مدیریت تولید، توزیع و مصرف انرژی با فناوری‌های‌ها امکان پذیر است

همایش "هفتمین دوره جایزه ملی مدیریت انرژی با حضور مسئولان، مدیران ارشد و متخصصان حوزه انرژی در مرکز همایش‌های سازمان مدیریت صنعتی برگزار و از برگزیدگان با اهدای تندیس‌های نقره‌ای و برنزی تجلیل شد.

بنا به این گزارش، پتروشیمی نوری در بخش فرآیندهای انرژی‌بر و در بازه امتیازی ۹۰۰ تا ۹۵۰ موفق به کسب تندیس طلایی دو ستاره شد.

در همین بخش پتروشیمی زاگرس و شرکت نفت پارس در بازه امتیازی ۸۰۰ تا ۸۵۰ حائز دریافت تندیس نقره‌ای سه ستاره شدند.

شرکت نفت بهران، مجتمع فولاد خراسان و شرکت کشت و صنعت نیشکر دهخدا در همین بخش دربازه امتیازی ۷۰۰ تا ۸۵۰ تندیس نقره‌ای دوستاره دریافت کردند.

در بخش ساختمان‌های غیر مسکونی اداری، شهرداری مشهد در بازه امتیازی ۶۰۰ تا ۶۵۰ تندیس برنزی دو ستاره و شرکت گاز استان تهران، شرکت گاز استان هرمزگان و شرکت گاز استان گیلان و شرکت گاز استان سیستان و بلوچستان در بازه امتیازی ۵۵۰ تا ۶۰۰ تندیس برنزی تک ستاره دریافت کردند.

در بخش پروژه‌های صرفه‌ جویی انرژی، شرکت نفت پارس و مجتمع گاز پارس جنوبی - پالایشگاه نهم تندیس نقره‌ای سه ستاره، مجتمع گاز پارس جنوبی - پالایشگاه ششم تندیس نقره‌ای تک ستاره، شرکت پالایش گاز شهید هاشمی‌ نژاد و مجتمع گاز پارس جنوبی - پالایشگاه پنجم تندیس برنزی سه ستاره، مجتمع گاز پارس جنوبی - پالایشگاه هفتم تندیس برنزی دو ستاره و مجتمع گاز پارس جنوبی - پالایشگاه هشتم و پالایشگاه دوم، شرکت پالایش گاز سرخون و قشم، شرکت پالایش گاز فجر جم و شرکت پالایش گاز ایلام تندیس برنزی تک ستاره دریافت کردند.

سخنرانی مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی با عنوان حرکت کشورها به سوی انرژی‌های نوپدید

ابوالفضل کیانی بختیاری مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی در این سخنرانی ضمن برشمردن سابقه سازمان مدیریت صنعتی در نظام‌‌های رتبه‌بندی و برگزاری جوایز از صد شرکت برتر، تعالی سازمانی، نماد اعتماد الکترونیک، شرکت‌های طراحی و مونتاژ آسانسور و شرکت‌های مهندسی، تدارکات و ساخت و جایزه مدیریت انرژی نام برد.

وی خاطرنشان کرد: نظام‌های رتبه‌بندی و جوایز، عامل محرک در افزایش قابلیت رقابت پذیری، افزایش سودآوری با تکیه بر توانمندی داخلی، افرایش بهره‌وری و جلوگیری از اتلاف ها، ارتقای توانمندسازی و حرکت به سوی توسعه هستند.

به گفته مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی، جایزه ملی مدیریت انرژی مروج افزایش سودآوری از طریق افزایش بهره‌وری منابع انرژی است و سازمان مدیریت صنعتی به عنوان مجری برگزاری جایزه ملی مدیریت انرژی بر اساس تفاهم‌نامه فی‌مابین سازمان مدیریت صنعتی، سازمان ملی استاندارد ایران، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت، سازمان انرژی‌های تجدید پذیر و بهر‌وری انرژی برق (ساتبا) این مهم را به عهده دارد.

کیانی بختیاری درخصوص اهمیت و ضرورت مدیریت انرژی اظهارکرد: انرژی عنصر اصلی تولید است. تولید انرژی با راندمان بالا و نرخ کمتر عامل توسعه پایدار است. اقتصاد پایدار باعث افزایش تولیدات با صرفه اقتصادی است. همچنین امنیت سیاسی و اقتصادی ایجاد موازنه در قدرت بوده و محدودیت‌های اکو انرژی (منابع مهم زیست محیطی، انرژی‌های فسیلی و تجدیدپذیر) باید مورد توجه قرار بگیرند. افزایش نگرانی‌ها درباره تبعات تغییرات آب و هوایی و آلودگی هوا و اتخاذ سیاست‌های ارتقاء بهره‌وری انرژی و کاهش انتشار گازهای آلاینده مطابق روند جهانی نیز از دیگر نکات حائز اهمیت در این حوزه‌اند.

کیانی در ادامه به روند‌های نوپدید در صنعت انرژی پرداخت و در خصوص انرژی‌های تجدید پذیر، انقلاب چهارم صنعتی و شبکه‌های هوشمند انرژی شامل حوزه‌های اینترنت اشیا، چاپ سه بعدی، بلاک چین، داده‌های عظیم، ربوتیک و مکاترونیک، رایانش ابری، هوش مصنوعی، فناوری‌های پوشیدنی و قابل کاشت، واقعیت افزوده توضیحاتی ارائه کرد.

وی افزود: مدیریت تولید، توزیع و مصرف آب، برق و منابع انرژی از طریق فناوری‌های قابل استفاده در حوزه مصرف انرژی در صنعت از جمله اینترنت اشیا، زنجیره بلوکی، مدیریت شبکه و کلان داده و تحلیل داده و غیره امکان‌پذیر می‌شود.

مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی در خصوص اثر پلتفرم‌ها بر افزایش بهره‌وری گفت: در پلتفرم‌ها با استفاده از ابزارهای پردازش اطلاعات و هوش مصنوعی بطور مستمر کلیه منابع سازمان یا شرکت مورد پایش، اندازه گیری و بهبود مستمر قرار گرفته و چرخه بهبود مستمر بهره‌وری ایجاد می‌شود.

کیانی در ادامه به خدمات قابل ارائه در واحدهای صنعتی هوشمند پرداخت و در در این خصوص مدیریت منابع انرژی، امنیت و ایمنی، مدیریت نیروی کار، مدیریت لجستیک، مراقبت‌های امنیتی، مدیریت پسماند، مراقبت‌های زیست محیطی و مدیریت فضای سبز را برشمرد.

مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی ضمن تشریح اپراتور واحد هوشمند صنعتی و سیستم هوشمند مدیریت انرژی از سامانه هوشمند مدیریت شبکه آب واحد صنعتی مدیریت منابع آب ( رودخانه، چاه و شبکه توزیع آب شهری)، مدیریت کیفیت آب ( ورودی از مخازن ذخیره، ورودی و خروجی به ایستگاه بازیافت)، نظارت و کنترل بر سطح و کیفیت انواع مخازن آب ( آشامیدنی و بهداشتی، تولید، سرمایش و گرمایش، آبیاری، اطفای حریق و موارد دیگر)، مدیریت شبکه توزیع شهرک، نظارت و کنترل بر میزان مصرف آب در هر بخش، مدیریت شبکه فاضلاب و تصفیه خانه‌ها، استخراج الگوها و پیش‌بینی روند مصرف، مدیریت تقاضا و بکارگیری فناوری‌های نو در مصرف آب ( مانند تولید همزمان آب مورد نیاز گرمایش و سرمایش از فرآیند تولید الکتریسته) نام برد.

وی راهکار هوشمند پایش آنلاین پارامترهای زیست محیطی را در نظارت بر میزان آلودگی هوا (ذرات فیزیکی و شیمیایی ) پایش آنلاین میزان آلودگی خاک، مدیریت و کنترل بر میزان نویز موجود در محیط، حرارت ایجاد شده در شهرک ها، نظرت بر کیفیت عوامل زیست محیطی و فضای سبز محوطه ساختمان (آبیاری هوشمند) خواند.

کیانی بختیاری گفت: بهینه‌سازی سامانه‌های تهویه و کیفیت هوا شامل نظارت بر دمای داخلی/ خارجی، نظارت بر رطوبت داخلی / خارجی، نظارت بر وجود گازهای خطرناک، سیستم سرمایش و گرمایش هوشمند و نظارت بر جریان هوای مطلوب است که منجر به صرفه جویی در مصرف انرژی، کنترل کیفیت هوا، کنترل مناطق خاص، کنترل مناطق چندگانه (انبار، دیتاسنتر، ساختمان ها، تجهیزات تامین نیرو)، ترتیب‌گذاری سیستم تهویه و افزایش عمر دارائی‌ها می‌شود.

مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی افزود: کارکرد سیستم یکپارچه روشنایی هوشمند در قابلیت اجرا در محیط بیرونی و درونی، نمایش خرابی ها، ثبت آلارم‌های مختلف، قابلیت برنامه‌ریزی زمانی، یکپارچگی با سیستم‌های امنیتی و تنظیم میزان نور متناسب با شرایط و مناطق محیطی متخلف است و منجر به مصرف بهینه انرژی، امنیت و روشنایی هوشمند می‌شود.

کیانی از دیگر موارد مراقبت‌های زیستی به مدیریت کارآمد شبکه پساب و پسماند‌های صنعتی، مدیریت هوشمند پارکینگ‌ها (عمومی / اختصاصی پرداخت.

وی ضمن شرح سامانه امنیتی هوشمند و یکپارچه اظهارکرد: امنیت فیزیکی شامل سیستم کنترل دسترسی بر اساس برنامه از پیش تعیین شده، برنامه دسترسی به هر بخش ( ورودی شهرک، انبار، مخازن و غیره)، ردیابی آنلاین متحرک‌های غیر پیش‌بینی شده و نظارت و کنترل دقیق بر تردد افراد، خودرها و محموله‌ها در محوطه و تطبیق با برنامه و از سوی دیگر امنیت سایبری شامل نظارت و کنترل بر دیتا سنتر، تعریف لایه‌های امنیتی برای شبکه، ایجاد پایگاه داده‌ای از نرم افزارهای مورد نیاز و تعریف و کنترل دسترسی و سطوح مختلف آن از این جمله‌اند.

کیانی بختیاری در ادامه موارد ایمنی به سامانه هوشمند وآنلاین ایمنی پرداخت، سیستم آنلاین اعلام و اطفای حریق، شناسایی نشتی لوله‌های آب، شناسایی نشتی و انفجار لوله‌های گاز، شناسایی اتصالی برق، اندازه گیری مستمر فاصله خطی و روند گسترش خرابی بناها، پیش‌بینی عمر مفید بنا و برنامه‌های تخریب و باز سازی، قطع و وصل از راه دور کلید‌های برق و آب و گاز، مدیریت ایستگاه آتش نشانی و مدیریت موارد اورژانسی از این قبیل هستند.

مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی در ادامه سخنرانی مدیریت بهینه و آنلاین هشدار‌ها و امداد رسانی و سامانه مدیریت هوشمند نیروی کار عمومی را تشریح کرد.

وی در خصوص مدیریت نیروی کار و لجستیک درباره سامانه مدیریت بهینه محموله‌ها و انبار داری مشتمل بر بارگیری کالا از مبداء ( کارخانه، بندر، فرودگاه)، ورود کالا به محوطه مطابق با لیست نیازمندی‌ها و برنامه زمانی، مدیریت انبار و نگهداری کالا، نظارت بر سلامت کالا و توزیع کالا و سیستم مسیر یابی بهینه از این جمله‌اند. کیانی در پایان تشریح شبکه‌های هوشمند به پلتفرم مدیریت بهره‌وری هوشمند توضیحاتی ارائه نمود.

کیانی بختیاری در خصوص سومین مورد از روند‌های نوپدید در صنعت انرژی، انرژی سبز یا نسل ۵صنعت - ۲۰۲۱ (اروپا) گفت: نسل پنجم صنعت اهداف و گستره‌ای فراتر از تولید کالاها و خدمات و سود آوری دارد و بر سه عنصر پایداری و انرژی سبز، تاب آوری و انسان محوری تاکید دارد.

مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی به شرح رویکردهای پایداری ( انرژی و نوآوری سبز) درشرکت‌ها و سازمان‌ها پرداخت وبا ارائه تعریفی از انرژی سبز گفت: تلاش اقتصادها برای یافتن راهی پایدار به سمت رشد از طریق سرمایه‌گذاری سبز و پیاده‌سازی اقداماتی که منجر به سرمایه‌گذاری‌های مسئولیت‌پذیر هم در بخش خصوصی و هم دولتی شو است. درامریکا درآمد نرژی سبز، ۱.۳ تریلیون دلار، معادل ۹ درصد GDP این کشور است. در انگلستان گردش مالی انرژی سبز، معادل ۴۶ میلیارد پوند است.

کیانی گفت: انرژی سبز به انرژی‌ای اطلاق می‌شود که در تأمین مواد اولیه، فرآیندهای تولید، مدیریت چرخه مواد و محصولات و مدیریت پسماندها، به‌گونه‌ای عمل می‌کنند که کمترین آثار زیست‌محیطی را به جا می‌گذارند. انرژی دوستدار محیط‌زیست از مواد اولیه پایدار برای تولید استفاده می‌کنند و محصولات دوستدار محیط‌زیست تولید می‌کنند.

وی در ادامه به برنامه زیست سازگار دولت‌ها در نسل ۵ صنعت پرداخت و برنامه مدیریت و ممیزی زیست محیطی کمیسیون اروپا و نسل ۵ صنعت را تشریح کرد. وی هدف از این برنامه را تشویق شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف در همه بخش‌ها برای رعایت استاندارد‌های زیست محیطی و توسعه صنعت سبز دانست. در این برنامه شرکت‌ها و سازمان‌ها باید عملکرد زیست‌محیطی خود را ارزیابی، گزارش و بهبود دهند. اعتبارسنجی این برنامه در هر کشور توسط یک نهاد مستقل ذی‌صلاح (Third Party) تأیید می‌شود. شرکت‌ها برای آغاز این برنامه، باید با یک نهاد مستقل را انتخاب کنند.

مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی در خصوص برچسب تعالی زیست محیطی EU Ecolable که مصوب پارلمان اروپا است گفت: این یک برنامه برچسب‌گذاری اختیاری است. هدف از آن محصولات و خدمات است. این برچسب تعالی زیست‌محیطی به محصولات و خدماتی داده می‌شود که استانداردهای تعالی زیست‌محیطی را در چرخه عمر خود (از ماده خام تا تولید، توزیع و بازیافت) رعایت کنند. این برچسب شرکت‌ها را تشویق می‌کند که محصولات ماندگار، قابل ترمیم و قابل بازیافت تولید کنند. این برچسب توسط نهادهای مستقل ذی‌صلاح در هر کشور داده می‌شود.

کیانی همچنین CANADA ECP مصوب دولت کانادا را معرفی کرد و گفت: این برنامه یک شیوه برچسب‌گذاری زیست‌محیطی است. درحال‌حاضر، ۳۰۰ دسته محصول و ۱۲۲ نوع برچسب زیست‌محیطی در این برنامه وجود دارد. هدف از آن کمک به مصرف‌کنندگان برای تشخیص محصولات دوستدار محیط‌زیست و قابل بازیافت است.

کیانی بختیاری گفت: تاب آوری امکان تجهیز بهتر فناورانه تولید ات صنعتی با هدف حمایت از زیرساخت‌های کلیدی و ارتقای راندمان و بهره‌وری بالابه‌ویژه در دوران بحران است. تغییرات ژئوپلیتیکی و بحرانهای طبیعی مانند بیماری همه گیر کوید ۱۹ و توسعه فناوری و غیره ایجاب می‌کند زنجیره‌های ارزش راهبردی و به‌ویژه امنیت انرژی به اندازه کافی تاب آور شوند.

مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی در خصوص انسان محوری گفت: یک پیش شرط مهم صنعت نسل پنجم این است که به جای اینکه مردم به فناوری خدمات رسانی کنند، فناوری به مردم خدمات ارائه دهد. در ساختار صنعتی، این امر بدان معناست که به جای اینکه کارگران به ِ طور پیوسته ناگزیر باشند که خود را با فناوری به سرعت متغیر وفق دهند، فناوری مورد استفاده در تولید با نیازها و تنوع کارگران صنعت تطبیق داده می‌شود.

کیانی قرن بیست و یکم را قرن آب نامید و گفت: پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۵ بیش از ۴.۵ میلیارد نفر از مردم جهان در معرض صدمات و زیان‌های ناشی از کمبود و آلودگی منابع آب قرار بگیرند. این شرایط رقابت در زمینه ی منابع آب جهانی را افزایش داده و بهره‌برداری از منابع آب به چالشی اساسی مبدل خواهد شد. لذا برنامه‌ریزی منابع آب از جایگاه مهمی در روابط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی حاکم بر ملت‌ها و دولت‌ها، برخوردار است.

وی گفت: آب مجازی، مفهومی جدید در مدیریت منابع آب است. به بیان ساده آب مجازی جمع کل آب مورد نیاز برای تولید مقدار معینی از محصول، با توجه به شرایط اقلیمی، مکانی، زمان و راندمان تولید می‌باشد. از زمانی که بحث آب مجازی مطرح و تا زمانی که مورد توجه مجامع علمی قرار گرفت، نزدیک به ۱۰ سال طول کشید. نخستین گردهمایی بین‌المللی در خصوص این موضوع دسامبر سال ۲۰۰۲ در دلف هلند برگزار شد.

مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی با تشریح تجارت آب مجازی گفت: آب مجازی بیانگر آب ذخیره شده یا بکار رفته در فرآیند تولید محصولات است. توسعه تجارت مواد غذایی بر مبنای مزیت نسبی و استفاده بهینه از فرصت‌های ایجاد شده، می‌تواند علاوه بر دستیابی به منابع آب جهانی سبب ارتقا رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی شود.

وی گفت: پتروپالایش رویکرد جدید صنعت نفت جهان است. پتروپالایشگاه نسل جدید پالایشگاه‌های نفت ایجاد پتروپالایشگاه از ادغام جریان‌های مواد و انرژی بین پتروشیمی و پالایشگاه‌های نزدیک هم است. صنعت نفت و گاز دنیا با سرعت در حال‌گذار از صنعت پالایشگاهی به سمت پتروشیمی و شکل‌گیری مفاهیمی نظیر پتروپالایشگاه است. وجود واحدهای آروماتیک و اولفین در پتروپالایشگاه‌ها موجب جلوگیری از هدر رفت انرژی و تبدیل بخشی از مواد سوختی به مواد با ارزشی مثل اتیلن، پروپیلن، زایلن‌، بنزن و غیره شده که مواد بالادستی واحدهای پتروشیمیایی هستند. افزایش تولید مواد پایین‌دستی پتروپالایشی بیش از ۲ برابر و تقاضای آنها بیش از ۵۰% تا سال ۲۰۵۰ خواهد بود.

کیانی بختیاری باجمع بندی مسائل بخش انرژی گفت: بحران آلودگی محیط‌زیست بر اثر استفاده بیش از حد سوخت‌های فسیلی است. سهم انرژی‌های تجدیدپذیر و در سبد انرژی کشور نا چیز است. لزوم ارائه راه‌حل‌های نوآورانه در جهت پاسخگویی به تغییرات اقلیمی و چالش‌های آن ضروری به نظر می‌رسد. لزوم افزایش هوشمندی و ارائه راه‌حل‌های نوآورانه در جهت بهینه‌سازی مصرف است. انرژی در بخش‌های خانگی، صنعتی و حمل‌ونقل باید مورد توجه قرار بگیرد. حضور بخش غیردولتی در بخش انرژی است.

وی توسعه خدمات و مدل‌های کسب و کاری جدید و افزایش تولید انرژی از متابع پایدار را به عنوان راهکار ارائه داد.

مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی دیگر مسائل بخش انرژی را بالا بودن هدر رفت در بخش‌های تولید، تبدیل و عرضه انرژی در کشور، لزوم افزایش بهره‌وری و ایجاد تنوع در منابع و مکان‌های تولید و توزیع انرژی، لزوم تولید و توزیع انرژی با هزینه و بهره‌وری متناسب در مناطق دوردست و محروم، لزوم بهره گیری موثر از جمع آوری و تحلیل کلان داده‌ها به منظور مدیریت و برنامه‌ریزی بهینه حوزه انرژی و لزوم افزایش هوشمندی و ارائه راه‌حل‌های نوآورانه در جهت بهینه‌سازی مصرف انرژی در بخش‌های خانگی، صنعتی و حمل‌ونقل دانست و راهکار آن را استفاده از سیستم‌های هوشمند و راهکارهای داده محور برای بهینه‌سازی توزیع مصرف انرژی معرفی کرد.

کیانی بختیاری در پایان، دیگر مسائل بخش انرژی را لزوم ارائه راه‌حل‌های نوآورانه در جهت پاسخگویی به تغییرات اقلیمی و چالش‌های آن، لزوم بهره گیری موثر از جمع آوری و تحلیل کلان داده‌ها به منظور مدیریت و برنامه‌ریزی بهینه حوزه انرژی، لزوم افزایش بهره‌وری و ایجاد تنوع در منابع و مکان‌های تولید و توزیع انرژی دانست و راهکار آن را بهبود فرآیندهای تولید انرژی و بهینه‌سازی نیروگاه‌ها دانست.

سخنرانی معاون توسعه و برنامه‌ریزی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران

مهدی صادقی نیارکی، معاون توسعه و برنامه‌ریزی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران دیگر سخنران هفتمین همایش جایزه ملی مدیریت انرژی بود.

وی به میزان یارانه‌ها و تاثیر آن بر شدت مصرف انرژی پرداخت و گفت: این میزان در جهان رو به کاهش است و لازم است در کشور ما نیز سیاست‌های تشویقی و ترویجی اخذ شود تا این میزان روند کاهشی به خود بگیرد.

صادقی نیارکی افزود: سیاست‌های قیمتی با پدیدار گردانیدن فرهنگ صرفه جویی انضباط بخش مصرف را به مردم باز می‌گرداند.

 معاون توسعه و برنامه‌ریزی ایدرو سپس به مصرف انرژی در در بخش صنعت و حمل‌ونقل پرداخت و گفت: رده بندی و ممیزی انرژی در دو بخش فرآیند و تجهیزات و بخش محصولات و تولیدات امکان‌پذیر است.

وی یادآور شد: بخش عمده‌ای از برق در جهان در الکتروموتورها مصرف می‌شود. در ایران نیز بخش بالایی از مصرف برق خانگی مربوط به الکتروموتورهای کولرهای آبی است.

صادقی نیارکی گفت: ماموریت نوسازی صنایع از ماموریت‌های اساسنامه‌ای سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران است و وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز این امر را به سازمان تنفیذ کرده است.

معاون توسعه و برنامه‌ریزی ایدرو گفت: با یک اقدام یعنی اصلاح الکتروموتورها طی یک برنامه منسجم می‌توان نیروگاه‌های بیشتری از گرو صرفه جویی در کشور احداث کرد. جایگزینی ناوگان ریلی در برابر ناوگان جاده‌ای که در افق ۱۴۰۴ پیشبینی شده بود و اصلاح الکتروموتورها در برخی بخش‌های مهم صنعتی از جمله صنایع فولاد و سیمان و بخش خانگی می‌توان معادل هشت نیروگاه هزارمگاواتی صرفه جویی اقتصادی انجام داد.

وی در پایان ابراز امیدواری کرد با در دستور کار قرار گرفتن اصلاح حمل‌ونقل جاده‌ای و بحث حائز اهمت نوسازی صنایع در تمامی ارکان دولت علی الخصوص شرکت ملی نفت، وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه بتوان شدت مصرف انرژی را کاهش داد.