علت پوکی استخوان چیست؟

فرید بحرپیما عضو هیات علمی گروه فیزیوتراپی دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تربیت مدرس در خصوص پوکی استخوان اولیه و ثانویه اظهار کرد: پوکی استخوان یا استئوپوروز عبارت است از کم شدن تراکم و قدرت استخوان که این کاهش تراکم و قدرت استخوانی می‌تواند باعث افزایش خطر شکستگی شود.

او گفت: این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که روند جذب استخوان سریع‌تر از تولید استخوان انجام شود. اگر پوکی استخوان به خودی خود شروع شود به آن پوکی استخوان اولیه و اگر به علت عامل دیگری به وجود‌اید پوکی استخوان ثانویه گفته می‌شود.

این فیزیوتراپیست افزود: پوکی استخوان اولیه به مرور زمان با افزایش سن از چهل سالگی به بعد آغاز می‌شود و یا در خانم‌ها بعد از شروع یائسگی اتفاق می‌افتد.

او ادامه داد: پوکی استخوان ثانویه به علت برخی از بیماری‌ها نظیر مشکلات کبدی، پر کاری تیروئید، بیماری‌های کلیوی و مصرف برخی از دارو‌ها مثل مصرف طولانی مدت کورتیکواستروئید‌ها یا هپارین به وجود می‌آید. این نوع پوکی استخوان در هر سنی می‌تواند ظاهر شود.

عضو کار گروه آموزشی کمیته علمی انجمن علمی فیزیوتراپی ایران تصریح کرد: عوامل متعددی زمینه ساز ابتلا به پوکی استخوان هستند که برخی از آنها غیرقابل تغییر هستند درحالیکه برخی دیگر از عوامل را با رعایت بعضی از موارد می‌توان از بین برد و خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش داد.

او به عوامل غیرقابل تغییر به لاغری، سابقه خانوادگی، افزایش سن و نژاد اشاره کرد و گفت: با تغییر عواملی نظیر مصرف کلسیم، مصرف سیگار، کم تحرکی و عدم استفاده از نور آفتاب می‌توان از بروز پوکی استخوان پیشگیری کرد.

بحرپیما تصریح کرد: مهم‌ترین هدف فیزیوتراپ ها در مواجهه با پوکی استخوان، در وهله اول کاهش سرعت پیشرفت بیماری و سپس کمک به افزایش تراکم استخوان‌هاست.

او ادامه داد: فیزیوتراپیست‌ها برای درمان این بیماران از تمرین درمانی و الکتروتراپی استفاده می‌کنند. این درمان‌ها باعث کاهش درد، اصلاح پوسچر یا وضعیت بدنی و افزایش تراکم استخوانی در بیماران می‌شوند.

این فیزیوتراپ گفت: تحقیقات متعدد نشان داده که انجام ورزش‌های سبک، نظیر راه رفتن، تاثیر بسیار اندکی بر پوکی استخوان دارد؛ بنابراین انجام ورزش توسط خود بیمار یا افراد غیر فیزیوتراپیست، نه تنها منجر به بهبودی بیماری نمی‌شود بلکه ممکن است به دلیل تجویز تمرینات نامناسب باعث شکستگی استخوانی شود.

او افزود: فیزیوتراپیست‌ها با تکیه بر دانش خود از ماهیت بیماری و تاثیرات ورزش آگاهی کامل داشته و نسبت به تجویز تمرینات متناسب با شدت پوکی استخوان اقدام می‌کند و در اثر ترکیب روش‌های تمرین درمانی و الکتروتراپی، نتایج عالی در درمان پوکی استخوان پدید می‌آورند.

عضو هیات علمی دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تربیت مدرس افزود: استفاده از دستگاه‌هایی نظیر مگنت تراپی نیز می‌تواند کمک شایانی به درمان بیماری وافزایش تراکم استخوانی کند ولی همواره باید به خاطر داشت که درمان اصلی این بیماری به تمرین درمانی و ورزش متکی است.

او در پایان گفت: تمام اقدامات درمانی زمانی موثر خواهند بود که عوامل مستعد‌کننده و زمینه ساز بیماری به حداقل برسند؛ بنابراین این بیماران باید سبک زندگی خود را تغییر داده و این موارد را رعایت کنند: در رژیم غذایی روزانه ازمواد غذایی غنی از کلسیم نظیر شیر وماست استفاده کنید؛ زندگی پرتحرکی داشته باشید و روزانه لااقل چهل دقیقه ورزش کنید؛ از مصرف سیگار و دخانیات اجتناب کنید؛ از نور آفتاب گریزان نباشید؛ به درمان بیماری‌های مرتبط با پوکی استخوان بطور کامل اقدام کنید و در این مورد با پزشک خود مشورت کرده و به او اعتماد کنید.