رویای تأمین مسکن برای کارگران محقق می‌شود؟

داشتن مسکن یکی از اصلی ترین و اولی ترین نیازهای هر ایرانی است. اصل ۳۱ قانون اساسی به همه مردم این حق را می دهد و بیان می کند که «دولت» موظف است تا با رعایت اولویت برای آن‌ها که نیازمندترند زمینه‌ی اجرای این اصل را فراهم کند. کارگران یکی از گروه‌هایی هستند که به صراحت در این قانون از آن‌ها نام برده شده و کمک به ایجاد مسکن کارگری یکی از وظایف اصلی دولت هاست.

علاوه بر این، ماده ۱۴۹قانون کار بر نقش توأمان دولت و کارفرمایان برای رساندن کارگران بر این حق اساسی تأکید می‌کند. در این ماده آمده: «کارفرمایان مکلفند با تعاونی‌های مسکن و در صورت‌عدم وجود این تعاونی‌ها مستقیما با کارگران فاقد مسکن جهت تأمین خانه‌های شخصی مناسب همکاری کنند و همچنین کارفرمایان کارگاه‌های بزرگ مکلف به احداث خانه‌های سازمانی در جوار کارگاه و یا محل مناسب دیگر می‌باشند.» در تبصره یک این ماده نیز بر نقش دولت تأکید شده است: «دولت موظف است با استفاده از تسهیلات بانکی و امکانات وزارت مسکن و شهرسازی، شهرداری‌ها و سایر دستگاه‌های ذیربط همکاری لازم را بنماید.» با وجود اینکه دو ماده قانونی به صراحت به این مسئله تاکید کرده است مشاهده می کنیم که دولت ها طی سال های اخیر اقدامی عملی برای مسکن کارگران نداشته است و بیشتر در حد طرح و وعده باقی مانده است. طرح هایی هم که همواره درقالب مسکن کارگران بوده است تا کنون به نتیجه نرسیده است. چندین تفاهم نامه برای مسکن کارگران با نهاد های مختلف منعقد شد که هیچ وقت هیچ جزئیاتی از آن ارائه نشد.

در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد درآمد کارگران صرف بهای مسکن و تأمین آن می شود. با توجه به افزایش هزینه های زندگی و مشکلات کارگران در تأمین معاش مشاهده می کنیم که پرداخت اقساط ماهیانه و پیش پرداخت طرح های مختلف برای کارگران امکان پذیر نیست¡ بلکه اجرای هر طرحی در راستای خانه دار شدن کارگران باید با شرایط معیشتی آنها یکسان باشد. به طور مثال کارگران امکان پرداخت قسط های سنگین را با درآمدهای فعلی ندارند.

اواخر مرداد ماه سال ۱۴۰۱ بود که مهدی مسکنی¡ معاون امور تعاون وزارت کار تنها راه خانه دار شدن طبقات متوسط و ضعیف کشور را مدل تعاونی مسکن دانست و گفت: براساس امضای این تفاهم به سمت ساخت مسکن برای طبقات متوسط و ضعیف کشور حرکت خواهیم کرد.

معاون امور تعاون با بیان اینکه ۹هزار و ۵۰۰تعاونی مسکن موفق در کشور مشغول به فعالیت است، افزود: شهرک‌های مسکونی جوار کارخانه‌ای در سراسر کشور با اولویت کارگران ساخته می شود.

کارگران توان پرداخت اقساط سنگین تسهیلات مسکن را ندارند

هادی ابوی¡دبیرکل کانون عالی انجمن های صنفی کارگران هم بهترین ساز و کار تأمین مسکن کارگران را تعاونی‌های مسکن کارگری می داند. وی می گوید: حدود ۸۰درصد دریافتی کارگران صرف مسکن و اجاره بها می شود. برای خانه دار شدن کارگران از طریق تعاونی ها لازم است در ابتدا تعاونی های مسکن کارگری تشکیل و سپس توسط آنها وام های بدون بهره با اقساط بلند به کارگران پرداخت شود.

ابوی با تأکید بر اینکه تأمین زمین رایگان، پرداخت وام های ارزان و نظارت بر ساخت و ساز از جمله اقدامات موثر در تامین مسکن کارگران است گفت: کارگران برای خانه دار شدن آورده کمی دارند،بنابراین اگر قرار است مسکن کارگری با قیمت مناسب ساخته و تحویل آنها شود، بهترین راه این است که کارگران در قالب تعاونی‌های مسکن ساماندهی شوند و دولت و وزارت تعاون بر عملکرد آنها نظارت کند.

 دبیرکل کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران گفت: دریافتی کارگران آنقدری نیست که بتوانند اقساط سنگین وام و تسهیلات بانکی را پرداخت کنند به همین دلیل لازم است وام های بدون بهره با اقساط بلندمدت در اختیار کارگران قرار گیرد.