چگونه از شر هزینه های گزاف اینترنت خلاص شویم؟

کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در مصوبه خود در سال ۱۳۹۵، با کاهش ۲۰ درصدی تعرفه اینترنت، سقف تعرفه خدمات داده تلفن همراه را برای سیم‌کارت‌های دائمی به ازای هر کیلوبایت، ۰.۴ ریال و برای سیم‌کارت‌های اعتباری ۰.۶ ریال تعیین کرد. درواقع در سیم‌کارت دایمی، هزینه هر گیگابایت اینترنت آزاد حدود ۴۲ هزار تومان و در سیم‌کارت اعتباری هر گیگابایت اینترنت آزاد حدود ۶۳ هزار تومان محاسبه می‌شود، مشترکان اپراتورهای مختلف اگر از اینترنت آزاد دیتای خود استفاده کرده باشند، درمی‌یابند که این استفاده اصلا مقرون به صرفه نیست.

اپراتورها در کنار تعرفه‌های عادی اینترنت، اجازه‌ی ارائه‌ی طرح‌های تشویقی هم دارند. «طرح تشویقی» به طرحی گفته می‌شود که قیمت آن کمتر از کف تعرفه عادی اپراتور تعریف شده باشد که سقف زمانی آن حداکثر سه ماه است و امکان فروش طرح تشویقی و تمدید طرح تنها در این مدت برای اپراتور ممکن است. به همین دلیل است که طرح‌های تشویقی اپراتورها پس از مدتی حتی با وجود استقبال کاربران حذف می‌شود.

باوجود بالا بودن تعرفه اینترنت آزاد، در بسته‌های اینترنتی هزینه هر گیگابایت حدود ۳۰۰۰ تومان است، در این صورت اگر مشترکی بسته اینترنتی خریداری نکند و به صورت آزاد از اینترنت همراه خود استفاده کند، در هزینه‌های سیم‌کارتش اختلاف قیمت بسیاری به وجود می‌آید. به همین دلیل در حال حاضر بیشتر استفاده از مصرف داده همراه به سمت بسته‌های تشویقی و تخفیفی اپراتورها هدایت می‌شود.

در حال حاضر دیتای موبایل و خصوصا بسته‌های ارائه‌شده توسط اپراتورها حداکثر استفاده افراد به اینترنت را تشکیل می‌دهد؛ با این حال، با تمام شدن بسته‌های اینترنتی، تعرفه آزاد اپراتورها فعال می‌شود. اطلاعات مربوط به نحوه خرید، فعال‌سازی و استعلام مانده حساب طرح‌های تشویقی و بسته‌های تخفیفی اینترنت از طریق پورتال رسمی اپراتورهای همراه اعلام می‌شود. همچنین اپراتورها برای اطلاع مشترکان از وضعیت بسته‌های اینترنتی خریداری شده، شامل میزان اعتبار حجمی یا زمانی بسته از دو روش پیامک و کد دستوری (USSD) استفاده می‌کنند.

در روش پیامکی، در دو مرحله پیامکی با محتوای رو به اتمام بودن زمان یا حجم بسته و نیز پس از اتمام اعتبار، آغاز مصرف اینترنت آزاد اطلاع‌رسانی می‌شود. در روش کد دستوری USSD، هم مشترکان سیم‌کارت دائمی و اعتباری می‌توانند با وارد کردن کد دستوری لازم، از میزان اعتبار زمانی و حجمی بسته‌های اینترنتی خود مطلع شوند.

از طرفی، اکثر مشترکان تلفن همراه، از بسته‌های تشویقی اینترنت اپراتورهای همراه استفاده می‌کنند، اما با تمام شدن این بسته‌ها، اینترنت با تعرفه آزاد محاسبه خواهد شد که در مقایسه با بسته‌های تعریف‌شده در اپراتورها برای کاربران مقرون‌به‌صرفه نیست. به همین دلیل، آگاهی از زمان اتمام بسته اینترنتی اهمیت زیادی دارد.

از طرفی به دلیل شکایت‌های متوالی کاربران از اپراتورهای تلفن همراه، رگولاتوری امکانی را فراهم کرده است تا مشترکان این اپراتورها بتوانند مصرف اینترنت با تعرفه آزاد را غیرفعال کنند. نحوه غیرفعال کردن مصرف اینترنت آزاد پس از اتمام بسته اینترنت، برای مشترکان همراه اول با شماره‌گیری کد دستوری #۱۱۳*۱۰۰* و برای مشترکان ایرانسل با شماره‌گیری کد دستوری #۳*۲*۳*۵۵۵* است.

از آنجا که یکی از مشکلات همیشگی کاربران تلفن‌های همراه که گاهی بار مالی زیادی برای آنها تحمیل می‌کند، قطع نشدن اینترنت همراه بعد از تمام شدن بسته‌های اینترنتی و مصرف اینترنت به نرخ آزاد است، رگولاتوری با هدف شفاف‌سازی، مدیریت هزینه‌ها و جلوگیری از مصرف اینترنت با تعرفه آزاد برای کاربران، اپراتورها را ملزم کرده است این کدهای دستوری را ایجاد کنند.