علت کمبود واکسن در کشور چیست؟

از هفته گذشته خبرهای دریافتی از تهران و شهرستان‌ها حاکی از آن بود که بسیاری از افرادی که برای دریافت دوز دوم واکسن خود به مراکز بهداشتی مراجعه کرده اند، با یک پاسخ مشترک از سوی مسئولان این مراکز مواجه شده اند: «واکسن نداریم، مراجعه نکنید.»

جالب این که مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت چند روز بعد از انتشار این اخبار یعنی در تاریخ ۱۲ خرداد در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «افرادی که اولین واکسن کووید ۱۹ را دریافت کرده‌اند تا قبل از دریافت پیامک و یا اطلاعیه وزارت بهداشت از مراجعه به مراکز بهداشتی و درمانی برای دریافت دوز دوم خودداری کنند.» 

همچنین در این اطلاعیه برای این که خیال افرادی که نوبت دریافت دُز دوم واکسن آن‌ها فرا رسیده است، راحت شود که حالا حالاها دستشان به این واکسن نمی‌رسد، تاکید شده بود که «تاخیر چند روزه تا چند هفته و برای برخی واکسن‌ها تا چند ماه، تاثیری در اثربخشی و ایمنی‌زایی واکسن نخواهد داشت.» 

در این میان اما آمار رسمی وزارت بهداشت نشان می‌دهد که در یک هفته اخیر یعنی در بازه زمانی شنبه ۸ خرداد تا شنبه ۱۵ خرداد ۸۴۰ هزار و ۲۷۷ دوز اول واکسن کرونا تزریق شده، اما در همین بازه زمانی فقط ۷۱ هزار و ۲۶۲ دوز دوم واکسن تزریق شده است. این در حالی است که اگر به آمار واکسیناسیون چهار هفته قبل از این بازه زمانی یعنی تاریخ شنبه ۱۱ اردیبهشت تا شنبه ۱۸ اردیبهشت توجه کنیم، در آن زمان ۳۹۶ هزار و ۹۰۹ نفر دوز اول واکسن کرونای خود را دریافت کرده بودند و قاعدتا اکنون زمان دریافت دوز دوم واکسن آن‌ها فرا رسیده است. 

البته نمی‌توان گفت در هفته دوم خرداد که شاهد کاهش محسوس سرعت تزریق دوز دوم واکسن کرونا بوده ایم، دقیقا نوبت دریافت دوز دوم چند نفر از حدود ۴۰۰ هزار نفری که از ۱۱ تا ۱۸ اردیبهشت دوز اول واکسن خود را دریافت کرده بودند، فرا رسیده بود، چون در میان واکسن‌های موجود در چرخه واکسیناسیون عمومی کشور، فاصله تزریق دوز اول و دوم واکسن روسی و چینی حدود چهار هفته و فاصله بین تزریق دوز اول و دوم واکسن آسترازنکا حدود سه ماه است و وزارت بهداشت دقیقا اطلاع‌رسانی نکرده که از هرکدام از این واکسن‌ها دقیقا چند دوز به ایرانیان تزریق شده است و بنابراین ما نمی‌دانیم که دقیقا نوبت دریافت دوز دوم چند نفر در هفته گذشته فرا رسیده بود. 

اما آنچه براساس آمارهای وزارت بهداشت، کاملا مشخص است، این که با کند شدن روند تزریق دوز دوم واکسن کرونا، بسیاری از افرادی که نوبت تزریق دوز دوم آن‌ها فرا رسیده است، فعلا از دریافت این واکسن محروم مانده‌اند و در شرایطی که بعد از واردات مجموعا ۵ میلیون و ۶۴۷ هزار و ۸۰۰ دوز جدید واکسن کرونا تا ۲۶ اردیبهشت، در سه هفته اخیر فقط ۱۰۰ هزار دوز جدید دیگر به کشورمان وارد شده است، به نظر می‌رسد متوقف شدن روند واردات واکسن کرونا، به کاهش شدید سرعت توزیع دوز دوم واکسن و اختلال در روند واکسیناسیون عمومی دامن زده است. 

در این میان، تا ساعت ۱۴ دیروز، از مجموع ۵ میلیون و ۷۴۷ هزار و ۸۰۰ دوز واکسن واردشده به کشور، مجموعا ۴ میلیون و ۷۵۸ هزار و ۵۹ دوز واکسن کرونا شامل ۴ میلیون و ۱۷۸ هزار و ۱۲۵ دوز اول و تنها ۵۷۹ هزار و ۹۳۴ دوز دوم واکسن کرونا به ایرانیان تزریق شده است؛ این آمار نشان می‌دهد هنوز ۹۸۹ هزار و ۷۴۱ دوز از میان واکسن‌های وارداتی کرونا در سطح کشور تزریق نشده است و البته با توجه به شفاف نبودن شیوه اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت درباره واکسیناسیون کرونا، دقیقا نمی‌توان گفت که چه تعداد از این واکسن‌ها مربوط به دُز اول و چه تعداد مربوط به دوز دوم است