ۴۰۰ کیلومتر بر ساعت باز می‌شود و اگر فردی که روی صندلی خودرو نشسته فاصله و شرایط لازم را نداشته باشد، شاید موجب آسیب شود؛ به همین دلیل خودروساز در سمت سرنشین آپشنی تعبیه کرده که بتوان ایربگ را غیرفعال کرد.

پیرایش اضافه‌کرد: بخشی از ایربگ‌ها تولید داخل هستند، اما برخی از قطعات ایربگ‌ها از خارج کشور تامین می‌شود که در خصوص آن قطعات نیز باید بررسی‌های لازم انجام شود.

سید رضا فاطمی امین وزیر صمت در نامه‌ای به «رستم قاسمی» وزیر راه و شهرسازی خواستار آن شد تا بررسی دقیق عوامل دخیل در بروز حادثه در اسرع وقت در دستور کار ایمنی راه‌های کشور قرار گیرد.

همچنین فاطمی‌امین در نامه‌ای جداگانه به «محسن صالحی‌نیا» رییس هیات عامل ایمیدرو خواستار ارائه گزارش دقیق و بررسی فرآیند ارزیابی کیفی قطعات ایمنی خودروها در همه شرکت‌های خودروسازی، همچنین کیفیت قطعات استفاده شده در خودروهای حادثه دیده و علل نقص فنی کار گروه قطعات ایمنی و مجروحان حادثه دیده به ویژه کیسه هوا شد.