تشدید نگرانی‌ها از افت صادرات و افزایش مصرف داخلی فولاد

بررسی آخرین آمار مربوط به صنعت فولادسازی نشان می‌دهد که در ۷ ماه نخست سال جاری، ۷ میلیون و ۳۵۶ هزار تن مقاطع طویل فولادی شامل تیرآهن، میلگرد، نبشی، ناودانی و سایر مقاطع تولید شده که نسبت به ۶ میلیون و ۲۸۵ هزار تن تولیدی طی هفت ماهه نخست ۱۴۰۰، رشد ۱۷ درصدی را تجربه کرده است.

در بخش صادرات این محصول نیز شاهد افزایش صادرات بودیم به گونه‌ای که در ۷ ماه امسال یک میلیون و ۵۸۰ هزار مقاطع طویل فولادی صادر شده که در مقایسه با مدت مشابه پارسال رشد ۶ درصدی را نشان می‌دهد. البته صادرات در بخش‌های تیرآهن و نبشی، ناودانی و سایر مقاطع به ترتیب افت یک درصدی و ۱۳ درصدی داشته است.

البته آمارها نشان می‌دهد که مصرف داخلی مقاطع طویل فولادی رشد محسوسی داشته و نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۰ درصد افزایش یافته و از ۴ میلیون و ۸۵۳ هزار تن در ۷ ماهه ۱۴۰۰ به ۵ میلیون و ۸۲۷ هزار تن در ۷ ماهه ۱۴۰۱ رسیده است.

میزان تولید اقلام فولادی در ۷ ماه نخست ۱۴۰۱

همچنین در این بازه زمانی ۵ میلیون و ۳۱۴ هزار تن مقاطع تخت فولادی تولید شده که نسبت به مدت مشابه پارسال ۱۲ درصد رشد را تجربه کرده است؛ با این حال در بخش صادرات این محصول (۲۰۱ هزار تن) شاهد کاهش ۴۶ درصدی نسبت به مدت مشابه پارسال هستیم.

مصرف داخلی مقاطع تحت فولادی در ۷ ماهه نخست امسال بر خلاف صادرات این بخش، با افزایش همراه بوده به گونه‌ای که در ۷ ماهه امسال ۵ میلیون و ۳۴۹ هزار تن مقاطع تخت از سوی مشتریان داخلی خریداری شده که نسبت به ۷ ماهه پارسال رشد ۱۳ درصدی را نشان می‌دهد.

در مجموع ۱۲ میلیون و ۶۷۰ هزار تن محصولات فولادی تولید شده که در مجموع ۱۵ درصد بیشتر از میزان تولید آن‌ها در مدت مشابه سال گذشته است. همچنین در مجموع صادرات کل محصولات فولادی با افت ۴ درصدی مواجه بوده است. اما در بخش مصرف داخلی رشد ۱۹ درصدی را شاهد بوده ایم.

همچنین در بخش مربوط به شمش فولاد (فولاد میانی شامل اسلب و بیلت و بلوم) نیز شاهد تولید ۱۸ میلیون و ۲۶۸ هزار تن محصول بوده‌ایم که نسبت به مدت مشابه پارسال رشد ۱۶ درصدی یافته است. همچنین ۴ میلیون و ۷۹۹ هزار تن از این محصول صادر شده که بیانگر رشد ۱۸ درصدی نسبت به مدت مشابه پارسال است.

در ۷ ماه نخست امسال ۲۰ میلیون و ۷۳۷ هزار تن آهن اسفنجی تولید شده که رشد ۱۹ درصدی نسبت به مدت مشابه پارسال داشته است. البته در بخش صادرات این محصول (۳۷۸ هزار تن) شاهد افت ۴۶ درصدی بوده‌ایم.

به اعتقاد فعالان صنعت فولاد از جمله دلایل کاهش صادرات فولاد می‌توان به وضعیت بازار جهانی فولاد و کاهش تقاضا برای فولاد در مناطق مختلف دنیا، اعمال عوارض صادراتی روی محصولات فولادی در ابتدای سال و دامپینگ روسیه که منجر به کاهش سهم ایران در بازارهای هدف شد، اشاره کرد.

دلایل کاهش صادرات فولاد

وحید یعقوبی معاون اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد در این ارتباط به مهر گفت: منحنی قیمتی فولاد یک منحنی سینوسی است و با توجه به تأثیر جنگ اوکراین، قیمت فولاد به قله خود رسیده بود اما متأسفانه کشور یک فرصت سوزی بزرگ انجام داد و در قله قیمت‌ها، عوارض صادراتی روی فولاد اعمال کرد.

وی افزود: روسیه به واسطه تحریم‌هایی که دارد وارد بازارهای صادراتی ما شد و رقابت بین ما و روسیه شکل گرفت و با دامپینگی که روسیه کرد سهم ما در بازارهای صادراتی کم شد.

یعقوبی در مورد وضعیت صادرات تا پایان سال هم گفت: طبق پیش بینی‌هایی که مؤسسات تحلیلی ارائه کردند، تا ۳ ماه اول سال ۲۰۲۳ روند تقاضای فولاد نزولی است؛ یعنی عملاً پیش بینی نمی‌شود که قیمت افزایش چندانی یابد و نوسان خاصی نخواهد داشت.

معاون اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران افزود: در مورد کف قیمتی فولاد هم دو نظریه وجود دارد؛ نخست اینکه به دلیل بالا رفتن نرخ بهره در آمریکا و نزولی بودن نرخ کامودیتی ها، نرخ فولاد متأثر خواهد شد و از این هم کمتر خواهد شد و نظریه دوم هم این است که قیمت کمتر از این برای تولیدکنندگان فولاد جهان به صرفه نیست و به دلیل افزایش نرخ گاز و تعطیلی برخی از کارخانجات در اروپا و رسیدن قیمت‌ها به کف، بنابراین دیگر قیمت فولاد از این پایین‌تر نخواهد بود. این دو نظریه متفاوت است که باید ببینیم کدام یک محقق می‌شود.

وی ادامه داد: روند نزولی قیمت‌های جهانی روی صادرات فولاد اثرگذار است؛ اگرچه صادرات در شهریور ماه افزایش یافته اما روند، روند نزولی است و به نظر نمی‌رسد که بتوان تا پایان سال این افت ۱۵ درصدی را جبران کرد و حتی پیش بینی این است که به میزان صادرات پارسال هم نرسیم.

یعقوبی تصریح کرد: امسال احتمالاً در بهترین حالت و با کمک دولت برای توسعه صادرات، ۵ تا ۵.۵ میلیارد دلار صادرات خواهیم داشت.