همه چیز درباره سامانه ملی املاک و اسکان

از پنجشنبه گذشته ۱۹ فروردین برنامه ثبت اطلاعات املاک مسکونی در سامانه ملی املاک و اسکان با هدف اولیه عرضه خانه‌های خالی به بازار و هدف ثانویه درآمدزایی برای دولت توسط وزارت راه و شهرسازی اجرایی شد. طی ۲ روز اول (پنجشنبه و جمعه ۱۹ و ۲۰ فروردین ۱۴۰۰) سرپرستان خانواری که آخرین رقم کد ملی آنها ۹ بوده بایستی به سایت سامانه مذکور مراجعه می‌کردند.

امروز و فردا یعنی ۲۱ و ۲۲ فروردین نیز سرپرستان خانواری که آخرین رقم کد ملی آنها ۸ است برای ثبت اطلاعات اقدام می‌کنند. در ادامه به برخی پرسش‌های احتمالی در رابطه با سامانه ملی املاک و اسکان و نحوه ثبت اطلاعات در آن پاسخ داده شده است؛

سئوال: برای خوداظهاری اطلاعات مالکیت و سکونت به چه سامانه‌ای مراجعه کنم؟

پاسخ: سامانه ملی املاک و اسکان کشور با آدرس amlak.mrud.ir جهت دریافت خوداظهاری اطلاعات مالکیت و سکونت توسط وزارت راه و شهرسازی طراحی شده و دارای اعتبار است.

سئوال: بار اول ورود، سامانه پیغام می دهد کد ملی با شماره همراه سازگار نیست. چه کار باید بکنم؟

پاسخ: برای ورود به سامانه لازم است با یک شماره همراه که مالکیت آن برای کدملی شما ثبت شده باشد وارد سامانه شوید.

سئوال: برای ثبت واگذاری ملک خود در سامانه چه کاری باید انجام دهم؟

پاسخ: لطفا در کنار اطلاعات ملک خود در لیست املاک تحت مالکیت، گزینه ثبت واگذاری ملک را انتخاب کنید.

سئوال: خانه به نام من است، اما مستاجر در آن سکونت دارد. چگونه این مورد را ثبت کنم؟

پاسخ: در قسمت افزودن ملک بعد از ورود اطلاعات ملک، در قسمت اطلاعات سکونت، گزینه "شخص دیگری ساکن است." را انتخاب کرده و اطلاعات مستاجر خود را در آن وارد کنید.

سئوال: در سامانه نشان می دهد خانه من خالی است، اما خالی نیست. چه کار کنم؟

پاسخ: لطفا وضعیت اقامت ملک خود را با انتخاب گزینه ثبت یا تغییر ساکن مشخص کنید.

سئوال: ملک را فروخته ام یا فرد دیگری در ملکم سکونت دارد، اما کد رهگیری ندارم. برای ثبت آن چه کنم؟

پاسخ: وارد کردن کد رهگیری برای ثبت فروش یا سکونت ملک الزامی نیست.

سئوال: در ثبت ملکم اشتباها اطلاعات نادرستی وارد کرده ام و ثبت نهایی هم کرده ام. برای ویرایش آن چه کنم؟

پاسخ: امکان ویرایش اطلاعات بعد از ثبت نهایی وجود ندارد. لازم است در وارد کردن اطلاعات خود دقت لازم را به عمل آورید.

سئوال: منظور از اقامتگاه اصلی و فرعی چیست؟

پاسخ: اقامتگاه اصلی اقامتگاهی است که در آن زندگی می کنید و اقامتگاه فرعی اقامتگاه دوم خانواده شماست.

سئوال: اولین بار است که می خواهم وارد سامانه بشوم (یا رمز عبور خود را فراموش کرده ام). در صفحه سماوا می‌خواهم کد ملی خود را وارد کنم، اما کد ملی وارد نمی شود. در این باره چکار باید کرد؟

پاسخ: لطفا اطمینان حاصل کنید از مرورگرهای به روز Google Chrome یا Mozilla Firefox استفاده می کنید.

سئوال: چگونه مشخصات ملکم را در سامانه اضافه کنم؟

پاسخ: لطفا در قسمت املاک تحت مالکیت روی گزینه افزودن ملک کلیک کرده و مشخصات آن را ثبت کنید.

سئوال: وضعیت سکونت ملکم تغییر کرده است. برای ثبت آن چه کار کنم؟

پاسخ: لطفا در قسمت املاک تحت مالکیت در کنار ردیف ملک خود روی گزینه ثبت یا تغییر ساکن کلیک کرده و وضعیت جدید سکونت ملک خود را ثبت کنید.

سئوال: اقامتگاه خود را در سامانه نمی بینم. چه کار کنم؟

پاسخ: لطفا در قسمت اقامتگاه ها روی گزینه افزودن اقامتگاه کلیک کرده و مشخصات آن را ثبت کنید.

سئوال: می خواهم اقامتگاه خود را تغییر دهم. چگونه اقامتگاه قبلی خود را حذف کنم؟

پاسخ: لطفا در قسمت اقامتگاه ها در کنار ردیف اقامتگاه قبلی خود روی گزینه اتمام سکونت کلیک کرده و تاریخ پایان سکونت در آن را درج کنید. سپس مشخصات اقامتگاه جدید خود را ثبت کنید.

سئوال: آیا واحد مسکونی بایستی ۱۲۰ روز به صورت متوالی خالی باشد یا اینکه خالی بودن به صورت غیرمتوالی نیز مشمول مالیات خواهد بود؟

پاسخ: در صورتیکه ملک به مدت ۱۲۰ روز غیر متوالی در طول سال مالیاتی خالی باشد، باز هم مشمول مالیات بر خانه خالی خواهد شد.

سئوال: در خصوص افرادی که بیش از ۵ واحد مسکونی خالی دارند، آیا بایستی تمامی املاک در یک شهر واقع باشند؟

پاسخ: مهم نیست که واحدهای مسکونی در یک شهر باشد یا در شهرهای مختلف، به هر حال در صورتیکه مالک بیش از ۵ واحد مسکونی خالی باشد، مشمول مالیات ۲ برابری می شود.

سئوال: اگر ملکی در طول سال، ۱۲۰ روز خالی بماند، اما مالک آن را فروخته باشد، به طوریکه بخشی از ۱۲۰ روز زمان خالی ماندن، در اختیار مالک اول و مابقی در اختیار مالک دوم باشد، در این صورت آیا مشمول مالیات می گردد؟ اگر بله چه کسی بایستی مالیات را پرداخت کند؟

پاسخ: اگر ۱۲۰ روز از زمان خالی بودن در اختیار یک مالک باشد، مشمول مالیات می‌شود.

سئوال: چنانچه ملکی به دلیل فرسودگی قابلیت اجاره دادن نداشته باشد، آیا مشمول مالیات خانه خالی می‌شود؟

پاسخ: فرسودگی، ملاک عدم شمولیت در مالیات نیست و به هر حال ملک مشمول مالیات خانه خالی است.

سئوال: پس از اینکه، مالک اخطار مربوط به مشمول مالیات خانه خالی بودن را دریافت کرد، چه کاری باید انجام دهد؟

پاسخ: به سامانه جهت خوداظهاری مراجعه کند.

سئوال: ۲ واحد مسکونی که دارای سند مجزا هستند و تجمیع شده و توسط یک خانوار استفاده می‌ شوند، آیا بایستی به صورت مجزا در سامانه ثبت شوند و خانه خالی تلقی می گردند؟

پاسخ: بله بایستی به صورت مجزا ثبت شوند و اگر یکی از املاک اقامتگاه دوم تلقی نشود، مشمول مالیات خانه خالی است.

سئوال: حکم ملکی که خریداری شده اما هنوز به مالک جدید تحویل نشده و در فاصله زمان بین خرید تا تحویل نهایی خالی بوده، چیست؟

پاسخ: اگر به میزان ۱۲۰ روز خالی باشد و در اختیار یک مالک باشد، مشمول مالیات خانه خالی می گردد.

سئوال: برای معافیت واحدهای وقفی که مشمول مالیات نیست، چه مدارکی موردنیاز است؟

پاسخ: ملاک استعلام از سازمان اوقاف و امور خیریه است.

سئوال: آیا واحدهای مسکونی در شهرهای زیر یکصد هزار نفر جمعیت مشمول مالیات خانه خالی می گردند؟

پاسخ: خیر، مشمول مالیات نمی گردند اما چنانچه اطلاعات آنها در سامانه اظهار نشوند، مشمول جریمه خواهند شد.

سئوال: در چه صورت واحدهای مسکونی مشمول جریمه مربوط به عدم ثبت ملک می شوند و این جریمه در شهرهای کمتر و بیشتر از یکصد هزار نفر جمعیت به چه صورت خواهد بود؟

پاسخ: واحدهای مسکونی واقع در کلیه شهرهای زیر یکصدهزار نفر جمعیت و روستاهای کشور که هریک از مالک یا بهره‌بردار آن‌ها در سامانه ملی املاک و اسکان کشور ثبت نشده باشد در حکم خانه‌ خالی تلقی شده و مشمول جریمه‌ای معادل بیست درصد(۲۰%) مالیات سال اول موضوع ماده (۵۴ مکرر) قانون مالیات های مستقیم و واحدهای مسکونی واقع در شهرهای بالای یکصدهزار نفر جمعیت که هریک از مالک یا بهره‌بردار آن‌ها در سامانه ملی املاک و اسکان کشور ثبت نشده باشد، در حکم خانه خالی موضوع ماده (۵۴ مکرر) این قانون محسوب می‌شوند.

سئوال: درصورتیکه بهره بردار اطلاعات ملک را در سامانه درج نکند، تکلیف مالک چیست؟

پاسخ: می تواند با درج کد رهگیری اجاره نامه یا شناسه سند و رمز تصدیق اجاره نامه رسمی خود از شمول مالیات خارج شود.

سئوال: اگر محل سکونت فرد تغییر کرد، چه کاری باید انجام دهد؟

پاسخ: ظرف مدت حداکثر یک ماه بایستی اطلاعات محل سکونت جدید را در سامانه ثبت نماید.

سئوال: مهلت خوداظهاری برای اشخاص حقیقی و حقوقی چه مدت است؟

پاسخ: اشخاص حقیقی و حقوقی از زمان اعلام رسمی خوداظهاری حداکثر دو ماه برای درج اطلاعات فرصت دارند.

سئوال: مالک اقامتگاه اصلی یکی از اعضای خانوار (مثلا همسر یا یکی از فرزندان سرپرست خانوار) است. نحوه ثبت ملک چگونه است؟

پاسخ: در این حالت سرپرست خانوار لازم است در قسمت مالکیت ملک آن عضو خانوار را به عنوان مالک معرفی کند. این عضو خانوار نیز لازم است به صورت جداگانه وارد سامانه شده و ملک خود را ثبت کند. دقت شود در هنگام ثبت ملک لازم است وی در قسمت اطلاعات سکونت گزینه "خودم ساکن هستم" را انتخاب کند.

سئوال: خانه ای خریدم، اما هنوز سند به نامم نشده. چگونه ملکم را ثبت کنم؟

پاسخ: در این موارد لازم است در قسمت نوع سند گزینه "عادی" را انتخاب شود.

 مطابق قانون اصلاح موادی از قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۵ آذرماه ۱۳۹۹ هر واحد مسکونی واقع در شهرهای بالای یکصد هزارنفر جمعیت که به استناد سامانه ملی املاک و اسکان کشور موضوع تبصره ۷ ماده ۱۶۹ مکرر این قانون، در هر سال مالیاتی در مجموع بیش از ۱۲۰ روز ساکن یا کاربر نداشته باشد به عنوان خانه خالی شناسایی شده و به ازای هرماه بیش از زمان مذکور، بدون لحاظ معافیت تبصره ۱۱ ماده ۵۳ این قانون ماهانه مشمول مالیاتی بر مبنای مالیات بر درآمد اجاره به شرح ضرایب زیر می شود:

سال اول- معادل شش برابر مالیات متعلقه

سال دوم- معادل دوازده برابر مالیات متعلقه

سال سوم به بعد- معادل هجده برابر مالیات متعلقه

واحدهای نوساز پس از دوازده ماه و درطرح (پروژه) های انبوه سازی پس از هجده ماه از زمان صدور گوهی اتمام عملیات ساختمانی (موضوع ماده ۱۰۰ قانون شهرداری مصوب ۱۱/۰۴/۱۳۳۴ با اصلاحات و الحاقات بعدی آن) مشمول مالیات موضوع این ماده می شوند.( ماده ۵۴ مکرر اصلاحیه قانون مالیاتهای مستقیم)

مالکان واحدهای مسکونی تمام کشور اعم از شهری و روستایی موظفند اطلاعات املاک تحت تملک خود را با تعیین نوع بهره برداری، حداکثر ظرف مدت دوماه پس از انتشار دستورالعمل مربوطه، درسامانه ملی املاک و اسکان کشور ثبت کنند. ثبت واحدهای مسکونی دارای جهات امنیتی، براساس دستورالعمل مصوب شورای عالی امنیت ملی انجام می شود.( جزء (۱) تبصره ۸ ماده ۱۶۹ مکرر اصلاحیه قانون مالیاتهای مستقیم)

 پس از پایان مهلت خوداظهاری موضوع تبصره (۱) این ماده، دستگاههای اجرایی مکلفند خدمات خود ازقبیل افتتاح حساب بانکی و صدور دسته چک، خدمات ناشی از اعمال سیاست های حمایتی، یارانه ای و کمک معیشتی، تعویض پلاک خودرو، فروش انشعاب آب، برق، تلفن و گازطبیعی، ارسال اسناد و مدارک مانند گواهینامه، گذرنامه، مدارک خودرو، اخطاریه، ابلاغیه، ثبت نام مدارس در منطقه محل اقامت، استحقاق دریافت خوابگاه دانشجویی و امثال آن را صرفاً با اخذ کدملی و براساس کدپستی یا شرح نشانی یکتای درج شده مربوط به اقامتگاه اصلی آنان در سامانه املاک و اسکان کشور ارائه کنند.

همچنین حداکثر ظرف مدت شش ماه پس از لازم الاجرا شدن این تبصره، کلیه ارائه دهندگان خدمات عمومی از قبیل آب و فاضلاب، برق، گاز و تلفن مکلفند قبوض مصرفی را براساس اطلاعات مندرج در سامانه املاک و اسکان کشور، مطابق باکدپستی یا نشانی یکتا و به نام مالک یا بهره بردار صادر نمایند.( جزء(۷) تبصره ۸ ماده ۱۶۹ اصلاحیه قانون مالیاتهای مستقیم)