مسکن ملی مورد استقبال عده ای قرار نگرفت

با وجود آنکه ۱۳۸ هزار واحد مسکن ملی قرار است در شهرهای تحت مسئولیت بنیاد مسکن ساخته شود تنها ۱۱ هزار و ۸۰۰ واحد به مرحله آماده‌سازی زمین و تعریف پروژه رسیده که ۵۸۰۰ واحد در مرحله آماده‌سازی زمین و ۶۰۰۰ واحد در مرحله اجرا قرار دارد.

سهم بنیاد مسکن انقلاب اسلامی از پروژه ۴۰۰ هزار واحدی اقدام ملی مسکن ۱۳۸ هزار واحد است که ۱۰۰ هزار واحد در شهرهای دارای جمعیت کمتر از ۱۰۰ هزار نفر و ۳۸ هزار واحد آن در شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر اجرا خواهد شد اما به نظر می‌رسد پروژه در این بخش با سه مشکل کمبود تقاضای موثر، کمبود زمین و نبود سرعت قابل قبول مواجه است.

بر اساس آماری که اخیرا معاون مسکن شهری بنیاد مسکن ارائه کرده هم‌اکنون ۵۸۰۰ واحد در حال آماده‌سازی زمین و ۶۰۰۰ واحد در حال پروژه تعریف قرار دارد. همچنین طبق آمار اوایل آذرماه ۶۹۲۸ واحد در قالب انفرادی و گروهی توسط متقاضیان ساخته می‌شود. اگر این ۶۹۲۸ واحد همان تعداد در حال اجرا نباشد(! ) نهایتا ۱۸ هزار و ۷۲۸ واحد در مرحله تامین زمین تا اجرا قرار دارد که هیچ تناسبی با ظرفیت پروژه نخواهد داشت و این در حالی است که بیش از یک ۱۶ ماه از کلنگ زنی طرح اقدام ملی مسکن می‌گذرد.

پس از پایان مراحل اول تا سوم ثبت نام از متقاضیان طرح اقدام ملی مسکن، ۲۹ هزار و ۹۳۴ متقاضی تحت مسئولیت بنیاد واریز وجه انجام داده‌اند. از این تعداد ۱۴ هزار و ۷۳۱ واحد به شکل مستقیم توسط بنیاد مسکن احداث و تکمیل و تحویل می‌شود که ۱۳ هزار و ۶۵ واحد در ۷۷ پروژه از مرحله دریافت پروانه تا پیشرفت فیزیکی ۳۰ درصدی، پروژه‌های احداث مسکن ملی آنها آغاز شده است. ۶ هزار و ۹۲۸ واحد نیز در قالب انفرادی و گروهی توسط متقاضیان ساخته می‌شود.

از طرف دیگر و در شرایطی که به نظر می‌رسید در شهرهای کوچک مشکل کمبود زمین وجود نداشته باشد، برای ۱۲ هزار نفر از پذیرفته‌شدگان واجد شرایط تامین زمین نشده است. در این خصوص جلسه‌ای بین مسئولان بنیاد مسکن و مهرآبادی ـ مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن ـ که اخیرا به این سمت منصوب شده برگزار شده و گفته می‌شود تلاش برای تامین زمین این ۱۲ هزار واحد در حال انجام است.

با این حال وزارت راه و شهرسازی برای تامین اراضی طرح اقدام ملی مسکن با موانعی مواجه است. اواخر شهریورماه محمود محمودزاده، معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی گفته بود: برخلاف دستور رئیس جمهور، دستگاه‌های مربوطه زمین‌های دولتی را برای ساخت مسکن ملی در اختیار وزارت راه و شهرسازی قرار ندادند و این درحالی است که در قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن به صراحت آمده است که دستگاه‌های دولتی اراضی مازاد بر نیاز خود را به وزارت راه منتقل کنند تا برای تولید انبوه مسکن از آن استفاده شود؛ با این حال نه فقط در تهران بلکه در هیچ استانی این بند مهم از قانون اجرا نشده است.

نبود زمین برای مسکن ملی آن هم در شهرهای کوچک در حالی وجود دارد که محمودزاده ـ معاون وزیر راه و شهرسازی ـ مدتی قبل اعلام کرده بود: طبق گفته وزیر راه و شهرسازی، برای همه کسانی که ثبت نام کرده‌اند استان مورد نظر مکلف به تامین زمین است.

تعدادی که مشکل تامین زمین دارند حدود ۸۰۰۰ نفر هستند که عموما در شهرهای تحت نظر بنیاد مسکن نام نویسی شده‌اند. سازمان ملی زمین و مسکن کارهای تامین زمین تعدادی را انجام داده و برخی دیگر در حال انجام است. به طور کلی بیشتر از آنچه باید برای اقدام طرح ملی مسکن، زمین اختصاص یافته و مشکلی برای ۴۰۰ هزار واحد نداریم.

مسکن ملی در یک نگاه

شهریوماه ۱۳۹۸ طرح اقدام ملی مسکن با حضور رئیس‌جمهوری کلنگ زنی شد. برای این پروژه ۴۰۰ هزار واحد تعریف شد که در دور اول و دوم نام نویسی ۱.۶میلیون نفر از طریق سایت tem.mrud.ir و پیامک ثبت نام کردند که ۴۶۰ هزار نفر واجد شرایط شناخته شدند.

نخستین واحدها به تعداد ۱۱ هزار و ۵۶۰ واحد در روز یکم آبان ماه ۱۳۹۹ به دستور رئیس‌جمهوری افتتاح شد. این پروژه از طریق آورده متقاضیان و ۱۰۰ میلیون تومان وام بانکی با نرخ سود ۱۸ درصد ساخته می‌شود. آورده متقاضیان در مرحله اول حدود ۴۰ میلیون تومان است.

میانگین نرخ این واحدها در کل کشور طبق آخرین برآورد از هزینه‌های تابستان ۱۳۹۹ به متری ۲.۷ میلیون تومان می‌رسد که البته با توجه به کیفیت سازه‌ها در مناطق مختلف، قیمت‌ها متفاوت خواهد بود.

ثبت نام مراحل اول، دوم، سوم و چهارم به پایان رسیده است. فرصت ثبت نام در مرحله چهارم از ۱۸ دی ماه ۱۳۹۹ آغاز شد و پنجشنبه (۲۵ دی ماه) به اتمام رسید. در صورت خالی شدن ظرفیت یا تامین زمین، امکان ثبت نام مجدد وجود دارد.