نفیس ترین خانه تهران را بشناسید

این بنای قجری که در خیابان ناصرخسرو قرار دارد، نخست خانه میرزاآقاخان نوری، صدراعظم ناصرالدین‌شاه، بود. بعدها حاج‌ سیدابوالقاسم امام جمعه، داماد مظفرالدین‌شاه آن را خرید و در آن ساکن شد؛ از این رو این بنا به خانه امام جمعه هم معروف شده ‌است.

تلفیق سنت و مدرنیته

خانه امام جمعه که قدمت آن دست‌کم به یک قرن می‌رسد، در خیابان ناصرخسرو و کوچه امام جمعه قرار دارد و با تزیینات باشکوه یکی از ارزشمندترین خانه‌های تاریخی تهران محسوب می‌شود. وقتی از در بنا وارد مجموعه می‌شویم، از طریق راهرویی نسبتاً باریک به حیاطی می‌رسیم که در آن، خانه‌ای دوطبقه قرار دارد. طبقه همکف که حدوداً یک پله پایین‌تر از سطح حیاط قرار گرفته، شامل حوضخانه و اتاق‌هایی در اطراف آن است و در طبقه بالا تالارهای بزرگ وجود دارد.

همچنین دارای دو گوشواره (اتاق‌های خصوصی) در طرفین با تزیینات مقرنس، آینه‌کاری، گچبری و نقاشی‌هایی به سبک اروپایی در سقف و دیوارهاست. ویژگی تزیینات این بنا، تلفیق هماهنگ و متناسب معماری سنتی در کنار عناصر تازه‌وارد فرنگی است. در قسمتی از حیاط خانه نیز با استفاده از هنر سنگ‌تراشی، با حکاکی روی سنگ نقوش بسیار زیبایی خلق شده است.

خانه امام جمعه یا ظهیرالاسلام حدود ۸۷۹ مترمربع زیربنا دارد. طبقه اول حوضخانه است که با کاشی‌های آبی در کف و سبکی هنرمندانه، نظر گردشگران را به خود جلب می‌کند. تالار تابستانی و زمستانی که هرکدام با ارسی‌های کشویی از یکدیگر و از محیط بیرون جدا می‌شود، در طبقه دوم است. در این طبقه، دو اتاق گوشواره دیده می‌شود که آن زمان با افزایش تعداد مهمان‌ها در تالار، برای پذیرایی بهتر، تیغه‌ها یا سردری‌ها را باز می‌کردند و فضا به سالنی بزرگ تبدیل می‌شد.

شاید باارزش‌ترین عنصر تزیینی به‌کاررفته در این بنا، ارسی (پنجره چوبی) ۹ لنگه با ظریف‌ترین گره‌های چوبی در کنار شیشه‌های رنگی است که تالار را از ایوان جدا می‌کند. خانه امام جمعه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در اختیار وزارت فرهنگ و هنر بود و اکنون در اختیار سازمان میراث فرهنگی کشور است. این بنا جزو بناهای مسکونی اعیانی به شمار می‌آید که دو بخش اندرونی و بیرونی دارد. بخش اندرونی آن که برای سکونت افراد خانه و خدمه بود، سال‌ها پیش تخریب و به مدرسه تبدیل شد، اما بخش بیرونی که به محلی برای پذیرایی مهمانان امام جمعه تعلق داشت، همچنان باقی است.

این بنای تاریخی در خیابان ناصرخسرو، کوچه امام جمعه، شماره ۳۷ قرار دارد و شماره ثبت ملی آن ۱۷۷۲ است.