بازار خودرو از کنترل خارج شد!

بازار خودرو طی یک ماه گذشته بیش از هر زمان دیگری دچار نوسان و افزایش قیمت شده است؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد که پراید ۱۱۱ معادل ۱۹۸ میلیون تومان، پراید ۱۳۱ معادل ۱۷۸ میلیون تومان، تیبا هاچ بک معادل ۱۹۸ میلیون تومان، تیبا صندوق دار معادل ۱۹۰ میلیون تومان، ساینا پلاس دنده‌ای معادل ۲۲۸ میلیون تومان، کوییک دنده‌ای معادل ۲۴۲ میلیون تومان و کوییک اتوماتیک پلاس معادل ۲۹۶ میلیون تومان در بازار آزاد قیمت خورده‌اند.

همچنین پژو ۲۰۶ تیپ ۲ معادل ۲۹۷ میلیون تومان، پژو ۲۰۶ تیپ ۵ معادل ۳۴۲ میلیون تومان، پژو پارس ساده معادل ۳۰۸ میلیون تومان، پژو ۴۰۵ SLX معادل ۳۲۵ میلیون تومان، دنا معمولی معادل ۳۸۵ میلیون تومان، رانا پلاس معادل ۲۹۵ میلیون تومان و سمند LX ساده معادل ۲۸۳ میلیون تومان در بازار آزاد قیمت خورده‌اند.

افزایش ۱۰ تا ۱۳ درصدی قیمت خودرو در سال جدید

در این رابطه سعید موتمنی رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران با بیان اینکه حساسیت بازار خودرو نسبت به فرکانس‌ها بسیار بالاست، اظهار کرد: تأثیر صحبت‌های مسئولان بر بازار خودرو غیر قابل انکار است؛ بازار دائم در حال دریافت فرکانس‌های مثبت و منفی بوده و هر بار که خبری منتشر می‌شود بازار به همان نسبت واکنش مثبت یا منفی نشان می‌دهد.

موتمنی افزود: در ماه‌های پایانی سال گذشته، وقتی خبر آمد که قرار است با شروع سال جدید واردات خودرو آزاد شود، مشتریان از بازار خارج شدند و تعداد فروشندگان افزایش یافتند که همین مساله موجب شد قیمت خودرو شروع به ریزش کند.

وی گفت: اما زمانی که اعلام شد واردات انجام نخواهد شد افسار قیمت‌ها که پیش از این به دلیل عرضه کم پاره شده بود، کاملاً از کنترل خارج شد و طی یک ماه قیمت خودروی نو و کارکرده به صورت میانگین بین ۱۰ تا ۱۳ درصد افزایش یافت؛ به عنوان نمونه قیمت خودرو پژو ۲۰۶ تیپ ۲ که پیش از این ۲۶۲ میلیون تومان بود به حدود ۳۰۰ میلیون تومان رسیده است.

به ۴۰ درصد نیاز بازار پاسخ داده نشد

موتمنی با اشاره به عرضه قطره چکانی خودرو به بازار، تصریح کرد: طی ۳ سال گذشته عرضه خودرو هرگز پاسخگوی تقاضا نبوده است. آنطور که وزارت صمت اعلام کرده میزان نیاز بازار بین یک میلیون و ۳۰۰ هزار تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو است با این حال بررسی‌ها نشان می‌دهد که طی ۳ سال گذشته ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو به بازار عرضه شده در حالی که اگر قرار بود مطابق با نیاز بازار خودرو عرضه شود باید ۳ میلیون و ۹۰۰ هزار دستگاه خودرو روانه بازار می‌شد؛ یعنی طی ۳ سال گذشته ۳۵ تا ۴۰ درصد از نیاز بازار بی پاسخ مانده است.

وی گفت: همین مساله، اصلی ترین عامل برای افزایش قیمت خودرو در بازار است. در حال حاضر یک فاصله قیمتی ۱۰۰ درصدی بین کارخانه و بازار ایجاد شده است؛ به عنوان نمونه خودرو پژو ۲۰۶ تیپ ۲ که در کارخانه ۱۴۹ میلیون تومان قیمت دارد، در کارخانه به حدود ۳۰۰ میلیون تومان رسیده است.

رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران افزود: وقتی عرضه خودرو از سوی خودروساز زیاد شود، فروشنده نیز مجبور به افزایش فروش می‌شود و همین موضوع قیمت‌ها را می شکند اما وقتی عرضه کم و مصرف کننده مجبور به خرید باشد، فروشنده هر قیمتی بخواهد خودرو را می‌فروشد.

موتمنی تصریح کرد: بنابراین اصل اول برای کنترل بازار بهبود فرایند عرضه خودرو است؛ چه این عرضه از سمت تولیدات داخلی باشد چه از سمت آزادسازی واردات.

وی با بیان اینکه ما به طور جد موافق واردات خودرو هستیم، گفت: در حال حاضر مشتری در بازار نیست اما قیمتهای اعلامی از سوی فروشندگان بالاست زیرا می‌دانند که شرکت‌ها نمی‌توانند نیاز بازار را تأمین کنند و واردات هم معلوم نیست چه زمانی آزاد شود.

بازارِ نوسانی و کشمکش‌های مسئولان

همانطور که موتمنی گفت نیاز بازار خودروی کشور بین یک میلیون و ۳۰۰ تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو در سال است، بنابراین واردات ۷۰ هزار دستگاه خودروی خارجی نمی‌تواند نقش جدی در رفع نیازهای بازار ایفا کند و صرفاً از نظر روانی و شکستن نصفه و نیمه انحصار صنعت خودرو دارای اهمیت است؛ موضوعی که به نظر می‌رسد مورد غفلت مسئولان قرار گرفته و هر چند روز با صحبت‌های ضد و نقیض خود آتش آشفتگی را شعله ورتر می‌کنند.

به عنوان نمونه طی چند روز گذشته از مجمع تشخیص مصلحت نظام گرفته تا مجلس، صحبت‌های زیادی در مورد واردات خودرو صورت گرفته است؛ در اینجا باید به اظهارات آملی لاریجانی رئیس مجمع اشاره کرد که گفته بود «در مورد واردات خودرو به مجمع تشخیص مصلحت نظام، هیئت عالی نظارت و برخی اشخاص با ایراد نسبت‌های ناروا، جفا شد. مخالفت هیأت عالی نظارت، مبتنی بر مبانی است که ان شاء الله در جلسات مجمع تشخیص در مورد مصوبه اصراری مجلس بیشتر روشن خواهد شد و چه بسا برخی از کسانی که از مخالفان نظر مجلس هستند نسبت به اصل واردات خودرو ایرادی نداشته باشند و اشکال آنان بر سر نحوه تجویز آن باشد.»

همچنین از طرف دیگر نمایندگان مجلس که از چندی پیش به دنبال استیضاح وزیر صمت هستند اخیراً ممنوعیت واردات خودرو را عاملی برای استیضاح فاطمی امین عنوان کرده‌اند. آنطور که جلال رشیدی کوچی عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس گفته «پایان اردیبهشت، پایان زمان مصوبه قبلی سران قواست. بنده به وزیر صمت اعلام کرده‌ام که اگر پایان اردیبهشت، واردات انجام نشود، به طور قطع به صورت جدی روی استیضاح او کار خواهم کرد و این موضوع را به سرانجام می‌رسانم.»

منوچهر منطقی معاون صنایع حمل‌ونقل وزیر صمت نیز ضمن بیان اینکه قواعد لازم برای واردات خودرو در حال تنظیم است، اعلام کرده که «یکی از ابزارهایی که قانون‌گذار در اختیار ما گذاشته واردات است و باید از این ابزار استفاده مفید کنیم، بنابراین هر زمان نهادهای بالادستی اجازه دهند کار را اجرایی خواهیم کرد.»

بر این اساس، اظهارنظرات زیاد و متفاوت مسئولان اگرچه برای آنها زیانی به همراه ندارد اما همین موضوع بازار خودرو را نوسانی تر از هر زمان دیگری کرده است؛ به گونه‌ای که می‌توان گفت دیگر در بازار ایران خودروی کمتر از ۱۹۰ میلیون تومان وجود ندارد.