بانک ها در دوراهی حمایت و خسارت / راه خروج بازار مسکن از بن بست اقتصادی

افزایش روز افزون تورم اقتصادی در کشور باعث رشد چشمگیر قیمت مسکن  شده است .متاسفانه سیاست های کنترلی دولت برای ساماندهی بازار مسکن تاثیر گذار نبوده است. به طوری که هزینه های بخش مسکن نیمی از درآمد خانوار را بلعیده و قدرت خرید اقشار کم درآمد را به شدت کاهش داده است.

دولت برای جبران هزینه های مسکن خانوارها سیاست های مختلفی را به‌کار برده و معمولا بانک ها را مجری پرداخت تسهیلات گوناگون برای این بخش کرده است و  مقرر شده است که مبلغ قابل توجهی از منابع بانک ها به پرداخت تسهیلات بخش مسکن اختصاص یابد. اما طبق آمارها، بانک ها به دلایل مختلف به وعدهای خود عمل نکرده و پرداخت این تسهیلات را با چالش روبرو کرده اند.

در  رابطه با این موضوع  بهرام پارساپور کارشناس اقتصادی به گسترش نیوز می‌گوید: مسئله اول بحث منابع و مصارف بانک ها است که خیلی از بانک ها منابع لازم را برای پرداخت این تسهیلات ندارند همچنین نحوه قسط بندی این تسهیلات نکته مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. در گذشته طرح مسکن مهر مطرح شد که در ابتدا همه بانک ها موظف به پرداخت تسهیلات شدند ولی در نهایت تنها بانک مسکن به عنوان یک بانک تخصصی مجری پرداخت تسهیلات شد، که بسیار موفق عمل کرده و توانست تسهیلات همه پروژه ها را پرداخت کند. در اجرای طرح نهضت ملی مسکن هم به نظر می‌رسد که این مسأله دوباره این تکرار شود و تعداد بانک های ذی ربط برای پرداخت تسهیلات مسکن کاهش پیدا کند.

پارساپور بیان کرد: بسیاری از بانک‌ها در کشور  منابع لازم را برای پرداخت تسهیلات بخش مسکن ندارند، چرا که بیشتر  بانک ها تعهداتی در قالب قراردادهای مالی با موسسات و سپرده گذاران منعقد کرده‌اند که در راستای تحقق اهداف خود باید به آنها عمل کنند. در واقع اگر سیاست های کلی دولت به سمتی حرکت کند که پرداخت تسهیلات مسکن بر عهده بانک های محدودی باشد ، موفقیت بیشتری حاصل می شود، چرا که در حال حاضر نیمی از بانک ها این تسهیلات را در عمل پرداخت نمی‌کنند.

وی ادامه داد: در بحث پرداخت تسهیلات بانکی باید همه جوانب مالی و اقتصادی را در نظر گرفت، چرا که منابع بانک ها محدود است. برای مثال وقتی بانک‌ها به سپرده ها سود ۱۸ درصدی اختصاص می‌دهند دیگر نمی‌توانند بازپرداخت خود را با سود ۴درصد از مردم پس بگیرند و با این کار عملا بانک ها بعد از چند سال به سمت ورشکستگی می‌روند. همچنین اگر بانکی بخواهد بیشتر از توان و سرمایه اش تسهیلاتی ارائه دهد، اضافه برداشت صورت گرفته  توسط بانک مرکزی ۳۵ درصد جریمه می شوند.

راه حل رهایی بازار مسکن از بن بست

پارساپور اظهار کرد: از نظر بیشتر کارشناسان اقتصادی یکی از موثرترین راه کارها برای خروج بازار مسکن از بن بست اقتصادی، این است که کشور با برنامه ریزی صحیح و توجه به ظرفیت های موجود در جهت تولید گام بردارد. اگر ارگان های و سازمان های دولتی و خصوصی در جهت تولید مسکن و تامین زمین، دولت را یاری کنند ، مشکلات مختلفی که بر سر راه ساخت و ساز وجود دارد، راحت تر از سر راه برداشته می‌شود. همچنین ترمیم زیر ساخت های اقتصادی برای کاهش تورم نقطه به نقطه مسکن نیز می‌تواند تا حد زیادی به یاری بازار مسکن بیاید.

وی اضافه کرد: فاصله عمیق درآمدها با سبد معیشت خانوارها باعث شده که بسیاری از دهک های پایین جامعه از پس هزینه‌های مسکن بر نیامده و به اجبار پدیده مهاجرت معکوس اتفاق بیافتد، ولی اگر این اتفاق با برنامه ریزی دقیق اجرایی شود، می‌تواند باعث رونق اقتصادی در بخش های مختلف شهری و روستایی شده و موجبات تعادل در عرضه و تقاضای بازار مسکن را تا حدودی فراهم می کند.

تاثیر وام کمک ودیعه مسکن بر بازار اجاره

پارسا پور‌ در خاتمه خاطر نشان کرد: پرداخت وام کمک ودیعه مسکن تا حدودی  به حل مشکل مستاجران کمک کرده و تسکینی بر حال بد بازار مسکن باشد، که این امر تنها در کوتاه مدت تاثیر گذار است. همچنین ممکن است لزوما این تسهیلات به دست مستاجران واقعی نرسد و عده ای سودجو با قرار‌دادهای جعلی اقدام به دریافت این وام ها کرده که این امر موجب خلق نقدینگی و افزایش تورم در جامعه می‌شود.