ساعت رسمی رای گیری در چه صورتی تمدید می شود؟

رئیس ستاد انتخابات کشور تاکید دارد که مردم می توانند فرمان تغییر به سمت بهبود را خود به دست گیرند و در حقیقت راننده این قطار باشند نه صرفا یک همراه و سرنشین.

او از فواید مشارکت در انتخابات برای مردم و ایران می گوید و در نقطه مقابل توضیح می دهد که قهر با صندوق رای آسیب هایی را متوجه کشور خواهد کرد. رئیس ستاد انتخابات کشور بر سلامت انتخابات تاکید دارد و یادآوری می کند که ابتدا نتیجه انتخابات ریاست جمهوری اعلام خواهد شد.

بحث مهم کنونی کشور انتخابات ریاست جمهوری است. سوال خود را از صحبت های شما در جمع فرمانداران کشور در تاریخ ۱۹ فروردین شروع می کنم. شما ۴ رکن سلامت، امنیت، رقابت و مشارکت را به عنوان مهم ترین مولفه های انتخابات اعلام کردید. الان که در آستانه پایان ماراتن انتخابات هستیم، این ۴ مولفه را چگونه ارزیابی می کنید؟ و کدام یک را بیشتر محقق شده می دانید؟

قاعدتا خروجی این ۴ مولفه باید انتخاب یک فرد شایسته باشد. بحث همیشگی بنده این است که نباید فقط به روزهای منتهی به ۲۸ خرداد فکر کرد بلکه باید روزهای بعد از آن را هم دید؛ یعنی نتیجه انتخابات در واقع منجر به افزایش کارآمدی نظام، ثبات و انسجام ملی و داخلی شود. در بحث امنیت، بنابر گزارشی که رئیس ستاد امنیت انتخابات داشته است، مشکل جدی وجود ندارد و پیش بینی های لازم هم انجام شده است؛ بنابراین از نظر امنیتی تا ۲۸ خرداد پیش بینی وقوع مساله خاصی وجود ندارد. در مولفه سلامت هم، تمام بحثی که ما به عنوان مجری انتخابات داریم این است که انتخابات سالمی برگزار شود. از ابتدا که روند برگزاری انتخابات آغاز شد، دو اصل بیطرفی و قانونمداری را مبنا گذاشته ایم و به همه ارکان شامل استانداران، فرمانداران و بخشداران ابلاغ شده است که بیطرفی را رعایت کنند و قانونمداری را هم مبنای کار خود قرار دهند. حالا این قانون کامل هست یا نه؟ قاعدتا نواقصی دارد و من مکلف هستم که این قانون را به عنوان مجری رعایت کنم. چنانکه می دانید دولت در گذشته لایحه ای را تحت عنوان لایحه جامع انتخابات به مجلس ارائه داد اما این لایحه نه در مجلس دهم و نه در این دوره در دستور کار قرار نگرفت. امیدواریم که بالاخره زمانی به سوی قانون جامع انتخابات حرکت کنیم.

از لحاظ مساله رقابت، تلاش خود را انجام دادیم و در دوره ثبت نام ریاست جمهوری هم فضایی را ایجاد کردیم که همه افرادی که خود را شایسته می دانستند، آمدند و ثبت نام کردند. وقتی به این فضا نگاه می کردیم شاهد بودیم که همه گروه ها و جریانات آمده اند. موضوع مشارکت هم خیلی مهم است. هم عوامل و متغیرهای متعددی بر مشارکت تاثیر دارد و هم مشارکت بر برخی از موضوعات تاثیر می گذارد. قاعدتا در این شرایط، مسائل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بر این موضوع موثر است. الآن و در فاصله چند روز مانده به انتخابات که نگاه می کنیم، متوجه می شویم مشارکت با شرایط مطلوبی که انتظار داشتیم فاصله دارد. حالا امیدواریم که در این چند روز، جدی شدن تبلیغات انتخاباتی و تحرک بیشتر در فضای انتخابات شوراها تاثیر خود را بر انتخابات ریاست جمهوری بگذارد. این در حالی است که برنامه محور بودن کاندیداها سبب می شود که مردم بیشتر به این عرصه وارد شوند و مشارکت کنند.

در مولفه رقابت، آیا شما هم چنین کیفیتی را پیش بینی می کردید؟ آیا این کیفیت مطلوب دولت هست؟

صرف نظر از ورود به حوزه احراز صلاحیت ها که جز وظایف ما نیست و بر عهده شورای نگهبان است، بنده به عنوان یک کارشناس سیاسی، این تصور را داشتم که شرایط دیگری شکل می گیرد ولی وقتی نتایج اعلام شد، متوجه شدیم با آنچه ما تصور می کردیم کمی فاصله دارد. این مساله دیگر به شورای نگهبان مربوط است و آنها صلاحیت ورود و تشخیص دارند. ارزیابی دقیقی ندارم که اعلام نامزدهای ۷ گانه تا چه اندازه می تواند در حوزه رقابت و مشارکت ها تاثیر بگذارد اما با نگاه به جامعه احساس می شود که این عامل هم در کنار بقیه متغیرها در این سطح از مشارکت بی تاثیر نباشد.

آیا تلاش هایی که خود شما هم اشاره کردید برای رقابتی شدن انتخابات انجام داده اید، محدود به نامه ای بود که آقای روحانی به رهبر معظم انقلاب نوشتند؟ یا اقدامات دیگری هم انجام داده اید؟

در این عرصه در سطوح مختلفی کارهایی صورت می گیرد. در سطح عالی دولت، رئیس جمهوری و در سطح عالی وزارت کشور ، آقای رحمانی فضلی اقداماتی را انجام دادند. بنده هم به عنوان معاونت سیاسی اقداماتی انجام دادم. ما نسبت به فعال کردن احزاب و گروه ها و تشکل های سیاسی برنامه مستمری داشتیم. تقریبا در آخرین جلسه ما در وزارت کشور که با اعلام نتایج احراز صلاحیت ها مصادف شد، حدود ۲۰ نفر از شاخص ترین چهره ها و فعالان سیاسی و حزبی حضور داشتند و موضوع ما هم تلاش برای افزایش مشارکت بود. وزارت کشور در حوزه امنیت و سلامت وظیفه ذاتی دارد ولی در حوزه مشارکت و رقابت، وظیفه ملی مطرح است که ما هم در آن نقش داریم. شاید بتوانم ده ها نامه نشان بدهم که ثابت می کند ما برای افزایش مشارکت تلاش کردیم.

نامه آقای روحانی به رهبری درباره تایید صلاحیت ها آیا ناظر به شخص خاصی بود یا به طور کلی از رهبری خواسته بودند که به صلاحدید خودشان کاری انجام دهند؟

خودشان باید پاسخ دهند اما تلقی من این بود که می خواستند فضا رقابتی تر شود. دولت همین نگاه را در همه عرصه ها داشته است. ما در انتخابات مجلس در سال ۹۸ هم همین رویکرد را داشتیم و معتقد بودیم که هرچه فضا رقابتی تر شود به عنوان یکی از متغیرها می تواند بر مشارکت تاثیر بگذارد.

به هر روی در فاصله چند روز مانده تا انتخابات، به درست یا به غلط، یک دوگانه مشارکت یا عدم مشارکت شکل گرفته است. آقای ربیعی سخنگوی دولت در یادداشتی برای روزنامه ایران تصریح داشتند که با وجود گلایه ها اما باید برای ایران در انتخابات شرکت کنیم. به نظر شما این تاکید بر «برای ایران» ناظر بر چیست؟

قاعدتا در ۴۲ سالی که از پیروزی انقلاب اسلامی می گذرد، بحث مشارکت در انتخابات معانی متفاوتی دارد. یک بخش از آن به دشمنی ای برمی گردد که به هر حال نسبت به مردم، کشور و انقلاب وجود دارد. از گذشته، خط تحریم انتخابات از خارج از کشور طرح و در داخل پمپاژ می شد. عمدتا هم وقتی مردم مشارکت می کردند، خط تحریم کور می شد و بی نتیجه می ماند. از یک طرف دیگر هم چون امنیت مردم یک اصل پایه است و معتقدیم بنیان امنیت جمهوری اسلامی، مردم هستند، لذا این مساله هم نشان می دهد هر قدر مردم حضور و مشارکت بیشتری داشته باشند، این مشارکت به امنیت کشور کمک می کند؛ یعنی دیگران که از بیرون نگاه می کنند تصور نمی کنند که بین ملت شکاف ایجاد شده است و می توانند از این شکاف بهره برداری کنند. من معتقدم با وجود مشکلات اقتصادی و گلایه های سیاسی اما با یک نگاه عمیق هیچ محملی بهتر از صندوق رای برای اعمال حاکمیت ملی نداریم؛ یعنی اگر مردم هم منتظر تغییر هستند تا شاید شرایط بهتر شود، بهترین مسیر برای این تغییر همان صندوق رای است. ما باید انتخاب درستی انجام دهیم. گاهی در خیابان به دنبال تغییر هستیم که یک مسیر غیر دموکراتیک و هزینه بر است و خیلی هم نتیجه بخش نیست؛ چون بسیاری از بیگانگان و فرصت طلبان هم منتظر هستند که از این موضوع سوءاستفاده کنند. مسیر منطقی و مدرن این است که مسائل خود را با استفاده از صندوق رای حل و فصل کنیم.

روش های کم هزینه تری را انتخاب کنیم؟

بله؛ مدنی تر و مدرن تر است. نگاه به تاریخ بشر نشان می دهد در برهه هایی امپراطوری ها به هم حمله می کردند و با تصرف و غلبه به اهداف خود می رسیدند و بشر از خود می پرسید که تا چه زمانی باید از رویکرد غلبه استفاده کرد. برای چرخش قدرت، مسیرهای دیگری هم وجود دارد. یکی طریق مدنی است که با استفاده از صندوق رای این تغییر را انجام دهیم. همه کسانی که دنبال رفاه مردم و تکامل کشور هستند باید بیایند و مشارکت کنند و تلاش نمایند که این صندوق قدرتمند شود. هر قدر که صندوق رای قدرتمندتر شود این مسیر تعالی و رشدکم هزینه تر انجام می شود.

فکر می کنید اگر صندوق رای از اعتبار بیفتد و مردم از این ظرفیت قانونی استفاده نکنند چه تبعاتی قابل تصور است؟

می توان تبعات را به ۲ دسته تقسیم کرد: یک دسته کسانی هستند که از بیرون به ما نگاه می کنند. آنها قطعا طمع خواهند کرد وقتی ببینند که مردم پای صندوق نمی آیند این عدم مشارکت را که ممکن است دلایل مختلفی هم داشته باشد مصادره به مطلوب می کنند. حال آن که این عدم مشارکت ممکن است اساسا انگیزه سیاسی هم نداشته باشد کما این که در گذشته هم تجربه شده است. بالاترین مشارکت مردمی در انتخابات سال ۸۸ بود با ۸۵ درصد. یعنی در همان انتخابات هم بالاخره ۱۵ درصد مردم شرکت نکردند. آن جایی هم که مشارکت ۵۰ درصد بوده است، ۵۰ درصد نیامده اند. بنابراین آنهایی هم که نمی آیند شامل طیفی از انگیزه های مختلف هستند. بخش کوچکی از این افراد دنبال براندازی هستند اما بخش عمده ای از افرادی که پای صندوق نمی آیند انگیزه های مادی، مدنی، اقتصادی و سیاسی دارند. اگر هر کسی به این اتفاقات نگاه کند به این جمع بندی می رسد که جمهوری اسلامی قاعدتا آلترناتیوی ندارد. هر بحثی که داریم باید در همین خانواده حل و فصل کنیم.

بحث دیگر نگاه از داخل است. مثلا فردای انتخابات به خود می گویم که اگر مشارکت می کردم شاید اوضاع بهتر می شد. همه می توانند این سوال را از خود بپرسند. وقتی من به هر دلیلی در انتخابات مشارکت نمی کنم و پس از آن احساس کنم که شرایط بهتر نشد، آیا این را از خود نمی پرسم که اگر رای می دادم اوضاع بهتر بود؟ بنابراین این سوال همیشه برای افرادی که شرکت نمی کنند وجود دارد. حضرت امام و اخیرا هم رهبر معظم انقلاب بارها به بحث جمهوری اسلامی اشاره کردند. قاعدتا تجلی این جمهوریت در انتخابات است. مدل جمهوریت هم حاکم شدن رای اکثریت است. حالا یا من جزو آن اکثریت هستم یا نیستم. اما فردا هر کسی انتخاب شد رئیس جمهوری همه است و باید چه اکثریت و چه اقلیت را پوشش دهد.

اتفاقا چه اصولگرایان و چه شخصیت های اصلاح طلبی که به صورت گروهی یا فردی در انتخابات شرکت می کنند نیز بر تقویت وجه جمهوریت از رهگذر حضور در انتخابات تاکید کرده اند. بحث مشارکت از وجهی دیگر ناظر بر دولت منتخب هم هست. بسیاری بر این عقیده هستند دولتی که از بطن مشارکت گسترده بیرون بیاید هم برای حل مشکلات داخلی و هم موضوعات بین المللی می تواند پشتوانه محکمی داشته باشد.

به خاطر دارم در گذشته فرمایشی را از رهبر معظم انقلاب خوانده بودم که بیان داشته بودند اگر مشارکت بالا صورت بگیرد و رئیس جمهوری نسبت کمی از آن مشارکت را داشته باشد، مثلا از مشارکت ۷۰ درصدی، پنجاه و چند درصد رای بیاورد در مقابل شرایطی که جمعیت کم تری پای صندوق بیاید و رئیس جمهوری ۹۰ درصد آرا را کسب کند، مورد اولی برای ما مطلوب تر است. هر کدام از این ۷ نفر که منتخب مردم شود، اگر با پشتوانه قوی مردمی رای بیاورد می تواند با اقتدار در داخل و خارج کشور صحبت کند. در این جا می توانیم از بحث نظری هم کمک بگیریم. ما از دولت قوی و ضعیف صحبت می کنیم. یکی از شاخص های دولت قوی همین پشتوانه مردمی است. اگر رئیس جمهوری با پشتوانه کم به این جایگاه برسد، جهانیان نگاه متفاوتی به او خواهند داشت. قطعا از رئیس جمهوری که با مشارکت پایین انتخاب شود به عنوان رئیس جمهوری ضعیف یاد خواهند کرد. البته ما از مشروعیت صحبت نمی کنیم چرا که همه آنان دارای مشروعیت هستند.

با توجه به اهمیت مشارکت و نکاتی که تشریح کردید، لازم می دانید از گروه های مرجع و فعالان سیاسی و حزبی بخواهید که در دعوت مردم برای شرکت در انتخابات جدی تر باشند؟ توصیه یا خواسته ای از آنها دارید؟

یکی از اتفاقاتی که در این دوره می بینیم و عمدتا هم تحت تاثیر بیماری کرونا است، تعطیلی دانشگاه ها و مدارس و یا کم شدن جمعیت مساجد است. اینها کانون های بسیج مردم در انتخابات بودند؛ به طور مثال دانشگاه های ما گروه مرجع بزرگی هستند. استادان دانشگاه، دانشجویان و تشکل های دانشجویی وقتی وارد جریان انتخابات می شدند موجی را به همراه خود می آوردند.

مدارس و معلمان و دانش آموزان هم تحرکی در انتخابات ایجاد می کردند. این مراکز تحت تاثیر کرونا تعطیل هستند. حالا ما باید کاری کنیم که به شکل دیگری فعال شوند؛ مثلا در فضاهای مجازی فعال شوند و در آن جا گفت و گو صورت گیرد. معمولا گفته می شود افکار عمومی در خصوص یک موضوع وارد بحث و گفت و گو می شود. به نظر من موضوع انتخابات و بحث حضور و نقش آفرینی فرد در این اتفاق بزرگ و انتخاب سرنوشت خود و تشویق دیگران به حضور، از موضوعاتی است که نباید گروه های مرجع به بهانه فقدان مکان مناسب آن را نادیده بگیرند و این کارویژه را کنار بگذارند. باید فعالیت انجام شود تا مانند امواج سینوسی جامعه را نسبت به انتخابات حساس کرد و مردم هم حس کنند که یک حادثه خیلی مهم و تاثیرگذاری در جریان است. درست است که در روز ۲۸ خرداد مردم پای صندوق حاضر می شوند ولی هر دولتی که در این انتخابات سر کار می آید سرنوشت ۴ یا ۸ سال کشور را به دست می گیرد.

اگر کسی بگوید که من نمی خواهم در این ۴ یا ۸ سال نقشی داشته باشم تکلیفش روشن است. اما خیلی ها می خواهند در پدید آوردن این سال ها نقش داشته باشند پس باید بیایند و دیگران را هم دعوت به مشارکت کنند.

پیش تر اعلام شده بود که انتخابات یک ساعت زودتر آغاز می شود و تا ساعت ۱۲ شب ادامه دارد و تا ساعت ۲ بامداد هم قابل تمدید است اما یکی از اعضای شورای نگهبان اعلام کرده که ساعت پایانی انتخابات ۱۲ شب است و پس از آن کسانی که در محوطه حوزه رای گیری باشند می توانند آرای خود را به صندوق بیندازند. این به معنای آن است که انتخابات بعد از ساعت ۱۲ تمدید نمی شود؟

آنچه شما اشاره کردید بند ۱۱ مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا در تاریخ اول خرداد ۱۴۰۰ است. می دانید که مصوبات این ستاد لازم الاجراست. طبق این بند به وزارت کشور اجازه داده می شود که با هماهنگی شورای نگهبان به منظور جلوگیری از ازدحام در شعب، اخذ رای از ۷ صبح روز ۲۸ خرداد آغاز و در صورت لزوم در شعبه های شلوغ تا ساعت ۲ صبح روز بعد تمدید شود. این یک مساله حقوقی را ایجاد می کند.

در قانون آمده است که انتخابات در یک روز و آن هم در روز جمعه برگزار شود. بعضی از آقایان معتقدند که این مصوبه نمی تواند آن قانون را نقض کند. فهمی که من از مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا دارم این است که این موارد در حکم مصوبات شورای عالی امنیت ملی است. آخرین بار هم که با یکی از حقوقدانان شورای نگهبان گفت و گو داشتم، گفته شد که آنان هم این مصوبه را نقض نمی کنند. بحث این است که ما تا ساعت ۱۲ انتخابات را تمدید می کنیم. اگر ببینیم که رای دهنده ای حضور دارد رای گیری را ادامه می دهیم. در غیر این صورت چه ضرورتی برای ادامه دادن وجود دارد؟ ما هم در عرصه اجرا همین مسیر را خواهیم رفت. حالا الزامی وجود ندارد که اگر کسی حضور ندارد ما تا ساعت ۲ بامداد هم در حوزه اخذ رای حضور داشته باشیم. مثلا اگر صندوق سیاری را به روستایی می برید و ۱۰۰ نفر واجد شرایط داشته باشد تنها یک ساعت زمان برای اخذ رای زمان می برد. آیا این نقض قانون است؟

مثلا در تهران ساعت ۱۲ شب انتخابات پایان می یابد و همزمان اعلام می شود از کسانی که درون شعبه هستند رای گیری بشود. آیا این به معنای آن است که از ساعت ۱۲ درهای شعبه بسته می شود و کسی که ساعت ۱ بامداد مراجعه کند نمی تواند رای دهد؟

نه نمی تواند. البته مصوبه ستاد خیلی صریح می گوید که اگر کسی آمد باید رای او گرفته شود و به وزارت کشور این اجازه را می دهد که ساعت را تمدید کند؛ مثلا شما استاندار هستید. ساعت ۱۱ شب با ما تماس می گیرید و می گویید که دیگر رای دهنده ای وجود ندارد. در این صورت من برای چه شما را معطل کنم؟ یا اگر در ۴۶۰ فرمانداری و هزار و صد و اندی بخشداری در سراسر کشور که انتخابات صورت می گیرد، اعلام شود که در ساعت ۱۰ شب کار تمام است و مردم هم دیگر حضور ندارند، ما به او می گوییم که در حوزه را ببندد و با حضور ناظر برای شمارش آرا اقدام کند، اما اگر فرمانداری تهران در ساعت ۱۲ اعلام کند که مردم هم چنان مراجعه می کنند، ما به آن اعلام می کنیم که با نظر ناظر تا زمانی که مردم می آیند آرای آنان را بگیرید.

این مصوبه چنین اختیاراتی را به ما می دهد. حالا این که فقط کسانی که داخل شعبه مانده اند می توانند رای خود را به صندوق بیندازند یکی از شقوق این مصوبه است. در گذشته بحث درباره این بود که اگر یک دقیقه از ساعت ۱۲ شب بگذرد، روز به پایان رسیده است. این مصوبه می گوید که شما مجاز هستید که رای گیری را به بعد از ساعت ۱۲ هم منتقل کنید یا زمانی که تشخیص دادید فرد یا افراد جدیدی برای رای دادن نمی آیند و فقط تعدادی در همان حوزه حضور دارند، اعلام شود که در را بسته و از همین صف رای گیری شود.

گفته بودید که اولویت در شمارش آرا با انتخابات ریاست جمهوری است. تضمین می دهید که مانند اعلام اسامی نامزدهای تایید صلاحیت شده، نتیجه انتخابات هم قبل از اعلام وزارت کشور اعلام عمومی نشود؟

ما در این دوره از شعبه با ناظر که همان شورای نگهبان باشد کار تجمیع را انجام می دهیم. فرض بگیرید که ۷۰ هزار شعبه داریم. اگر در این شعب انتخابات به پایان رسید و آرا شمارش شد و اسامی وارد دستگاه شد دو مسیر برای انتقال در پیش رو است؛ یک مسیر به سمت ناظر است که باید آن را بررسی کند و یک مسیر هم وزارت کشور. اگر در سطح بالاتر اختلافی است باید آن را حل و فصل کنیم؛ مثلا شعبه ای نیاز به بازشماری دارد. بنابراین ما مسیر قانونی خود را طی می کنیم و ناظر ما هم مسیر قانونی خود را طی می کند. بر اساس قانون، وقتی وزارت کشور با ناظر انتخابات به توافق رسید نتایج را اعلام می کند. حالا باید تدابیری را هم در نظر بگیریم که وقفه ای در این مورد پیش نیاید تا در افکار عمومی هم شائبه ای ایجاد نشود. حالا اگر کسی در این فاصله نتیجه ای از انتخابات را اعلام کرد قطعا خلاف قانون است و به لحاظ مبانی قانونی باید با او برخورد شود. قانون صراحت دارد که اعلام نتایج بر عهده کدام نهاد است، لذا اگر فردی قبل از اعلام نتایج، دست به انتشار اطلاعاتی بزند قطعا باید با او برخورد شود. در دنیای امروز که کسی نمی تواند تضمین دهد ولی می توانیم جلوی تخلف را بگیریم.

نتیجه آرا آیا مرحله به مرحله اعلام می شود یا صبر می کنید نتیجه نهایی را یک باره اعلام کنید؟

اگر آرا تجمیع شد بهترین کار این است که در اولین فرصت کل آرا را اعلام کنیم اما اگر دیدیم که این امر امکان ندارد و شما به عنوان بیننده صبح روز ۲۹ خرداد منتظر اعلام نتایج هستید، نمی توانیم شما را تا عصر منتظر نگه داریم. اگر کل آرا شمارش شد که چه بهتر وگرنه تا حدی که با ناظر به توافق رسیدیم و صورتجلسه انجام شد، آرا را اعلام می کنیم.

نتیجه نهایی قبل از اعلام به مردم به رئیس جمهوری اطلاع داده می شود یا نیازی نیست؟

ایشان هم همچون مردم مطلع می شوند. این را هم اضافه کنم که طبق ترتیب اعلام و شمارش در جایی مانند تهران که ۴ انتخابات در آن انجام می گیرد، اول نتایج انتخابات ریاست جمهوری، بعد خبرگان ، بعد از آن میان دوره ای مجلس و در نهایت شوراها اعلام می شود و در شهرهایی که دو انتخابات دارند اول نتایج انتخابات ریاست جمهوری و سپس شورا اعلام می شود.

اختلاف نظری بین وزارت کشور و هیات مرکزی نظارت بر انتخابات شوراها به وجود آمد. پیش از این در رسانه ها این گونه تعبیر می شد که نظارت استصوابی به انتخابات شوراها هم تعمیم داده شده است. گویا هیات مرکزی نظارت معتقد است که نظر نهایی درباره صلاحیت نامزدها را باید او بدهد اما وزارت کشور ظاهرا معتقد است که وظیفه بررسی صلاحیت ها بر عهده هیات های اجرایی و هیات های نظارت استانی و شهرستان ها است. این ماجرای اختلافی در نهایت به کجا رسید؟

در ماده ۱۰۶ قانون شوراها آمده که وزارت کشور مجری انتخابات شوراها است. در بسیاری از مواد این قانون، اختلاف نظری وجود ندارد اما در یک تبصره اختلاف نظر وجود دارد. طبیعی هم است. یا باید در گذشته و در مجلس حل و فصل می شد یا اینکه بر اساس تفسیر به جایی که به عنوان دولت مرجعیت دارد، مراجعه کرد. ما از معاونت حقوقی ریاست جمهوری استعلام کردیم و برای ما به عنوان دولت حجت است. شاید برای کسی که در مجلس نشسته است هیچ حجتی نداشته باشد، لذا وقتی از این معاونت سوال کردیم نظر ما را نسبت به تبصره تایید کردند. ما هم در مقام اجرای قانون به همان عمل کردیم.

تبصره ۳ ماده ۶۰ قانون انتخابات وقتی طرق اعمال نظارت هیات مرکزی را مطرح می کند دو مورد اختیار را از هیات مرکزی نظارت جدا می کند و به هیات نظارت شهرستان و استان می دهد. آن دو مورد چه هستند؟ یکی تعیین صلاحیت نامزدها و دیگری تایید صحت انتخابات. جز این دو مورد همه اختیارات نظارت را هیات مرکزی دارد. ما هم همه را قبول داریم اما خود قانونگذار گفته است که این دو مورد فوق را به هیات نظارت در سطح شهرستان و استان می دهیم. حالا در خود تبصره این بحث مطرح می شود که اگر یک فرد در هیات اجرایی شهرستان تایید شد و هیات نظارت استان هم بر آن صحه گذاشت، این امر کاملا مورد تایید است و دیگر نیاز به بررسی ندارد. تفاوت برداشت ما با هیات مرکزی بر سر این نکته است. آقایان می گویند که ما اختیار داریم که بر اساس مدارک و اسناد جدید دوباره صلاحیت ها را بررسی کنیم. ما می گوییم که اگر مدارک جدیدی وجود دارد به همان هیات نظارت شهرستان و استان داده شود. بحث همین است.

من دوباره بر حضور و مشارکت در انتخابات تاکید می کنم. ما ۵۹ میلیون و ۳۱۰ هزار و ۳۰۷ نفر واجد شرایط حضور در انتخاب داریم که از این تعداد یک میلیون و ۳۹۲ هزار و ۱۴۸نفر رای اولی هستند. همه کسانی که سرنوشت کشور برایشان مهم است و علاقه مند هستند که در تعیین آن نقش داشته باشند، خودشان مسیر تغییر را به دست بگیرند و نگذارند دیگران در دست بگیرند. در واقع، سرنشین نباشند بلکه راننده باشند. تغییر که بالاخره صورت خواهد گرفت اما آیا ما در آن موثر هستیم یا روی صندلی عقب می نشینیم و صرفا همراه می شویم؟ کسانی که می خواهند تغییر را به سمت بهبود در دست بگیرند بدانند که مسیر انجام آن همین صندوق رای است. مردم حتما باید حضور داشته باشند. خصوصا اینکه این اولین انتخابات ریاست جمهوری در گام دوم انقلاب و سده جدید است. خیلی ها تحولات این سده را به انتخابات امسال وابسته می دانند؛ بنابراین همه ما باید هم از منظر وظیفه ملی و هم دینی و مدنی شرکت کنیم.