کیفیت و قیمت۲ صنعتی که انتقاد رهبری را برانگیخت

طی ۳ سال گذشته، انتخاب شعار سال اشاره مستقیم به تولید داشت؛ به گونه‌ای که شعار سال جاری «تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها»، سال ۹۹ «جهش تولید» و سال ۹۸ «رونق تولید» بوده است. همین مساله ضرورت توجه مضاعف مسئولان و مقامات دستگاه‌های اجرایی و قانون‌گذاری به ارتقای ظرفیت‌های تولیدی کشور و رفع موانع از سر راه آنها به عنوان تنها علاج گذر از شرایط خطیر کنونی را نشان می‌دهد.

با این حال وضعیت تولید به ویژه در بخش کیفیت و قیمت در سنوات گذشته، به گونه‌ای بوده که انتقاد اکثریت مردم، کارشناسان و حتی مسئولان را در پی داشته است. رهبری نیز امروز طی جلسه‌ای با تولیدکنندگان به برخی از این انتقادات اشاره و گلایه خود را از وضعیت صنعت داخلی ابراز کردند.

گلایه‌های رهبری از کیفیت و قیمت‌ها

ایشان در بخشی از سخنانشان ریشه وضعیت نامناسب معیشت مردم در عدم توجه به بهبود روند تولید و تصمیم گیری های غلط دانستند، به شکلی که آمارهای کلان اقتصادیِ دهه ۹۰ را حقاً و انصافاً ناخرسند کننده خواندند و با اشاره به آثار اینگونه مسائل در زندگی مردم گفتند: آمار و میزان «رشد تولید ناخالص داخلی، تشکیل سرمایه در کشور، تورم، رشد نقدینگی، مسکن، تأمین ماشین آلات و مسائل مشابه»، اصلاً خرسند کننده نیست و ضربه به معیشت مردم که مدام از آن ابراز نگرانی می‌کنیم ریشه در همین مسائل و واقعیات دارد. عامل اصلی این مشکلات، صِرف تحریم نیست بلکه تصمیم‌گیری‌های غلط یا کم‌کاری‌ها، باعث بخش مهمی از مشکلات بوده است.

ایشان هدایت، نظارت و حمایت از تولید به جای دخالت دولت، بهبود محیط کسب و کار، انضباط مالی، رفع موانع تولید، آسان‌سازی اخذ مجوز فعالیت‌ها، ایجاد پنجره واحد صدور مجوز، سیاست‌های تشویقی برای فعالیت‌های مولد، دانش‌بنیان کردن زنجیره تولید، مبارزه با فساد، حمایت از صنایع داخلی و مبارزه قاطع و بی‌رحمانه با قاچاق نیز مورد اشاره قرار دادند و در یک مصداق به مشکل صدور بخشنامه‌های متعدد اشاره و عنوان کردند که «از سال ۹۷ تا ۱۴۰۰، هزار و پانصد بخشنامه فقط درباره مسائل گمرکی صادر شده است. فعالان اقتصادی به کدام یک عمل کنند؟ اصلاً فرصت هست همه را بخوانند؟»

گلایه مستقیم از وضعیت تولید لوازم خانگی و خودرو

نکته قابل تأمل در سخنان امروز رهبری اشاره مصداقی به نزول کیفیت در تولید برخی محصولات داخلی بود. بنا به تاکید رهبری «حمایت‌های عملی و تبلیغاتی از تولید داخلی باید منجر به ارتقای کیفیت محصولات و همچنین ارتقای فناوری شود اما متأسفانه در برخی صنایع به‌ویژه در صنعت خودرو به موضوع کیفیت توجه نمی‌شود و مردم نیز بحق به آنها اعتراض دارند. اگر با وجود فضای حمایتی از تولید داخل، به جای ارتقای کیفیت، قیمت‌ها افزایش یابد، مسئله بدی است زیرا نتیجه همه حمایت‌های دولتی، بانکی و جلوگیری از رقابت‌های خارجی، عملاً منجر به بالا رفتن قیمت شده است.»

باید اشاره شود که طی چند روز گذشته موج انتقادات به کیفیت خودرو از سوی مردم و مسئولان مختلف در دولت و مجلس شروع شده است؛ به گونه‌ای که به نظر می‌رسد صبر مسئولان نیز مانند مردم در مورد وضعیت تولید خودرو لبریز شده است.

به عنوان نمونه غلامرضا مرحبا سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس گفته است که «چرا در برابر صنعت غیر پاسخگویی مانند خودرو که هیچ اهمیتی به کیفیت نمی‌دهد، رفتار حمایتگرانه داریم. خودرو می‌خریم با یک تصادف معمولی تا صندوق عقب ماشین جمع می‌شود؟ هر جور که بخواهند مشتری را اذیت می‌کنند.»

همچنین سردار هادیانفر رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی انتظامی کل کشور گفته است که «قیمت خودروی خارجی را از مردم دریافت می‌کنید اما خودرو ناایمن و ارابه مرگ به دست آنها می‌دهید. یک جایی در تصادف می‌بینیم راننده قصور کرده است ولی وسیله باید از راننده دفاع کند نه اینکه بمب متحرک باشد، در برخی از تصادفات مشاهده می‌کنیم که از پشت به یک خودرو زده‌اند و خودرو فوراً منفجر شده است!»

وزیر صمت نیز تاکید کرده است که «صنعت خودروسازی ایران در طول سال‌های گذشته از نظر کیفیت و قیمت عملکرد و روند مناسبی نداشته است.»

همچنین اوایل سال جاری برخی از تولیدکنندگان در نامه‌ای به رهبری خواستار ممنوعیت واردات لوازم خانگی کره‌ای شدند که رهبری نیز با این درخواست موافقت و مقرر شد واردات این گروه کالایی ممنوع شود.

اما امروز رهبری با ابراز گلایه از برخی تولیدکنندگان داخلی لوازم خانگی گفتند که «با وجود حمایت‌هایی که از این تولیدکنندگان شد اما گفته می‌شود برخی محصولات آنها تا دو برابر افزایش قیمت داشته که نباید اینگونه باشد.»