تلاش حزب الله برای شناسایی عامل افشای مکان سید حسن نصرالله | جاسوس کیست؟

گستره ترور‌های اخیر اسرائیل و دقت بالای آنها، توجه تحلیلگران را به مساله نفوذ در لایه‌های مختلف حزب‌الله جلب کرد. عملیات ترور سیدحسن نصرالله در بیروت، تا کنون آخرین اقدام مهم اسرائیل در این حوزه بوده است. برخی معتقدند که عملیات موفقیت‌آمیز انفجار پیجر‌ها و بیسیم‌ها، ترور فرماندهان ارشد و در نهایت به شهادت رساندن دبیرکل حزب‌الله لبنان نشان از اشراف اطلاعاتی اسرائیل بر ساختار حزب‌الله و در اختیار داشتن جاسوس یا جاسوسانی در بخش‌های مختلف است. البته این تنها یک فرضیه است، برخی معتقدند که رژیم صهیونیستی برای انجام عملیات ضاحیه که نام آن را نظم نوین گذاشت، از فناوری‌های نوین استفاده کرد. ما در این گزارش فرضیه اول، یعنی وجود جاسوس در حزب‌الله را مورد توجه قرار می‌دهیم. وجود جاسوس در ساختار حزب‌الله مسبوق به سابقه است. مواردی در تاریخ حزب‌الله ثبت شده که نشان می‌دهد در نزدیک‌ترین حلقه‌های نزدیک به سیدحسن نصرالله، جاسوسان اسرائیل حضور داشته‌اند. حالا پرسش این است که چه کسی حضور دبیرکل در مقر زیرزمینی حزب‌الله در ضاحیه جنوبی را برای اسرائیلی‌ها تائید کرد؛ آیا محمد شوربه دیگری در کار است؟ برخی رسانه‌های خارجی احتمال درگیر بودن یک ایرانی در این مساله را مطرح کردند که با واکنشی روبرو نشده است.

خروج از پناهگاه

سیدحسن نصرالله از سال‌ها پیش به علت تهدیدات گسترده‌ای که علیه او وجود داشت، در مراسم‌ها و معابر عمومی ظاهر نمی‌شد. در حالی که طی سال‌ها، سخنرانی‌های او در ضاحیه بیروت به مناسب‌های مختلف برگزار می‌شد. اما طی چند سال گذشته سخنرانی‌های زنده او نیز به صورت ویدیوکنفرانسی بود. در حال حاضر یک سوال بزرگ وجود دارد: چه چیزی باعث شد که نصرالله به مقر حزب‌الله در ضاحیه بیاید؟

یک کارشناس امنیتی فرانسوی پس از ترور مدعی شد که تشکیل جلسه‌ای با این سطح هم بر اساس اطلاعات فریب اسرائیل صورت گرفت و موضوع آن نشست، بررسی حمله زمینی قریب‌الوقوع اسرائیل به بیروت بود. چه کسی حضور نصرالله را تائید کرد که اسرائیل دست به حمله بزند؟ و چه دلیلی وجود داشت که جلسه‌ای با این سطح بالا در شرایط قرمز منطقه برگزار شد؟ پاسخ این دو سوال مهم است.

زمانی که پیجر‌های حزب‌الله منفجر شدند و فردای آن روز که انفجار به بیسیم‌های واکی تاکی رسید، دو فرضیه مطرح شد. اول این که اسرائیل با تاسیس شرکت پوششی و سوار شدن روی زنجیره تامین کالای حزب‌الله، این پیجر‌های آلوده به مواد منفجر را به تشکیلات حزب‌الله وارد کرد. فرضیه بعدی هم این بود که با جلب همکاری فردِ موثر در زنجیره تامین، توانست این دستگاه‌ها را به سیستم حزب‌الله تزریق کند. پس از آن بود که ترور فرماندهان ارشد نظامی حزب‌الله به صورت روزانه انجام شد و تمام آنها به صورت دقیق هدف قرار می‌گرفتند.

ترور‌ها در حالی اتفاق می‌افتاد که با آغاز شدن موج جدید این عملیات‌ها، به خاطر توانایی سایبری بالای اسرائیل استفاده از تلفن‌های هوشمند به خاطر آلودگی بالای آنها توسط حزب‌الله در بخش‌هایی با محدودیت و در بخش‌هایی با ممنوعیت روبرو شده بود. فلسفه استفاده از دستگاه‌های پیجر نیز همین بود تا افراد قابل رهگیری نباشند. به رغم تمام این احتیاط‌ها، فرماندهان ارشد نظامی حزب‌الله یکی پس از دیگری هدف قرار می‌گرفتند و در نهایت هم دبیرکل ترور شد. این فرضیه مطرح می‌شود که اگر پای عامل یا عاملان انسانی در میان است، آنها چه سطح از دسترسی را داشتند که توانستند این سطح از اطلاعات را به اسرائیل بدهند که برجسته‌ترین خروجی آن زمان حضور نصرالله در ضاحیه بود.

یک فرضیه دیگر این است که حداقل در مورد عملیات ترور سیدحسن نصرالله با توجه حساسیت موضوع، اسرائیل از عامل انسانی برای تائید حضور دبیرکل حزب‌الله لبنان در مقر زیرزمینی این جنبش استفاده کرده است. چه کسی یا کسانی در موقعیتی حضور داشتند که ورود نصرالله با آن پروتکل‌های حفاظتی پیچیده را برای اسرائیلی‌ها تائید کنند؟ اخبار غیررسمی حاکی از آن است که بخش امنیتی حزب‌الله به دنبال کشف نقاط نشت اطلاعات و شناسایی و دستگیری جاسوسان احتمالی است.

سیدحسن نصرالله در سال ۲۰۱۱ از دستگیری دو عضو حزب‌الله و جاسوسی آنان برای آمریکا خبر داده بود. در اخبار آمده که سال ۲۰۱۰ نیز یکی از مقامات ارشد حزب‌الله لبنان که برای آمریکا جاسوسی می‌کرد توسط دستگاه امنیتی حزب‌الله بازداشت شد.

اما شاخص‌ترین جاسوسی که حتی یک فریم عکس از او وجود ندارد، محمد شوربه است. او سال ۲۰۱۵ یا ۱۳۹۳ به اتهام جاسوسی برای اسرائیل دستگیر شد. او زمانی توسط دستگاه امنیتی حزب‌الله دستگیر شد و به دادگاه داخلی حزب‌الله رفت که مسئول واحد عملیات خارجی این تشکیلات بود. مشرق‌نیوز همان زمان در این باره نوشت: «پس از مدت‌ها حدس و گمان درباره هویت جاسوس دستگیر شده در رده‌های بالای حزب الله لبنان، مجموعه‌ای از رسانه‌ها مدعی هستند که فرد دستگیر شده، هیثم محمد شوربه مسئول واحد عملیات خارجی حزب الله بوده است.

 در حالی که تاکنون حزب الله لبنان از اعلام تائید یا تکذیب هویت جاسوس دستگیر شده، خودداری کرده است، پایگاه خبری النشره، روزنامه لبنانی دیلی استار، روزنامه کویتی الرای و روزنامه آمریکایی واشنگتن پست مهم‌ترین منابعی هستند که مجموعه‌ای از اطلاعات تائید نشده را در باره فرد دستگیر شده، همکاران وی و تبعات خیانت وی به حزب الله منتشر کرده اند.

 واشنگتن پست به نقل از منبع لبنانی ناشناسی نوشته که فرد دستگیر شده که از سال ۲۰۰۸ تاکنون در راس واحد عملیات خارجی حزب الله بوده است، اطلاعاتی را به سازمان جاسوسی رژیم اسرائیل، موساد انتقال داده است. این منبع اظهار داشته که حزب الله علی رغم آسیب‌های جدی که از این مزدور دریافت کرده است، دستگیری وی را یک موفقیت جدی می‌داند. پیش از این و در سال ۲۰۱۱، نیز سید حسن نصرالله رهبر حزب الله اعلام کرده بود که دو نفر از اعضای سازمان که دستگیر شده اند به جاسوسی برای سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا، سی آی‌ای اعتراف کرده اند.

 گفته می‌شود که دستگیری شوربه با استفاده از کمک‌های ایران صورت گرفته است و پس از آن صورت گرفته است که حزب الله به حضور یک نفوذی در رده‌های بالای خود شک کرده است. در دوره مورد نظر، حزب الله دو فرمانده ارشد خود یعنی عماد مغنیه و حسان اللقیس را در عملیات تروری که تصور می‌رود ماموران اسرائیلی در آن نقش داشته اند از دست داده، چند عملیات خارجی حزب الله ناکام مانده، برخی از عناصر حزب الله در کشور‌های دیگر دستگیر شده و چند مامور حزب الله در سرزمین‌های اشغالی از دست رفته اند.

در سال ۲۰۱۲ حمله به یک اتوبوس در شهر بورگاس بلغارستان، به کشته شدن راننده و پنج جهانگرد اسرائیلی منجر شد. مقامات اسرائیلی مدعی نقش داشتن حزب الله در این حمله شدند و این حمله از جمله دلایلی بود که باعث شد اتحادیه اروپا، حزب الله را گروهی تروریستی بنامد. اکنون روشن شده است که اطلاعات داده شده توسط عوامل نفوذی باعث شده است که رژیم اسرائیل، پیشاپیش از این حمله باخبر باشد.

 مقامات بلغاری دو تن به نام‌های میلاد فراح معروف به حسین حسین و یک شهروند کانادایی به نام حسن الحاج را به عنوان عاملان این حمله معرفی کردند. دیلی استار در این باره نوشته است که ظاهرا بمب پیش از موعد مقرر و رسیدن به هدف اصلی منفجر شده است.

 گفته می‌شود که شوربه و چهار فرد دیگری که به جرم همکاری با وی دستگیر شده اند، اکنون در دادگاه‌های حزب الله در حال محاکمه هستند. شوربه ۴۲ ساله که در خانواده‌ای مذهبی از جنوب لبنان بزرگ شده و پس از چند ماه تعقیب و مراقبت بازداشت شده است، در دوره‌ای مسئول حفاظت از نصرالله نیز بوده است و سپس به فرماندهی واحد ۹۱۰ یا واحد عملیات خارجی حزب الله رسید. تصور می‌رود که وی در یکی از سفر‌های کاری به کشور‌های آسیایی به استخدام رژیم اسرائیل در آمده باشد.

 پایگاه خبری النشره که خبر دستگیری شوربه را به عنوان ضربه‌ای بزرگ به سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل در مسیر نفوذ به حزب الله مطرح کرده، نوشته که وی به عنوان یک بازرگان به کشور‌های آسیایی سفر می‌کرده و هشت سال پیش به استخدام دشمن درآمده است. اطلاعاتی که وی به اسرائیل داده، در شهادت عماد مغنیه در سال ۲۰۰۹ و حسان اللقیس در سال ۲۰۱۳ نقش داشته است. دستگیری وی پس از بازگشت از یک سفر خارجی و دیدار با رابطان اسرائیلی صورت گرفته است.

 روزنامه الرای نیز مدعی شده است که شوربه در گرفتاری دو تبعه ایرانی به نام‌های فیضی و فرجی در جمهوری آذربایجان نقش داشته است. به نوشته این روزنامه، وی هشتصد هزار دلاری را که از طرف اسرائیلی دریافت کرده است، صرف خرید املاک در جنوب لبنان کرده است.»