مذاکرات هسته ای در دولت رئیسی به بن بست می خورد؟
تریبون‌های نماز جمعه طی چند ماه اخیر فضایی متفاوت را به نمایش گذاشته‌اند.
«اکنون اقدامات دولت ما به جایی رسیده که دیگر به انتقال پول از طریق بانک‌های بین‌المللی احتیاج نداریم.»، «آمریکایی‌ها برای مذاکره با ایران بی‌تابی می‌کنند. ما تصمیم خودمان را گرفته‌ایم و شما مردد هستید. ما در مذاکره‌ای حاضر می‌شویم که نتیجه‌اش لغو همه تحریم‌ها باشد و ایران اسلامی مذاکره فرسایشی را نمی‌پذیرد و در مذاکره سردرگم نیستیم.»
این دو جمله یکی ازسوی امام جمعه مشهد و دیگری ازسوی امام جمعه تهران و از تریبون باز نماز جمعه مطرح شد. دو سیگنال سیاسی از تریبون نماز جمعه به دولت رئیسی.
مذاکرات به بن‌بست می‌رسد؟
بعد از کش و قوس زیاد بر سر آغاز مذاکرات هسته‌ای در دولت رئیسی، بالاخره دو روز پیش علی باقری، معاون سیاسی وزارت خارجه تاریخ ازسرگیری مذاکرات را علنی کرد. علی باقری‌کنی، مسئول پرونده هسته‌ای در وزارت خارجه ایران در توئیتر خود نوشت: در تماس تلفنی با آقای انریکه مورا، آغاز مذاکرات با هدف لغو تحریم‌های غیرقانونی و غیرانسانی، در روز ۸ آذر ماه در وین مورد موافقت قرار گرفت.
نکته جالب توجه در تاریخ اعلام‌شده که ازسوی ناظران نیز برجسته شد این است که زمان آغاز مذاکرات جدید درست پس از نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ـ ۲۲ تا ۲۶ نوامبر ـ برگزار می‌شود؛ این امر می‌تواند از صدور قطعنامه احتمالی علیه ایران در این نشست جلوگیری کند.
رویکرد دولت رئیسی در مذاکرات همچنان محل ابهام و نگرانی است اما سیگنال‌های صادرشده از دولت نشان می‌دهد قرار نیست استراتژی دولت سابق دنبال شود.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران هفته گذشته سخنانی گفت که تلویحاً نشان می‌داد که تهران می‌خواهد مذاکرات را از صفر شروع کند نه از جایی که متوقف شد. امیرعبداللهیان گفت: «ما نمی‌خواهیم از نقطه بن‌بست مذاکرات وین وارد مذاکره شویم، اما فرمت شکل‌گرفته در مذاکرات وین را می‌پذیریم».
نکته مهمی که در توئیت علی باقری دیده می‌شود: وی تاریخ ۲۹ نوامبر را زمان «آغاز (Start) ـ و نه ازسرگیری (Resume) ـ مذاکرات با هدف لغو تحریم‌های غیرقانونی و غیرانسانی آمریکا» اعلام کرده است.
سیگنالی که امروز از تریبون نماز جمعه تهران و برخی دیگر از تریبون‌ها ارسال شد نیز حکایت از آن دارد که انتظارات از دولت رئیسی ازسرگیری مذاکرات با استراتژی متفاوت از استراتژی تیم هسته‌ای دوره ظریف است؛ اما اینکه چقدر طرف اروپایی حاضر به پذیرش مذاکراتی با این پیش‌شرط و استراتژی متفاوت از سوی ایران شود باید تا دور جدید مذاکرات صبر کرد.
مرگ تدریجی FATF در مجمع تشخیص
اواخر مهر ماه بود که ایران در کنار کره شمالی در لیست سیاه FATF قرار گرفت. گرچه برخی این اقدام را جدید ندانسته و به این بهانه تلاش کردند آن را امری بی‌اهمیت جلوه دهند اما به عقیده تحلیل‌گران سیاسی و اقتصادی ماندگار شدن ایران در لیست سیاه FATF حتی در صورت رفع تحریم‌های آمریکا برای ایران دردسرساز خواهد شد و مبادلات و تعاملات اقتصادی و بانکی ایران را با دشواری‌ها و سختی‌های زیادی روبه‌رو خواهد کرد.
اتفاقی که به نظر می‌رسد با وجود تحمیل هزینه‌های زیاد به اقتصاد و معیشت مردم، هنوز ازسوی برخی طیف‌ها و چهره‌های سیاسی و مهم‌تر از همه دولت رئیسی جدی گرفته نشده است.
آنچنان که روز گذشته امام جمعه مشهد علناً اعلام کرد «اکنون اقدامات دولت ما به جایی رسیده که دیگر به انتقال پول از طریق بانک‌های بین‌المللی احتیاج نداریم.»
ادعایی عجیب از سوی علم‌الهدی که هم بزرگنمایی اقدامات دولت رئیسی و حمایت‌های قاطع او از دامادش ابراهیم رئیسی را نشان می‌دهد هم بی‌توجهی به وضعیت وخیم مبادلات اقتصادی ایران به‌خاطر عدم پذیرش این لوایح.
این سیگنال‌ها که از سوی برخی چهره‌های دیگر این طیف سیاسی طی روزهای اخیر صادر شده امیدها به تصویب این لوایح را کمرنگ کرده است. سکوت ابراهیم رئیسی و مقامات اقتصادی دولت رئیسی و حضور برخی چهره‌های مخالف این لوایح در دولت چون محسن رضایی این احتمال را قوی‌تر کرده که لوایح مرتبط با اف‌ای‌تی‌اف سرانجام خوبی در مجمع تشخیص نخواهد داشت و حضور ایران در لیست سیاه تثیبت خواهد شد.
گرچه تریبون‌های نماز جمعه در چند ماهی که دولت رئیسی روی کار آمده یکدست در حمایت از دولت حرکت کرده، اما به نظر می‌رسد خط‌دهی به دولت ازطریق این تریبون‌ها نیز دنبال می‌شود؛ خط‌دهی‌ای که تا اینجای کار دولتی‌ها نیز با آن همراه هستند.
آنهایی که برای مردم تصمیم می گیرند از بو دجه عمومی ارتزاق می کنند و از همه امکانا ت هم برخوردار هستند اینها درد مردم را نم ی توانند درک کنند .