خرازی: احیای برجام نزدیک است

سید کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در سخنانی در مجمع دوحه ۲۰۲۲ با اشاره به اینکه آمریکا بود که از برجام خارج و موجب کاهش سطح اجرای تعهدات ایران در قالب این توافق شد، تصریح کرد: باید بگویم در دوره اوباما هم تحریم‌های جدیدی علیه ایران وضع شد. هر تحریمی وضع شد، بر ایران اثر اقتصادی داشت. حتی در دوره اوباما هیچ حرکت جدی در همکاری اقتصادی ایران و غرب اتفاق نیفتاد.

وی با بیان اینکه «در دوران ریاست جمهوری اوباما هم ایران مشکلاتی در روابط بانکی داشت، اگر چه قرار بود برجام این مشکلات را حل کند»، افزود: حتی اروپایی‌ها پس از اوباما و در دوره ترامپ و زمانی که او از توافق خارج شد، برای رفع مشکلات کاری نکردند. آن‌ها وعده دادند که قواعد خاصی در قوانین اروپایی برای حمایت از شرکت‌های اروپایی در قبال تحریم‌های ثانویه داشته باشند، اما کاری نکردند. اینستکس را راه‌اندازی کردند، اما فعالیتی نداشت.

رئیس شورای راهبردی روابط خارجی تاکید کرد: پس تاریخی طولانی را در این پرونده پشت سر گذاشته‌ایم. در حال حاضر آمریکا از این توافق خارج شده و ایران هم اجرای تعهدات خود را طبق برجام کاهش داده است.

خرازی در پاسخ به اینکه آیا باور دارید که واشنگتن به از فهرست خارج کردن سپاه از سازمان‌های تروریستی اقدام می‌کند و اقدام متقابل ایران چه خواهد بود؟ گفت: سپاه باید از آن لیست خارج شود و این تنها مشکل نیست. بیش از ۵۰۰ نهاد و فرد ایرانی تحت تحریم آمریکا قرار دارند که بخشی از این‌ها اثر مستقیم بر روابط ایران و غرب دارد.

وی ادامه داد: سپاه یک ارتش ملی است و ارتش ملی نباید گروه تروریستی شناخته شود. این برای ایرانی‌ها بسیار مهم است که سپاه از فهرست خارج شود؛ اما این تنها موضوع نیست. موضوعات دیگری هم وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به تضمین‌ها و دیگر موضوعات اشاره کرد.

رئیس شورای راهبردی روابط خارجی مسئله خروج سپاه از فهرست آمریکایی، مسئله مهمی برای ایران است، تاکید کرد: قطعا جمهوری اسلامی ایران آماده توافقی است که عادلانه باشد و منافع کشور را تامین کند.

خرازی در پاسخ به پرسشی در خصوص نقش جنگ روسیه در اوکراین در مذاکرات احیای برجام تصریح کرد: ایران در این قضیه موضع بی‌طرفی فعال را اتخاذ کرده است. ما در تماس با هر دو طرف هستیم و نمی‌توانیم تجاوز به کشور دیگری را تایید کنیم، چرا که خودمان این را تجربه را پشت سر گذاشته‌ایم. مسئله میان روسیه و اوکراین می‌بایست از طریق مذاکره حل و فصل شود. بنابراین باید دید در آینده چه می‌شود. فارغ از پیروزی یا شکست روسیه، تغییرات راهبردی در پیش است، به طوری که شکاف غرب و شرق بیشتر می‌شود و این وضعیت بر خاورمیانه اثر دارد، لذا باید آماده باشیم.

وی با نقد روایت یکسویه رسانه‌های غربی به ویژه آمریکایی از جنگ روسیه در اوکراین، به دلایل وقوع این جنگ اشاره کرد و ادامه داد: روسیه تحریک شده و این تحریک ناشی از توسعه ناتو به مرز روسیه بود. در خاطر داشته باشیم این فقط روس‌ها نیستند که به دیگر کشورها حمله کرده‌اند، دیگر قدرت‌ها از جمله آمریکا بارها به دیگر کشورها حمله کرده‌اند. مسئله حقوق بشر متاسفانه به صورت سیاسی شده مورد سوء استفاده قرار گرفته است. رسانه‌های آمریکا روی این مسئله که حقوق بشر در اوکراین نقض می‌شود، متمرکز شده‌اند و من هم این را رد نمی کنم، اما در یمن و افغانستان و دیگران هم حقوق بشر نقض می‌شود، بدون آنکه به این شکل مورد توجه قرار گیرد.

رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در بخش دیگری از صحبت‌هایش در خصوص راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها طبق برجام گفت: ما بر موضوع راستی‌آزمایی تحریم‌ها تاکید کرده‌ایم. ما باید زمانی برای راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها داشته باشیم و مطمئن شویم که از آن روز به بعد می‌توانیم روابط عادی اقتصادی با دیگران داشته باشیم.

خرازی در پاسخ به این پرسش که اگر سپاه از فهرست آمریکا خارج نشود، آیا در تهران به عنوان طرفی که توافق را به هم زده است، مورد سرزنش قرار نمی‌گیرد، تاکید کرد: با شما موافق نیستم. می‌دانید که سپاه بود که کشور را در برابر داعش نجات داد. داعش در سوریه و عراق بود و با فروپاشی بغداد و دمشق، قصد هجوم به ایران را داشت، اما سپاه ایران را نجات داد. سپاه نماد امنیت ایران است. همه در ایران به سپاه احترام می‌گذارند و تاکید دارند که از فهرست آمریکا خارج شود. سپاه نهادهای مهم اقتصادی در ایران دارد که اگر از فهرست آمریکا خارج نشود، روابط ایران و خارج اتفاق نمی‌افتد. بنابراین خروج سپاه از فهرست آمریکایی نه تنها از منظر غرور ملی ایران، بلکه از نظر اقتصادی نیز اهمیت دارد.

وی در پاسخ به پرسشی در این خصوص که کشورهای منطقه نمی‌خواهند سپاه از فهرست آمریکا خارج شود، تاکید کرد: منظورتان از منطقه چیست؟ این برداشت صحیح نیست و اگر به مردم عراق، لبنان، سوریه، یمن و بسیاری از دیگر کشورها رجوع کنید، سپاه را نیرویی بسیار مفید می‌دانند. مخالفان سپاه در منطقه به این دلیل با این نیروی نظامی مخالف هستند که به قدرت‌هایی مثل آمریکا وابسته‌اند؛ اما مردم منطقه مثل عراق، سوریه و دیگر کشورهای مستقل درک می‌کنند که سپاه چه ارزشی دارد و چه نقشی در مبارزه با گروه‌های تروریستی داشته است. آن‌ها قدرتی بودند که با داعش جنگیدند.

رئیس شورای راهبردی روابط خارجی همچنین با استقبال از عادی شدن روابط سوریه و کشورهای عربی تاکید کرد: از احیای روابط سوریه با کشورهای عربی استقبال می‌کنیم، چرا که زمان بازسازی سوریه فرا رسیده و این وضعیت نشاندهنده درستی سیاست ما در حمایت از دولت سوریه در برابر گروه‌های تروریستی است. برخی کشورهای عربی و غیرعربی از گروه‌های تروریستی حمایت کردند؛ اما ما کمک کردیم که این کشور فرونپاشد.

خرازی در پاسخ به این پرسش که اگر برجام احیا نشود، آیا ایران آماده تحمل فشار بیشتر است؟ گفت: چه فشاری بیشتر از آنچه تاکنون شاهد بوده‌ایم، ممکن است؟ آمریکا فشار حداکثری وارد آورد، اما اعتراف کرد که شکست خورد. چه فشار دیگری می‌توانند تحمیل کنند؟ ما آماده مقاومت و حفظ اقتصاد خود هستیم. اگر به ایران بیایید، وضعیت برای شما غریب به نظر خواهد رسید؛ چرا که با وجود همه فشارها، همه چیز در بازارها موجود است. حتی ایرانی‌ها بسیاری از کالاها را خودشان تولید می‌کنند. دلیل موفقیت ایران در مقابله با تحریم، مقاومت و حفظ غرور ملی بوده است.

وی در همین حال تاکید کرد: با همه این‌ها ما موافق حصول توافق و برقراری روابط عادی هستیم و در این مسئله تردیدی نیست؛ اما اجازه نمی‌دهیم استقلال‌مان نقض شود و تسلیم هم نمی‌شویم. برای همین حصول توافق مهم است، اما نه به هر بهایی.