این گیاه دارویی پر خاصیت را بشناسید
زنجبیل یا زنجفیل از گیاهان دارویی جادویی و فوق العاده پرخاصیت است که طی قرن‌های طولانی از ریشه و دمنوش آن برای درمان انواع دردها و بیماری‌ها استفاده شده و به دلیل عطر و طعم قوی و تند و تیز از ادویه جات پرکاربرد در آشپزی محسوب می‌شود.
در ادامه قصد داریم شما را با عالی‌ترین خواص دارویی زنجبیل و روش‌های مصرف آن برای درمان انواع بیماری‌ها آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
زنجبیل چیست؟
زنجبیل از گیاهان گل دار بومی جنوب شرقی آسیا و جزو سالم‌ترین و خوش طعم‌ترین ادویه‌های روی کره زمین است که به خانواده زنجبیلیان تعلق داشته و با ادویه جاتی همچون زردچوبه و هل هم خانواده می‌باشد.
ادویه زنجبیل در واقع ریزوم یا ساقه زیر زمینی این گیاه است که به صورت تازه، خشک، پودر و یا به شکل آب و روغن زنجبیل استفاده شده و خواص زیادی برای سلامتی دارد که از جمله آنها می‌توان به درمان حالت تهوع، کاهش وزن، تسکین درد آرتروز، کاهش قند خون، رفع سوء هاضمه و درد پریود اشاره کرد.
خواص و فواید زنجبیل
حاوی گینجرول
زنجبیل به دلیل عطر، طعم و خواص بی‌نظیرش در طب سنتی و درمان‌های گیاهی کاربردهای فراوانی داشته و به هضم بهتر غذا، درمان حالت تهوع، مقابله با آنفلوآنزا و سرماخوردگی کمک می‌کند.
خواص منحصر به فرد زنجبیل از روغن‌های طبیعی موجود در آن ناشی می‌شود که مهم‌ترین آنها گینجرول می‌باشد، این ماده ترکیب زیست فعال اصلی زنجبیل است که خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی قدرتمند داشته و به کاهش استرس اکسیداتیو که نتیجه حضور و فعالیت بیش از حد رادیکال‌های آزاد در بدن می‌باشد کمک می‌کند.
درمان حالت تهوع
به نظر می‌رسد زنجبیل تاثیر خوبی در کاهش حالت تهوع دارد و به درمان تهوع ناشی از شیمی درمانی، تهوع و استفراغ در افرادی که تحت انواع خاصی از عمل جراحی قرار گرفته‌اند و حالت تهوع بارداری ناشی از بیماری صبحگاهی کمک می‌کند.
گفته شده مصرف ۱.۱ تا ۱.۵ گرم زنجبیل می‌تواند تا حد زیادی علائم مربوط به تهوع را کاهش دهد اگرچه به نظر نمی‌رسد در کاهش دفعات استفراغ تاثیری داشته باشد.
مصرف زنجبیل اغلب اوقات بی‌خطر است اما اگر باردار هستید قبل از خوردن مقادیر زیاد زنجبیل حتما با پزشک مشورت کنید و به خصوص در دوران نزدیک به زایمان یا اگر سقط جنین داشته‌اید از مصرف آن اجتناب کنید.
به طور کلی مصرف ۱ تا ۱.۵ گرم زنجبیل برای درمان هر نوع حالت تهوع مفید است.
کاهش وزن
به نظر می‌رسد مصرف زنجبیل تاثیر خوبی در کاهش وزن داشته، به کاهش نسبت دور کمر و ران و نسبت ران در افرادی که دچار اضافه وزن و چاقی هستند کمک می‌کند و برای کاهش شاخص توده بدنی و سطح انسولین خون که با چاقی مرتبط می‌باشد مفید می‌باشد.
این خاصیت زنجبیل احتمالا به توانایی آن در افزایش کالری سوزی یا کاهش التهاب بدن بر می‌گردد.
آرتروز
آرتروز از مشکلات رایج سلامتی ناشی از تخریب مفاصل است که با علائم آزار دهنده‌ای همچون درد و سفتی مفاصل همراه می‌باشد.
به نظر می‌رسد مصرف زنجبیل برای درمان آرتروز به خصوص آرتروز زانو کمک کرده و به کاهش قابل توجه درد و ناتوانی در افراد مبتلا کمک می‌کند. برای اثر بخشی بهتر می‌توانید مقداری زنجبیل را با مصطکی، دارچین و روغن کنجد ترکیب کرده و آن را به صورت موضعی استفاده کنید.
کاهش قند خون
زنجبیل دارای خواص ضد دیابت قدرتمند است و به نظر می‌رسد مصرف آن به کاهش قند خون ناشتا در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کمک می‌کند.
این ادویه برای کاهش HbA۱c (نوعی نشانگر سطح قند خون در طولانی مدت)، کاهش نسبت آپولیپوپروتئین B به آپولیپوپروتئین A-I و مالون دی آلدئید بالا که هر دو از عوامل خطر زای ابتلا به بیماری‌های قلبی در افراد مبتلا به دیابت می‌باشد کمک می‌کند.
ناگفته نماند مالون دی آلدئید محصول جانبی استرس اکسیداتیو در بدن می‌باشد.
سوء هاضمه مزمن
سوء هاضمه مزمن از مشکلات شایع گوارشی است که با درد و ناراحتی مکرر در قسمت بالای معده تشخیص داده می‌شود و علت اصلی آن تاخیر در تخلیه معده می‌باشد.
به نظر می‌رسد زنجبیل برای تسریع تخلیه معده مفید بوده و مصرف آن می‌تواند به درمان ناراحتی معده و سوء هاضمه کمک کند.
کاهش کلسترول
بالا بودن کلسترول بد خون خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی که در بیماران مبتلا به دیابت رایج تر است را افزایش می‌دهد.
یکی از بزرگ‌ترین خواص دارویی زنجبیل کاهش سطح کلسترول بد و تری گلیسیرید خون است و اثری مشابه داروی آتورواستاتین در کاهش چربی خون دارد. زنجبیل همچنین تاثیر خوبی در افزایش کلسترول خوب بدن دارد.
پیشگیری از سرطان
درحال‌حاضر زنجبیل به عنوان یک روش درمانی جایگزین برای انواع مختلف سرطان مورد بررسی قرار دارد.
خواص ضد سرطانی زنجبیل احتمالا به گینجرول موجود در آن بر می‌گردد، این ماده به خصوص در زنجبیل خام به وفور یافت می‌شود و فرم ۶-گینجرول آن بسیار قدرتمند می‌باشد.
به نظر می‌رسد مصرف زنجبیل به کاهش ابتلا به سرطان روده بزرگ، سرطان لوز المعده، سرطان کبد، سرطان سینه و سرطان تخمدان کمک می‌کند.
بهبود عملکرد مغز و پیشگیری از آلزایمر
گفته شده استرس اکسیداتیو و التهاب مزمن از عوامل تسریع‌کننده روند پیری در افراد و از عوامل اصلی ابتلا به آلزایمر و کاهش توانایی شناختی در سنین بالا می‌باشند.
این در حالی ست که آنتی اکسیدان‌ها و ترکیبات زیست فعال موجود در زنجبیل می‌توانند واکنش‌های التهابی در مغز را مهار کرده، باعث تقویت عملکرد مغز و بهبود زمان واکنش مغزی و حافظه شوند و از کاهش عملکرد مغزی ناشی از افزایش سن به خصوص در خانم‌های میانسال جلوگیری کنند.
مقابله با عفونت
زنجبیل می‌تواند خطر ابتلا به عفونت را کاهش دهد، از رشد انواع مختلف باکتری‌ها و ویروس‌ها جلوگیری کند و در برابر باکتری‌های دهانی که باعث التهاب لثه و پریودنتیت می‌شوند موثر باشد.
گفته شده زنجبیل تازه احتمالا در برابر ویروس انسدادی تنفسی که علت شایع عفونت‌های تنفسی می‌باشد موثر است.
سرماخوردگی
زنجبیل دارای خواص آنتی هیستامینی است و با باز کردن راه تنفسی و تحریک ترشح مخاط به درمان انواع آلرژی تنفسی کمک می‌کند.
همچنین از دیرباز زنجبیل به عنوان درمان گیاهی سرماخوردگی و آنفلوآنزا استفاده شده است.
درمان گیاهی سرفه و گلودرد
۱ قاشق چایخوری آب زنجبیل و عسل برای رفع سرفه و گلو درد ناشی از سرماخوردگی مفید است و چای زنجبیل احتقان گلو و بینی را برطرف می‌کند.
مخلوط شنبلیله و آب زنجبیل تازه نیز به درمان آسم کمک می‌کند.
داروی معده
زنجبیل از بهترین گیاهان دارویی برای معده و گوارش است که به ترشح صفرا و تحریک هضم بهتر غذا کمک کرده و دمنوش زنجبیل ناراحتی‌های معده از جمله گرفتگی، سوزش سر دل، اسهال و نفخ را برطرف می‌کند.
برای درمان نفخ معده توصیه می‌شود در طول روز دو یا سه بار مقداری زنجبیل (در دوزهای ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی گرم) میل کنید.
برای درمان ناراحتی‌های معده زنجبیل تازه را خرد کرده و روی آن نمک بپاشید، سپس در طول روز به طور مرتب این قطعات را بجوید.
اسموتی زنجبیل برای درمان دل درد
برش‌های نازک یک تکه زنجبیل تازه را به همراه ۱ عدد سیب و ۳ تا ۵ عدد هویج کوچک خرد شده داخل مخلوط کن ریخته و قبل از مصرف ۱ قاشق چای خوری آب لیمو به آن اضافه کنید.
خواص زنجبیل برای زنان
بارداری
تحقیقات نشان داده زنجبیل حاوی ویتامین B۶ است و برای درمان بیماری صبحگاهی و تهوع زنان باردار عالی است.
مصرف زنجبیل در دوران بارداری برای پیشگیری و درمان ناراحتی‌های شایع معده مانند نفخ و سوش سر دل مفید است.
زنجبیل به کاهش قند و کلسترول خون در زنان باردار کمک می‌کند و خطر بروز اختلالات مادرزادی در جنین را کاهش می‌دهد.
هشدار: زنان باردار از مصرف بیش از ۱ گرم در روز اجتناب کرده و قبل از مصرف حتما با پزشک مشورت کنند.
خواص زنجبیل برای مردان
بدنسازی
خواص ضد درد زنجبیل برای ورزشکارانی که از دردهای عضلانی بعد از تمرینات شدید رنج می‌برند، عالی است و مصرف منظم مکمل زنجبیل و چای گرم زنجبیل باعث کاهش التهاب و آسیب عضلانی در بدنسازان می‌شود.
سلامت عمومی مردان
برخی بیماری‌ها همچون سرطان روده بزرگ در مردان بیشتر از زنان است، زنجبیل از بروز این بیماری‌ها و همچنین بیماری‌های قلبی و سرطان پروستات در مردان پیشگیری می‌کند.
کودکان
زنجبیل درمان طبیعی تهوع، سردرد و گرفتگی‌های معده در کودکان است و برای تقویت سیستم ایمنی بدن آنها مفید است.
هشدار: از مصرف زنجبیل در نوزادان و کودکان کمتر از ۲ سال اجتناب شود.
ضدالتهاب
خاصیت ضدالتهابی زنجبیل برای درمان التهاب مزمن عالی بوده و درد و ورم ناشی از التهاب را برطرف می‌کند. همچنین برای افرادی که ابتدای صبح احساس سفتی در بدن می‌کنند مفید است.
تحقیقات نشان می‌دهد مکمل زنجبیل با کاهش التهاب روده بزرگ از بروز سرطان روده بزرگ جلوگیری می‌کند.
میگرن و سردرد
زنجبیل با کاهش درد و التهاب در رگ‌های خونی به تسکین میگرن کمک کرده و استفاده موضعی از زنجبیل رقیق شده روی پیشانی دردهای شدید میگرنی را بهبود می‌بخشد.
خواص آنتی اکسیدانی
خواص آنتی اکسیدانی روغن‌های موجود در ریشه زنجبیل با آسیب رادیکال‌های آزاد که باعث بروز واکنش‌های متابولیک در بدن می‌شوند، مقابله کرده و از آسیب بافت‌های بدن جلوگیری می‌کند. رادیکال‌های آزاد با آسیب به سلول‌ها می‌توانند موجب بروز جهش سلولی شوند که نقش موثری در ابتلا به روماتیسم، آرتریت و آب مروارید دارد.
همچنین به درمان مشکلات مفاصل، تب، سرفه، دندان درد، برونشیت و التهاب تاندون‌ها کمک می‌کند.
سلامت قلب
مطالعات نشان می‌دهد مکمل ریشه زنجبیل به دلیل کاهش کلسترول و فشار خون بالا برای سلامت قلب مفید بوده و چای زنجبیل از لخته شدن خون جلوگیری می‌کند.
در طب چینی از زنجبیل برای تقویت قلب استفاده می‌کنند.
سکته مغزی
مصرف منظم زنجبیل در مقادیر کم، با از بین بردن ذخایر چربی درون شریان‌ها و بهبود جریان خون از بروز سکته مغزی پیشگیری می‌کند.
زنجبیل برای تقویت سیستم ایمنی بدن نیز مفید است.
حفظ گرمای بدن
زنجبیل از گیاهان با طبیعت گرم است که به حفظ حرارت بدن کمک کرده و عروق خونی را منبسط می‌کند و همین امر باعث بهبود جریان خون می‌گردد.
خاصیت گرما بخشی زنجبیل از بروز بیماری هایی همچون هیپوترمیا (افت شدید دمای بدن) جلوگیری می‌کند.
سنگ کلیه
اگر دچار دردهای شدید سنگ کلیه هستید به طور منظم چای زنجبیل مصرف کنید زیرا درمان طبیعی و خانگی دفع سنگ کلیه بدون نیاز به عمل جراحی است.
درمان مسمومیت غذایی
روغن زنجبیل از بهترین داروهای خانگی برای رفع سموم بدن به ویژه مسومیت غذایی می‌باشد و در درمان انواع بیماری‌های باکتریایی و عفونت‌های روده‌ای موثر است.
عفونت‌های قارچی
زنجبیل دارای خواص ضدقارچی قوی بوده و از بروز انواع عفونت قارچی پیشگیری می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد زنجبیل به خصوص در درمان دو نوع عفونت قارچی دهان موثر می‌باشد.
عفونت‌های باکتریایی
زنجبیل به دلیل خاصیت ضدباکتریایی با انواع عفونت باکتری از جمله پاتوژن که شایع‌ترین عامل عفونت دستگاه ادراری، برونشیت و سینه پهلو می‌باشد مبارزه کرده و عفونت لثه را درمان می‌کند.
کبد چرب
خواص آنتی اکسیدانی زنجبیل و کاهش تری گلیسرید خون به درمان درمان کبد چرب کمک کرده و مصرف زنجبیل با کاهش التهاب و رشد و نمو سلول‌های سرطانی از بروز سرطان کبد پیشگیری می‌کند.
خواص زنجبیل در طب سنتی
طبع زنجبیل گرم و خشک است
مقوی قلب
درمان نفخ
ضد سرفه
درمان سرماخوردگی و آسم
ضد تهوع
درمان ام اس
ضد آلزایمر
تسکین درد دندان
روش‌های مصرف زنجبیل در غذا
از زنجبیل تازه یا پودر زنجبیل خشک می‌توان برای تهیه ادویه طعم دهنده انواع سوپ و سبزیجات استفاده کرد که شامل ترکیب ادویه جاتی همچون زنجبیل، پیاز، زیره، سیر، دانه‌های خردل، گشنیز و گوجه فرنگی است
از ریشه زنجبیل تازه برای تهیه انواع آب نبات، شیرینی زنجفیلی، بیسکویت و تنقلات تند مزه استفاده می‌شود
چای زنجبیل از محبوب‌ترین نوشیدنی‌ها به خصوص در کشورهای آسیایی محسوب می‌شود
شربت شیره زنجبیل نیز از ترکیب زنجبیل با سیب، آب لیمو و هویج به‌دست می‌آید
ریشه زنجبیل رنده شده در انواع دسر به عنوان طعم دهنده استفاده می‌شود
آب زنجبیل نیز که با استفاده از دستگاه آب میوه گیری به‌دست می‌آید در بسیاری از غذاهای آسیایی به کار رفته یا در اسموتی سبزیجات مختلف استفاده می‌شود
سایر روش‌های مصرف زنجبیل
برای مصارف دارویی می‌توان از قرص‌های مکمل زنجبیل که سرشار از آنتی اکسیدان هستند استفاده کرد البته درباره دوز مصرف حتما لازم است با پزشک مشورت شود
روغن زنجبیل به صورت موضعی مورد استفاده قرار می‌گیرد یا می‌توان برای حمام گرم آرامش بخش چند قطره در آب حمام اضافه شود
از زنجبیل برای تهیه شربت سرفه خانگی استفاده می‌شود
عوارض جانبی و مضرات زنجبیل
برخی افراد پس از مصرف زنجبیل دچار سوزش خفیف یا ناراحتی معده، رفلاکس اسید و اسهال می‌شوند.
افراد مبتلا به سنگ صفرا، دیابت و اختلال لخته شدن خون لازم است قبل از مصرف زنجبیل با پزشک مشورت کنند
زنجبیل ممکن است با آسپرین و داروهای رقیق‌کننده خون، فشار خون بالا و داروهای دیابت تداخل داشته باشد
زنان باردار و مادران شیرده قبل از مصرف مکمل زنجبیل باید با پزشک مشورت کنند
در موارد نادر ممکن است باعث بروز کهیر، سوزش دهان، تنگی نفس یا ورم شود
در صورت استعمال موضعی زنجبیل ممکن است باعث بروز تحریکات پوستی شود، حتما قبل از استفاده روی بخش کوچکی از پوست تست شود
ارزش غذایی زنجبیل
مواد غذایی موجود در ۱۰۰ گرم زنجبیل خام به صورت زیر است:
کالری: ۸۰
کربوهیدرات: ۱۷.۸ گرم
پروتئین: ۱.۸ گرم
چربی: ۰.۷ گرم
فیبر: ۲ گرم
پتاسیم: ۴۱۵ میلی گرم
مس: ۰.۲ میلی گرم
منگنز: ۰.۲ میلی گرم
فسفر: ۳۴ میلی گرم
ارسال نظر